Кніга прарока Аўдзея
Кні́га праро́ка Аўдзея (іўр.: עֹבַדְיָה; лац.: Prophetia Abdiae; стар.-грэч.: Αβδιού) — 31-я кніга кананічнага Старога Запавету, васямнаццатая частка Танаху. Чацвёртая з кніг г. зв. малых прарокаў. Найкарацейшая кніга Яўрэйскай Бібліі, якая складаецца з 21 верша.
| Кніга прарока Аўдзея (עֹבַדְיָה) | |
|---|---|
|
| |
| Ілюстрацыя да 3-4 вершаў кнігі Аўдзея | |
| Раздзел: | Кнігі Прарокаў |
| Мова арыгінала: | старажытнаяўрэйская |
| Легендарны аўтар: | Аўдзей |
| Жанр: | прароцкая кніга |
| Папярэдняя (праваслаўе): | Кніга прарока Амоса |
| Наступная: | Кніга прарока Ёны |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы
| |
Аўтарства правіць
Пра аўтара адсутнічаюць якія-небудзь звесткі, акрамя ўступнага слова «Відзеж Аўдзея». Імя прарока (עֹבַדְיָה) азначае «слуга Госпада». Высновы пра аўтара і час стварэння тэксту можна зрабіць толькі са зместу самога прароцтва. Эдом мусіць быць знішчаны за тое, што не абараніў Ізраіль у час нападу. У гісторыі вядомыя два такія выпадкі:
- у 853—841 гг. да н. э. на Іерусалім падчас царавання Іярама напалі філістымляне і арабы (гэта апісана ў 4-й кнізе Царстваў, 8:20—22 і 2-й кнізе летапісаў, 21:8—20);
- у 607—586 да н. э. на Іерусалім напаў цар вавілонскі Навухаданосар, што прывяло да выгнання ізраільцянаў у Вавілон, апісанага ў 136-м (або 137-м) псалме).
Змест правіць
Кніга Аўдзея заснаваная на прарочым відзежы падзення Эдома, горнага народа, айцом-заснавальнікам якога быў Ісаў.
Аўдзей апісвае сустрэчы з Госпадам, які звяртае ўвагу на пыху Эдома і вінаваціць іх у гвалце супраць братняга народу з калена Якава.
Заходняя частка старажытнага Эдома знаходзілася ў пустыні Негеў да Эйлата, усходняя частка належыць да сучаснай Іарданіі. У часы Аўдзея эдомцы насялялі ўцёсы і горы засушлівых зямель на поўдзень ад Мёртвага мора да Акабскага заліва Чырвонага мора. Плошчы для раллі тут было надта мала, таму эдомцы зараблялі кантролем гандлёвага шляху між Егіптам і Вавілонам, што перасякаў іхнюю зямлю.
Цягам усяго існавання Іўдзеі Эдом быў васалам Іерусаліма і не быў у пашане як паганская дзяржава. Бог праз Аўдзея звяртае ўвагу, што іхняе высокагорнае становішча занадта ўзнесла й іхнюю самапавагу, і папярэджвае, што скіне іх адтуль (Аў., 1:4).
У 597 да н. э. Навухаданосар II спустошыў Іерусалім, узяў у палон цара іўдзейскага і паставіў марыянеткавага кіраўніка. Эдомцы разам з вавіланянамі разрабавалі горад. Аўдзей, пішучы прароцтва каля 590 да н. э., нагадвае эдамітам пра тое, што гэтага не варта было рабіць: «Не трэба было табе ўваходзіць у браму народу Майго ў дзень няшчасця яго і нават глядзець на злашчасце яго ў дзень пагібелі ягонай, ні дакранацца да маёмасці ягонай у дзень бедства ягонага» (Аў., 1:13).
За гэта Бог, папярэджвае Аўдзей, вынішчыць дом Ісава назаўжды, не пакінуўшы нікога, а эдомскай зямлёю авалодаюць егіпцяне ды філістымляне. А сыны Ізраілевы аднойчы вернуцца з выгнання і здабудуць сабе Эдом.
Літаратура правіць
- Большой библейский словарь / Под ред. У. Элуэлла, Ф. Камфота. — СПб.: Библия для всех, 2007. — 1504 с.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кніга прарока Аўдзея- Кніга Аўдзея ў перакладзе Васіля Сёмухі
- Кніга прарокі Аўда Архівавана 5 чэрвеня 2021. ў перакладзе Яна Станкевіча і Майсея Гітліна
- Кніга Абдыі ў перакладзе Біблейскага таварыства ў Рэспубліцы Беларусь
- Кніга Абадыі ў перакладзе Антонія Бокуна
