Вікіпедыя

Ландсгуцкае вяселле

Ландсгуцкае вяселле (ням.: Landshuter Hochzeit) — гістарычнае свята, якое праводзіцца кожныя чатыры гады ў Ландсгуце, Баварыя. Апошні раз мерапрыемства прайшло ў ліпені 2009 года.

Перадгісторыя правіць

Традыцыі правіць

Эпоха позняга Сярэднявечча была часам шумных карнавалаў і святаў. У канцы 15 стагоддзя прайшло некалькі шумных вяселляў, з якіх самымі значнымі былі вяселлі ў Амбергу, Бругэ (1468 год), Урахе (графа Эберхарда Вюртэмбергскага і Барбары Ганзага) і Ландсгуце. Апошняя з іх па ліку гасцей далёка абагнала ўсе астатнія.[1]

Палітычная сітуацыя правіць

У той час шлюбы сярод арыстакратыі рэдка адбываліся па каханні і ў большасці выпадкаў гэта былі палітычна матываваныя сувязі. Вяселле мела вялікае палітычнае значэнне, бо дазваляла сфарміраваць саюз супраць узмацнеўшай Асманскай імперыі.

Гістарычная падзея правіць

 
Ядвіга Ягелонка
 
Георг, герцаг Ландсгут-Баварскі

Свята праводзіцца ў памяць пра знакамітае вяселле, якое адбылося ў 1475 годзе ў Ландсгуце, баварскага герцага Георга Багатага з Ядвігай Ягелонкай, дачкой польскага караля Казіміра IV.

Увесну 1474 года герцаг Людвіг IX Багаты, бацька жаніха, адправіў у Польшчу пасольства, якое правяло ў Кракаве інтэнсіўныя перамовы паміж уладарнымі дамамі, якія скончыліся 29 снежня аб’явай пра заручыны і падпісаннем вясельнага дагавора 31 снежня. У якасці пасагу кароль Казімір даў 32,000 гульдэнаў.[2] Пасля складання пагаднення, увосень наступнага года, васямнаццацігадовая Ядвіга адправілася ў Баварыю. Паездка працягвалася 2 месяца. Шлях нявесты і шафера герцага Ота II Пфальцкага, які суправаджаў яе, пралягаў праз Берлін, Вітэнберг і Нюрнберг. Тут маладую сардэчна сустракалі князі і біскупы. Курфюрст Брандэнбурга, Альбрэхт Ахіл, параўноўваў вяселле з боскім злучэннем на карысць хрысціянскага свету і імперыі.

Жаніх і нявеста былі павянчаны 14 лістапада 1475[3] архібіскупам Зальцбурга Бернхардам фон Рорам (ням.) у галоўнай прыхадской царкве горада Марцінсктрхэ (ням.). Пасля гэтага вясельны картэж прайшоў праз увесь горад да ратушы, дзе нявесту сустрэў імператар Фрыдрых III і праводзіў яе да вясельнага карагоду. Паведамляецца, што на гэтай падзеі і рыцарскім турніры, які рушыў за ім, прысутнічала 10,000 гасцей.

Раскошныя ўрачыстасці, якія доўжыліся некалькі дзён, былі вельмі падрабязна зафіксаваны летапісцамі. Па іх сведчанні, падчас свята было з’едзена 323 вала, 285 свінняў, 1133 авечкі, 1537 ягнятаў, 490 целят, 11,500 гусяў, 40,000 курэй, 194,345 яйкаў, 220 цэнтнераў топленага сала, 7 цэнтнераў мігдаля і гэтулькі ж рысу. За адзін дзень было выпіта і з’едзена столькі, колькі паглынала Баварыя за цэлы год. Па загаду герцага Людвіга гаспадарам харчэўняў было забаронена прадаваць гасцям ежу і напоі — усё харчаванне набывалася на герцагскай кухні бясплатна. Акрамя таго, на бровары стаялі два велізарных чана — адзін з белым, іншы з чырвоным віном, і кожны ахвотнік атрымліваў кружку віна і кавалак хлеба з ранняй раніцы да позняй ночы. Знатным спадарам прадукты ў волкім відзе дастаўляліся прама ў дом, дзе іх рыхтавалі асабістыя кухары. Працу 146 кухароў аплацілі з герцагскай казны. Вяселле ўвайшло ў гісторыю як самае раскошнае свята позняга Сярэднявечча. У грашовым выразе вяселле каштавала 60,766 гульдэнаў 73 пфеніга і 1 гелер.[4]

У 1880 годзе, на хвалі патрыятызму ў Германскай імперыі, парадная зала ландсгуцкай ратушы  (ням.) (бел. была абноўлена, пры гэтым мюнхенскія мастакі ўпрыгожылі яе сцэнамі вяселля 1475 года. Гэтыя матывы спадабаліся гараджанам і наштурхнулі іх на думку разыграць гэту гістарычную падзею. З гэтай мэтай двое мясцовых гараджан, Георг Тыпель і Жазеф Лінбрунер, у 1902 годзе заснавалі аб’яднанне Forderer e.V. (Мецэнаты), якое ўжо праз год арганізавала першую вясельную працэсію.

Сучаснае гістарычнае свята правіць

Пасля таго, як у 1903 годзе вяселле ўпершыню па натхненні сыгралі 145 удзельнікаў, да сённяшняга дня працэсія ператварылася хутчэй у гістарычную дакументальную драму, з больш чым 2000 удзельнікаў у гістарычнай адзежы самых розных саслоўяў.

З 1903 па 1914, а таксама з 1922 па 1938 шэсці паходзілі кожны год, з 1950 па 1968 і з 1975 па 1981 кожныя 3 года. З 1985 года ландсгуцкае вяселле святкуецца кожныя 4 года. Падчас абедзвюх сусветных войн урачыстасці не праводзіліся, гэтак жа як і з 1968 па 1975, пасля таго, як у 1970 годзе пажар знішчыў вялікую частку рэквізіту і пашкодзіў карэты, а ў наступным годзе прарыў вадаправода пашкодзіў большую частку гарнітуры.

Апагей свята прыпадае на нядзелю, калі вясельны цягнік і вясельнае таварыства прасоўваецца праз старую частку Ландсгута. Наступныя мерапрыемствы паказваюць жыццё рыцарскага лагера, конныя і рыцарскія гульні ці «Mummenschanz» («маскарад»), якія паходзяць на так званым Zehrplatz'e. Як і раней, урачыстасці арганізуюцца аб’яднаннем Forderer e.V., колькасць членаў якога вырасла амаль да 7,000. Прыкладна 2,300 выканаўцаў — гэта мясцовыя жыхары, якім дастаўляе радасць адлюстроўваць вяселле ў сапраўднай гістарычнай адзежы — напрыклад, яны адрошчваюць валасы, каб зрабіць прычоскі па сярэднявечным узоры.

Фільмы і тэлеперадачы правіць

  • 2005 — Die Landshuter und ihre Hochzeit (Franz X. Gernstl)
  • 2009 — Die Landshuter Hochzeit (Franz X. Gernstl)

Зноскі

  1. ↑ Das europäische Mittelalter, p. 344
  2. ↑ Geschichte Landshuts, p. 44
  3. ↑ Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 8. Duncker & Humblot, Leipzig 1878, S. 600—602 Архівавана 23 верасня 2015.
  4. ↑ Geschichte Landshuts, p. 45

Літаратура правіць

  • Thomas Alexander Bauer: Feiern unter den Augen der Chronisten — Die Quellentexte zur Landshuter Fürstenhochzeit von 1475. Herbert Utz Verlag, München 2008, ISBN 978-3-8316-0800-3.
  • Klaus Förg, Erich Stahleder: Landshuter Hochzeit. Rosenheimer Verlag, Rosenheim 1998, ISBN 3-475-52900-9.
  • Hubert Glaser: Der Bilderzyklus im Rathaus zu Landshut und die Vorgeschichte der Landshuter Hochzeit. Verein Die Förderer, Landshut 1984.
  • Erika Stadler: Landshuter Hochzeit 1475. Vom Werden eines Festes. Hornung, Riemerling 1991, ISBN 3-88804-038-8.
  • Gerhard Tausche, Werner Ebermeier: Geschichte Landshuts, ISBN 3-406-51048-5 У Google Books
  • Michael Borgolte, Ralf Lusiardi: Das europäische Mittelalter im Spannungsbogen des Vergleichs, Berlin, 2001, ISBN 3-05-003663-X
  • Marian Biskup. Wokół «landshuckiego wesela» 1475 roku, 1977 (польск.).

Спасылкі правіць

  Ландсгуцкае вяселле на Вікісховішчы
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Ландсгуцкае_вяселле&oldid=4433129"