Мечахвосты

(Пасля перасылкі з Мечахвост)

Мечахвосты (Xiphosura) — атрад марскіх членістаногіх жывёл класа мерастомавых. Уяўляюць вялікую цікавасць як адзіная захаваная група паршаснаводных хеліцэравых. Сярод іншых хеліцэравых выдзяляюцца сваімі вялікімі памерамі.

Мечахвосты

Limulus polyphemus
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Xiphosura Latreille, 1802

Сучасныя віды

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  82699
NCBI  6845
EOL  1920
FW  81001

Апісанне

правіць

Даўжыня да 90 см. Цела сплошчанае, падзяляецца на ўкрытыя злітным хіцінавым шчытом масіўныя галавагрудзі з 6 парамі канечнасцей (дпя перамяшчэння, захопу корму і яго драбнення) і брушка з прымацаваным рухома доўгім і цвёрдым хваставым шыпам (адсюль назва) і 6 парамі лістападобных канечнасцей са шматлікімі шчэлепнымі лісткамі (яны акрамя дыхання служаць і для плавання). Галавагрудзі і брушка злучаны рухома. На галавагрудным шчыце маюцца простыя сярэдзінныя вочы і больш складаныя бакавыя (утвораны са шматлікіх вочак і пакрытыя агульнай рагавіцай). Канечнасці галавагрудзей групіруюцца вакол шчылінападобнага роту, які размяшчаецца на ніжнім баку цела. Ногі, акрамя апошняй пары, маюць на канцы клюшні.

Пашырэнне

правіць

Вядомы з сілуру (каля 440 млн гадоў назад). 12 выкапнёвых і 3 сучасныя роды; 4-5 сучасных відаў.

Адзін від пашыраны каля берагоў Паўночнай і Цэнтральнай Амерыкі, астатнія — у Паўднёва-Усходняй і Усходнй Азіі.

Асаблівасці біялогіі

правіць

Жывуць на мелкаводдзі, пераважна на глыбіні 4—10 м, могуць пранікаць у вусці рэк. Плаваюць брухам дагары. Перагінаючыся ў месцы сучлянення галавагрудзей і брушка і ўпіраючыся хваставым шыпам, мечахвост закопваецца ў грунт пярэднім вострым краем шчыта.

Пераважна драпежнікі, кормяцца малюскамі, кольчатымі чарвямі і іншым бентасам, часам водарасцямі.

Раздзельнаполыя, развіццё з ператварэннем. У перыяд размнажэння мечахвосты масава выпаўзаюць на бераг у паласе прыліву, самцы пры гэтым утрымліваюцца на спіне самак клюшнямі першай пары ног. З дапамогай задніх ног самка выкопвае ямку ў пяску (каля 15 см глыбінёй), куды адкладвае яйцы (ад 200 да 1000, колькасць залежыць ад віду). Апладненне вонкавае, самец арашае адкладзеныя яйцы спермай. Яйцы акруглыя, 1,5—3,3 мм у дыяметры, багатыя жаўтком. Яны развіваюцца ў пяску, перыядычна ўвільгатняючыся прылівамі. Эмбрыянальнае развіццё працягваецца каля 6 тыдняў. Зародак мечахвоста праходзіць 4-сегментную стадыю, наступныя сегменты ўтвараюцца паслядоўна з пераданальнай зоны росту, развіваецца таксама хваставы шып.

Мечахвосты даўгавечныя, шмат гадоў не трацяць здольнасць ліняць і размнажацца.

Промысел

правіць

У Амерыцы і Японіі аб'ект промыслу.

У ЗША з гемалімфы мечахвостаў атрымліваюць рэактыў для праверкі стэрыльнасці медыцынскіх прэпаратаў. — Limulus amebocyte lysate (англ.)[1]. У аснове дзеяння рэактыва ляжыць імунная рэакцыя мечахвоста: гемалімфа згортваецца, калі прэпарат забруджаны мікраарганізмамі або прадуктамі іх дзейнасці.

Зноскі

правіць
  1. Андрей Журавлев. Мечехвосты: членистоногие голубых кровей. National Geographic (3 красавіка 2019). Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2019. Праверана 5 красавіка 2019.

Літаратура

правіць