Наваполацкі трамвай

Наваполацкі трамвай — від грамадскага транспарту ў Наваполацку. Існуе фактычна ў выглядзе хуткаснага трамвая. Адкрыццё адбылося 21 мая 1974 года. Выкарыстоўваецца ў асноўным персаналам заводаў «Нітрон» і «Палімір».

Наваполацкі трамвай
Трамвайная сістэма
Краіна	Беларусь
Горад	Наваполацк
Тып сістэмы	пасажырская
Дата адкрыцця	21 мая 1974 года
Колькасць маршрутаў	2
Даўжыня кантактнай сеткі	16
Агульная даўжыня маршрутаў	13,7
Колькасць трамвайных паркаў	1
Колькасць вагонаў	▲37
Шырыня каляіны	1524
Напружанне кантактнай сеткі	550
Рэгламентаваная вышыня падвешвання кантактнай сеткі	5.5
Працягласць самага доўгага маршруту	9,1 км, № 1
Пасажырапаток за год	5,3 млн
Кампанія-перавозчык	НТКУП «Трамвайны парк»
Сайт кампаніі	novopolotsk.by
Наваполацкі трамвай на Вікісховішчы

Карта трамвайнай сістэмы

Трамвайная сістэма ў Наваполацку з’яўляецца трэцяй хуткаснай сістэмай, адкрытай у СССР, і трэцяй, адкрытай у Беларусі.

Па стане на студзень 2016 года ў горадзе дзейнічае адна трамвайная лінія, 2 маршруты, эксплуатуецца 41 трамвайны вагон (36 лінейных і 5 службовых).

Па ўсёй даўжыні лінія трамвая размяшчаецца на адасобленым палатне, у горадзе ідзе цэнтрам ускраіннага бульвару (Камсамольская вул. і вул. Блахіна) уздоўж гарадскіх раёнаў, за межамі горада лінія пракладзена ўздоўж ускрайку лесу, паралельна дарозе.

Гісторыя

Перадумовы стварэння

Адразу пасля заснавання завода «Палімір» паўстала пытанне аб хуткім і экалагічным транспарце, які б падвозіў працаўнікоў да завода. Першапачаткова планавалася стварыць тралейбусную лінію, аднак гэта было прызнана эканамічна нявыгадным. Было вырашана стварыць трамвайную сістэму.

Будаўніцтва

У 1967 годзе пачалося будаўніцтва трамвайнай сістэмы ў Наваполацку. Асноўным яе прызначэннем быў падвоз працоўных да такіх заводаў, як «Палімір», «Нітрон» і «Вымяральнік».

У перыяд будаўніцтва ў трамвайным парку № 1 існаваў злучальны шлях (гейт) з чыгункай, па ім перавозілі будаўнічыя матэрыялы з усяго СССР з чыгункі ў горад. Пазней ён быў разабраны, а яго тэрыторыя была аддзеленая шырокай вуліцай і платамі.

Часта праекты змяняліся, напрыклад, было вырашана адмовіцца ад падземных пераходаў ля некалькіх прыпынкаў.

Развіццё

Трамвайны парк быў адкрыты 26 снежня 1973 года. Ў лютым 1974 года трамвай КТМ-5М3 № 001 (спісаны ў жніўні 2009 года) першым выйшаў на абкатку. Ім кіравала Кацярына Пархімовіч.

Раніцай 21 мая 1974 года першы наваполацкі трамвай выйшаў на лінію. Ім кіравала Кацярына Гаўрыльчык.

У лютым 2003 года трамвайнае прадпрыемства было нацыяналізавана і перададзена гораду (да гэтага яно было ў складзе цэха № 801 завода «Палімір»). Было ўтворана НТ КУП «Трамвайны парк».

У 2000 годзе сістэма перавезла рэкордную колькасць пасажыраў — 5,3 мільёна чалавек.

3 чэрвеня 2004 года быў афіцыйна адкрыты скарочаны трамвайны маршрут №Д «Трамвайны парк — завод Вымяральнік».

Летам 2004 года ўпершыню ў гісторыі сістэмы прыбыў новы трамвайны вагон — АКСМ-60102 № 050 (пабудаваны ў ліпені 2004). Апошні вагон гэтай мадэлі прыбыў у трамвайны парк 22 жніўня 2012 года.

1 верасня 2011 года ў трамвайны парк № 1 прыбыў першы ў Наваполацку вагон АКСМ-62103 № 059.

25 лістапада 2014 года ў трамвайны парк № 1 прыбыў першы аднасекцыйны эксперыментальны вагон АКСМ-802 № 061. Ён быў заснаваны на сучлененым трохсекцыйным АКСМ-843. На студзень 2016 года гэты вагон — адзіны мадэлі АКСМ-802.

У цяперашні час шляхі і кантактная сетка моцна зношаныя, яны маюць патрэбу ў замене.

Маршруты

Усяго на лініі трамвая 13 прыпынкаў. Сярэдняя адлегласць паміж імі — 0,76 км.

Існуе два кольцы: «Завод „Вымяральнік“», якое мае 4 пуці, і «Нітрон», на якім 3 пуці. На першым коле 3 адстойныя пуці, на другім — 2. На левых адстойных пуцях абодвух кольцаў ёсць назіральныя ямы, цяпер яны не выкарыстоўваюцца.

Па стане на студзень 2016 года ў Наваполацку дзейнічаюць два трамвайныя маршруты. Афіцыйна ў іх няма нумарацыі, аднак на некаторых вагонах можна ўбачыць шыльды з лічбай 1.

Дзеючыя маршруты

№ маршрута	Дата адкрыцця	Маршрут руху	Даўжыня	Зноскі
1	21 мая 1974	«Завод „Вымяральнік“» — Камсамольская вуліца — вуліца Блахіна — Прамысловая вуліца — Трамвайны парк — «„Нітрон“„	9,1 км
Д	3 чэрвеня 2004	“Завод „Вымяральнік“» — Камсамольская вуліца — Прамысловая вуліца — Трамвайны парк	4,6 км	Працуе ў гадзіны «пік»

Рухомы састаў

Мадэлі і колькасць эксплуатаваных вагонаў

Парк рухомага складу складаецца з наступнай колькасці вагонаў:

• 37 пасажырскіх (з іх 6 адхіленыя ад эксплуатацыі);
• 11 службовых

Большасць рухомага складу — вагоны КТМ-5 і АКСМ-60102. Вагоны КТМ-5 былі вырабленыя ў 1973 і 1986 гадах, АКСМ-60102 былі вырабленыя ў 2004—2012 гадах. У 2011 годзе ў трамвайны парк прыбыў першы і адзіны ў Наваполацку вагон АКСМ-62103, а ў 2014 — эксперыментальны вагон АКСМ-802. Вагоны АКСМ былі вырабленыя на мінскім прадпрыемстве «Белкамунмаш», вагоны КТМ — на Усць-Катаўскім вагонабудаўнічым заводзе. Пэўнай афарбоўкі ў вагонаў няма, напрыклад, вагон АКСМ-802 афарбаваны ў казанскую афарбоўку, вагоны КТМ-5 наогул могуць быць афарбаваныя ў жоўты, сіні, блакітны, зялёны колеры, часам нават вагоны могуць быць двухколерныя.

Лінейныя
Мадэль	Колькасць	Гады выпуску	Перыяд эксплуатацыі	Зноскі
КТМ-5	24 ед.	1973, лістапад 1986, 1992 (71-605А)	з 1974	Працуюць па СМА
АКСМ-60102	10 адз.	2004 — 2012	з 2004
АКСМ-843	1 адз.	жнівень 2011	з 2011
АКСМ-802	1 ед.	лістапад 2014	з 2015	Эксперыментальны
Службовыя
Мадэль	№ вагона	Год выпуску	Зав. №	Зноскі
КТМ-5	007	1973	1652	Вышка КС
ГС-4	ГС-4 1	1970-я		Снегаачышчальнік
ГС-4	ГС-4 2	1970-я	10	Снегаачышчальнік
ГС-4	ГС-4 3	1970-я	20	Снегаачышчальнік
ТК-28	ТК 28	1970-я	489	рэйкатранспарцёр

Сістэма многіх адзінак

У Наваполацку эксплуатуецца некалькі вагонаў КТМ-5, якія працуюць па сістэме многіх адзінак. За дзень на лінію выпускаецца адзін-два трамвайныя цягнікі, якія працуюць па СМА. Усяго існуе 7 счэпак, счэпкі № 1, 3, 6, 11, 12 адмененыя праз спісанне аднаго з трамвайных вагонаў, які працуе па сістэме.

Перспектывы развіцця

№	Перспектыўная дата адкрыцця	Маршрут руху	Даўжыня	Зноскі
1	пасля 2020 года	Кальцо «Завод „Вымяральнік“» — Камсамольская вуліца — Заводскі праезд — Маладзёжная вуліца — кальцо «Падкасцельцы»	3,2 км	Пад мостам Маладзёжнай вуліцы ў канцы 80-х быў высыпан пясок — гэта задзел пад трамвайны прыпынак. Зараз на гэтым месцы пабудавана аўтастаянка. З’яўляецца перспектыўным варыянтам развіцця трамвайнай сістэмы, праект занесены ў генеральны план горада.
2	пасля 2025 года	Кальцо «Падкасцельцы» — Маладзёжная вуліца — у Полацк

Спасылкі

Сайты

Афіцыйны сайт

• Старонка НТ КУП «Трамвайны парк» на сайце адміністрацыі Наваполацка Архівавана 20 сакавіка 2017.

Схемы лініі

• Схема пуцявога развіцця Наваполацкага трамвая

Форумы і неафіцыйныя сайты

• Фатаграфіі рухомага складу і лініі трамвая Наваполацка, схемы лініі
• Трамвай Наваполацка
• Гарадскі электратранспарт былога СССР (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2013. Праверана 24 студзеня 2017.
• Трамвай у Наваполацку

Фотаздымкі

• Вагон АКСМ-802 № 061
• Задзел пад трамвайны прыпынак на скрыжаванні Маладзёжнай вуліцы і Заводскага праезду (7 чэрвеня 2004 года)
• Вагон АКСМ-62103 № 059
• Вагон ТК-28
• Вагон ГС-4 № 1
• Расклад руху трамваяў з аб’явай аб запуску трамвайнага маршруту № Д (7 чэрвеня 2004 года)
• Расклад руху трамваяў на прыпынку «Аўтавакзал» (19 мая 2012 года)