Пракоп Вялікі
Пракоп Вялікі (чэшск.: Prokop Veliký), таксама вядомы як Пракоп Голы (чэшск.: Prokop Holý ці лац.: Prokopius Rasus) (каля 1380 — 30 мая 1434, Ліпаны) — радыкальны гусіцкі правадыр, палітык і вайскавод. З 1426 гады — асноўны ідэолаг і палітычны дзеяч табарытаў. Загінуў у бітве пад Ліпанамі.
| Пракоп Вялікі | |
|---|---|
| чэшск.: Prokop Holý чэшск.: Prokop Veliký | |
 | |
| Род дзейнасці | святар, ваенны |
| Дата нараджэння | 1380[1][2] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 30 мая 1434[3][4] |
| Месца смерці | |
| Веравызнанне | Каталіцкая Царква |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Першапачаткова Пракоп быў утраквістам (памяркоўнае крыло гусітаў), жанатым святаром, родам з уплывовай пражскай сям’і. Пачаўшы як святар, Пракоп стаў найболей выбітным правадыром табарытаў у познім перыядзе гусіцкіх войн. Не быўшы непасрэдным пераемнікам Яна Жыжкі, ён камандаваў войскамі Табара пры перамогах над немцамі і каталікамі ў бітвах пры Усці-над-Лабем у 1426 і Домажліцах у 1431. Пераканаўчае паражэнне, нанесеная крыжакам Свяшчэннай Рымскай імперыі, прывяла да мірных перамоў у Хебе паміж гусітамі і прадстаўнікамі Базельскага сабора (1432).
Пракоп дзейнічаў як лідар табарытаў у іх рэйдах у Венгрыю і Германію, асабліва ў 1429, пры рэйдзе чэшскага войска ў Саксонію і Нюрнберг. Аднак гусіты не ставілі за мэту захопліваць нямецкія землі, і ў горадзе Кульмбах быў складзена мірная дамова з бургграфам нюрнбергскім Фрыдрыхам I, па якім гусіты пакінулі межы Германіі. Калі чэхі пачалі перамовы з імператарам Жыгімонтам і Базельскім саборам, Пракоп узначаліў пасольства, адпраўленае ў Базель. Перамовы скончыліся безвынікова, і пасольства вярнулася ў Чэхію.
Пасля няўдачы ў дасягненні кампрамісу з каталікамі чэшская знаць, як утраквістская, так і каталіцкая, сфармавала канфедэрацыю для супрацьдзеяння радыкальнаму гусізму, які з прычыны поспехаў Табара карыстаўся вялікай папулярнасцю ў гарадах Чэхіі. Барацьба пачалася ў Празе, дзе жыхары Старога Горада атрымалі верх над радыкальным Новым Горадам. Пракоп выклікаў на дапамогу Пракопа Малога, які камандаваў войскам табарытаў, і паўстаў умацаваным лагерам пад Прагай. 30 траўня 1434 гады іх войска было атакавана і разбіта аб’яднанымі сіламі утраквістаў і каталікоў у бітве пры Ліпанах. Абодва Пракопа былі забіты ў баі.
Зноскі
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #121000699 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 сакавіка 2015.
- ↑ Prokop Holý // MAK
- ↑ Prokop the Bald // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Czech National Authority Database Праверана 23 лістапада 2019.
- ↑ The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
СпасылкіПравіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Пракоп Вялікі- Прокоп Великий — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі (3-е выданне)
