Рахіль Міхайлаўна Месерэр-Плісецкая
Рахіль Міхайлаўна Месерэр-Плісецкая (творчы псеўданім — Ра Месерэр; 19 лютага [4 сакавіка] 1902, Вільня, Расійская імперыя — 20 сакавіка 1993, Масква, Расія) — савецкая актрыса нямога кіно, жонка Міхаіла Плісецкага, маці балерыны Маі Плісецкай і балетмайстраў Аляксандра і Азарыя Плісецкіх.
| Рахіль Міхайлаўна Месерэр-Плісецкая | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 4 сакавіка 1902 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 20 сакавіка 1993 (91 год) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Q114203241? |
| Муж | Mikhail Plisetski[d] |
| Дзеці | Мая Міхайлаўна Плісецкая, Alexander Plisetski[d] і Azari Plisetski[d] |
| Адукацыя | |
| Прафесія | акцёрка |
| IMDb | ID 11255470 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Біяграфія правіць
Нарадзілася 4 сакавіка (19 лютага па старым стылі) 1902 года ў Вільні, ў яўрэйскай сям’і зубнога ўрача Мендэля Беркавіча (Міхаіла Барысавіча) Месерэра (1866—1942)[1] і Сімы Майсееўны (народжанай Шабад, 1870—1929), у якой акрамя яе было яшчэ 9 дзяцей[2][3]. Бацька паходзіў з Даўгінава, маці — з Антокаля. Усе дзеці М. Б. Месерэра атрымалі біблейскія імёны (Пніна, Азарый, Матаній, Майсей, Рахіль, Асаф, Элишева, Суламіф, Эмануіл, Амінадаў)[1]. У 1940 годзе ад другога шлюбу Міхаіла Месерэра нарадзілася яшчэ адна сястра Рахілі — Эрэла. Сярод братоў і сясцёр Рахілі ў далейшым таксама праславіліся Азарый, Суламіф і Асаф.
Рахіль Месэрэр скончыла ў 1925 годзе ВГІК (клас Льва Куляшова). Яшчэ ў гады навучання выйшла замуж за Міхаіла Плісецкага, паклаўшы пачатак тэатральнай дынастыі Плісецкіх — Месерэр. У шлюбе нарадзілася трое дзяцей: Мая (1925—2015), Аляксандр (1931—1985) і Азарый (нар. 1937).
У першыя гады Савецкай улады здымалася на кінастудыях «Бухкино» і «Звезда Востока». Апроч самога Узбекістана, здымалася ў Алтайскіх гарах, Калмыкіі і Украіне, дзе сгуляла ў фільме «Зямля кліча» («Дачка рабіна»). Кар’ера кінаактрысы Ра Месерэр была хуткаплыннай, бо яна прысвяціла сябе сям’і і мужу, якога суправаджала ў камандзіроўках на Шпіцберген, дзе ён быў генеральным консулам у Барэнцбургу і начальнікам вугальных руднікоў. 30 красавіка 1937 года Міхаіл Плісецкі быў арыштаваны, а ў пачатку сакавіка 1938 года была арыштаваная Рахіль. Дачку Рахілі, Маю Плісецкую, над якой навісла пагроза дзіцячага дома, удачарыла сястра Суламіф, сын Аляксандр пасяліўся ў сям’і Асафа Месерэра.З успамінаў Маі Плісецкай:
«Характар у мамы быў мяккі і цвёрды, добры і ўпарты. Калі ў трыццаць восьмым годзе яе арыштавалі і патрабавалі падпісаць, што муж шпіён, здраднік, дыверсант, злачынец, удзельнік змовы супраць Сталіна і іншае, і іншае — яна наадрэз адмовілася. Выпадак па тых часах гераічны. Ёй далі 8 гадоў турмы»[1].
Рахіль Месерэр першапачаткова была адпраўлена ў Бутырскую турму разам з трэцім дзіцём, якое толькі нарадзілася, а пасля прысуду як жонка ворага народа этапавана ў Акмолінскі лагер жонак здраднікаў Радзімы. У выніку шматлікіх клопатаў і прашэнняў праслаўленых брата і сястры — Асафа і Суламіфі Месерэр, у канцы лета 1939 года Рахіль была пераведзена на вольнае пасяленне ў Чымкент. У Чымкенце Месерэр працавала настаўнікам танцаў у адным з клубаў[1].
Вярнуцца ў Маскву Рахіль Месерэр-Плісецкай удалося за два месяцы да пачатку Вялікай Айчыннай вайны ў 1941 годзе. Пасля вызвалення яе акцёрская кар’ера была назаўжды спыненая.
Памерла ў Маскве ў 1993 годзе.
Фільмаграфія[4] правіць
.jpg)
.jpg)
- 1927 — «Вторая жена» (Узбекдзяржкіно, рэжысёр — М. І. Даронін)
- 1928 — «Пракажоная» (Узбекдзяржкіно, рэжысёр — А. М. Фрэліх)
- 1928 — «Даліна слёз»[5] (1-я фабрыка Дзяржкіно, рэжысёр — А. Я. Разумны)
- 1928 — «Зямля заве» («Дачка рабіна», «Крык у стэпу», рэжысёр— У. У. Балюзек)[6]
- 1929 — «Сто двадцать тысяч в год» (Міжрабпомфільм)
- Фільм (назва не вядомая) на тэму французскай рэвалюцыі. У гэтай карціне Рахіль Месерэр грала французскую кветачніцу.
Дакументальны фільм правіць
У 2007 годзе быў зняты дакументальны фільм пра Рахіль Месерэр «Зорка з боку»[7], у якім выкарыстаны стужкі, што захаваліся ў Дзяржфільмафондзе. Вытворчасць: ТК «Гамаюн» па замове тэлеканала «РЕН ТВ»; рэжысёр і аўтар сцэнарыя Фірдаўс Зайнутдзінаў, аператар Яўген Кутузкін, Тэкст чытае Ірына Апексімава. Выйшаў у эфір 12 верасня 2007 года на тэлеканале «Культура»[8].
Зноскі
- ↑ а б в г Плисецкая М. М. Я, Майя Плисецкая…— М.: АСТ Москва, 2008. — 490 с.
- ↑ Воспоминания Александра Мессерера. Архівавана з першакрыніцы 4 мая 2015. Праверана 5 верасня 2014.
- ↑ У запісе аб шлюбе, даступнай на сайце яўрэйскай генеалогіі JewishGen.org (патрабуецца рэгістрацыя), паказваецца, што Мендаль Беркович Месерэр, ураджэнец мястэчка Даўгінава 29 гадоў, і Шыма Моўшаўна Шабад, ураджэнка Антокаля 24 гадоў, пабраліся шлюбам 19 студзеня 1895 года ў Вільні. Сіма Майсееўна Шабад ва ўсіх дакументах таго перыяду, у тым ліку ў запісе аб нараджэнні дачкі Рахілі, запісана як «Шыма Моўшава Шабад».
- ↑ Госфильмофонд РФ. Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2014. Праверана 25 лютага 2010.
- ↑ Кинодокументы по истории Алтая Архівавана {{{2}}}.
- ↑ Азарий Мессерер «Мама Ра. История семьи Мессерер». Архівавана з першакрыніцы 20 красавіка 2015. Праверана 25 лютага 2010.
- ↑
Документальный фильм «Звезда со стороны» (2007)
- ↑ «Звезда со стороны»: Документальный фильм // Телеканал «Культура».
