Салінскі дагавор (1398)

Салінскі дагавор, Залінвердэрскі дагавор — дагавор паміж ВКЛ і Тэўтонскім ордэнам, тэкст узгоднены 23 красавіка 1398 у Гародні, абмен дагаворнымі граматамі паміж вялікім князем літоўскім Вітаўтам і вялікім магістрам Ордэна Конрадам фон Юнгінгенам адбыўся 12 кастрычніка 1398 на востраве Салін, што на Нёмане супраць вусця ракі Невяжы.

Салінскі дагавор
Дагавор на востраве Салін
Дзяржава Тэўтонскага ордэна. Жамойць пазначана светла-ружовым
Тып дагавора	Міжнародны дагавор
Дата падпісання	12 кастрычніка 1398
Месца падпісання	востраў Салін у вусце ракі Невяжы
Бакі	Тэўтонскі ордэн Вялікае Княства Літоўскае
Мова	латынь

Гэты дагавор устанаўляў «вечны мір» паміж ВКЛ і Ордэнам. Вітаўт пацвердзіў сваю ранейшую саступку Ордэну Жамойці да ракі Невяжы і абяцаў пэўную падтрымку Ордэну ў замацаванні ўлады над гэтай тэрыторыяй. Таксама Вітаўт саступаў палову Судувы. У сваю чаргу, Ордэн абавязваўся не падтрымліваць прэтэнзій Свідрыгайлы на сталец ВКЛ.

Вітаўт адмаўляўся ад усякіх прэтэнзій на Пскоў, і ў выпадку пераходу Пскова пад уладу Ордэна прызнаваў такі пераход «навечна». Адпаведна, Ордэн адмаўляўся ад усякіх прэтэнзій на Ноўгарад, і ў выпадку пераходу Ноўгарада пад уладу ВКЛ прызнаваў такі пераход «навечна». Прадугледжвалася літоўская дапамога Ордэну для заваявання Пскова і ордэнская падтрымка ВКЛ для авалодання Вялікім Ноўгарадам, а таксама для паходу супраць Залатой Арды.

Неафіцыйна Вітаўт заручыўся згодай Ордэна са сваімі планамі дабівацца поўнай незалежнасці ад Польшчы; на святкаваннях у гонар падпісання Салінскага дагавору Вітаўт быў адзінадушна абвешчаны князямі і баярамі ВКЛ “каралём Літвы і Русі”. Гэта выклікала насцярожанае стаўленне да дагавора польскага караля Ягайлы, а планы захопу Ноўгарада і Пскова прывялі да пагаршэння адносінаў ВКЛ з гэтымі землямі, а таксама з вялікімі княствамі Маскоўскім і Цвярскім. Сур'ёзнай рэальнай падтрымкі ў рэалізацыі сваіх экспансіянісцкіх планаў Вітаўт не атрымаў, што, у прыватнасці, абумовіла паражэнне войскаў ВКЛ у бітве на Ворскле (1399). Умовы Салінскага дагавору былі ўдакладнены Рацёнжскім дагаворам (1404), да якога далучылася і Польшча.

Літаратура

• Белы А. Салінскі дагавор 1398 // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 538-539. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Н. А. Казакова. Русско-ливонские и русско-ганзейские отношения. Конец XIV—начало XVI в. — Л.: Наука, 1975. — 361 с. С.37,38.
• Liv-, Est- und Kurlaendisches Urkundenbuch nebst Regesten. Hersg. v. Fr. G. von Bunge. Abt. 1. Bd. 4. 1394—1413. Dorpat, 1859; Scriptores Rerum Prussicarum. Bd. 3.
• Сагановіч Г. Ад Крэва да "Вялікай вайны" // Спадчына. 2000. №1.