Сацыялістычная рэвалюцыя
Сацыялістычная рэвалюцыя — сацыяльная рэвалюцыя, якая ажыццяўляе пераход ад капіталістычнай грамадска-эканамічнай фармацыі да сацыялістычнай[1]. Сацыялістычная рэвалюцыя ў шырокім сэнсе слова ахоплівае пераходны перыяд ад заваёвы ўлады рабочым класам да пабудовы сацыялізму. У вузкім сэнсе слова сацыялістычная рэвалюцыя азначае пераход улады ў рукі працоўнага класа, усталяванне дыктатуры пралетарыяту[2]. Да ўзнікнення ў 1925 годзе тэорыі сацыялізму ў адной краіне ўяўлялася як сусветная рэвалюцыя.
Самай першай і вядомай сацыялістычнай рэвалюцыяй з’яўляецца Кастрычніцкая рэвалюцыя 1917 года ў Расіі. У выніку быў скінуты Часовы ўрад, а да ўлады прыйшоў урад, створаны II з’ездам Саветаў, большасць у якім незадоўга да перавароту атрымала партыя бальшавікоў — РСДРП(б).
Мэты правіць
Сацыялістычная рэвалюцыя ставе шэраг разбуральных і стваральных задач:
- зацвярджэнне грамадскай уласнасці на сродкі вытворчасці,
- стварэнне сістэмы свядомага кіравання эканамічнымі і сацыяльнымі працэсамі,
- ліквідацыя эксплуатацыі чалавека чалавекам, класавых і нацыянальных антаганізмаў,
- развіццё сацыялістычнай дэмакратыі,
- культурная рэвалюцыя.
Футуралогія правіць
Іштван Месарош лічыў, што сацыяльная рэвалюцыя, якая стаіць на парадку дня, будзе антыкапіталістычнай, а не сацыялістычнай, гэта значыць задасць напрамак руху ў бок пераадолення дыктатуры капіталу ў грамадстве. У сувязі з гэтым пасляревалюцыйнае (паслякапіталістычнае) грамадства разглядаліся ім як складовыя часткі арганічнай сістэмы капіталу, якія не да канца пераадолелі капітал як грамадскае стаўленне, пакуль антыкапіталістычны рух не ахопіць увесь свет — сусветную сацыялістычную рэвалюцыю Месарош разглядаў не як аднаразовы радыкальны акт, а як працэс.
Расійскі палітолаг Аляксандр Тарасаў лічыў, што Маркс памылкова вызначыў у якасці рухаючай сілы сацыялістычных рэвалюцый рабочы клас, так як у яго час перадумовы для сацыялізму не сфарміраваліся, а рэвалюцыі, названыя сацыялістычнымі, адбыліся насуперак марксісцкім прынцыпам, калі нават у бліжэйшай перспектыве не было відаць прыкмет новага спосабу вытворчасці[3].
Гл. таксама правіць
Заўвагі правіць
- ↑ Социалистическая революция / Красин Ю. А.// Большая советская энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия, 1969—1978. — (Большая советская энциклопедия : в 30 т./ гл. ред. А. М. Прохоров)
- ↑ Сацыялістычная ревалюцыя, энцыклапедыя марксістаў
- ↑ Тарасов А. Н. Суперэтатизм и социализм // Свободная мысль, 1996, № 12