Сацьяджыт Рай (бенгалі: সত্যজিত রায় ці সত্যজিৎ রায় Шатаджыт Рай; англ.: Satyajit Ray; 2 мая 1921, Калькута, Брытанская Індыя — 23 красавіка 1992, Калькута, Індыя) — буйны індыйскі кінарэжысёр, сцэнарыст, дзіцячы пісьменнік, кампазітар, унук выдатнага мысліцеля, аднаго з лідараў руху Брахмо Самадж, сын вядомага бенгальскага пісьменніка.

Сацьяджыт Рай
бенг.: সত্যজিত রায় або бенг.: সত্যজিৎ রায়
Дата нараджэння 2 мая 1921(1921-05-02)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 23 красавіка 1992(1992-04-23)[2][4][…] (70 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства  Брытанская Індыя
 Індыя
Бацька Sukumar Ray[d]
Маці Suprabha Ray[d]
Жонка Bijoya Ray[d]
Дзеці Sandip Ray[d]
Адукацыя
Прафесія кінарэжысёр, пісьменнік, кампазітар, кінапрадзюсар, сцэнарыст, мантажор, паэт-песеннік, журналіст, аўтар песень, дзіцячы пісьменнік, мастак, аператар-пастаноўшчык, паэт, кінакрытык, рэжысёр
Кар’ера 19501991
Узнагароды
камандор ордэна Мастацтваў і літаратуры камандор ордэна Ганаровага Легіёна Бхарат Ратна Падма Вібхушан Padma Bhushan Padma Shri in arts

Dadasaheb Phalke Award[d] (1984)

Sangeet Natak Akademi Award[d] (1959)

Прэмія Рамона Магсайсая (1967)

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1955)

National Film Award for Best Feature Film[d] (1955)

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1955)

Залаты леў

National Film Award for Second Best Feature Film[d] (1958)

National Board of Review Award for Best Foreign Language Film[d] (1958)

Прэмія BAFTA за найлепшы фільм[d] (1958)

Sutherland Trophy[d] (1959)

Прэмія BAFTA за найлепшы фільм[d] (1959)

National Film Award for Best Feature Film[d] (1959)

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1960)

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1961)

National Film Award for Best Non-Feature Film[d] (1961)

National Board of Review Award for Best Foreign Language Film[d] (1960)

National Film Award for Second Best Feature Film[d] (1962)

Прэмія «Сярэбраны мядзведзь» за найлепшую рэжысуру (1964)

National Film Award for Best Feature Film[d] (1964)

Прэмія «Сярэбраны мядзведзь» за найлепшую рэжысуру (1965)

National Film Award for Best Screenplay[d] (1966)

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1966)

Bodil Award for Best American Film[d] (1967)

Bodil Award for Best American Film[d] (1967)

National Film Award for Best Direction[d] (1967)

National Film Award for Best Feature Film[d] (1968)

National Film Award for Best Direction[d] (1968)

Bodil Award for Best American Film[d] (1969)

National Film Award for Second Best Feature Film[d] (1970)

National Film Award for Best Screenplay[d] (1970)

National Film Award for Best Direction[d] (1970)

National Film Award for Best Feature Film[d] (1971)

National Film Award for Best Non-Feature Film[d] (1972)

National Film Award for Best Music Direction[d] (1973)

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1973)

Залаты мядзведзь

National Film Award for Best Screenplay[d] (1974)

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1974)

National Film Award for Best Direction[d] (1974)

National Film Award for Best Direction[d] (1975)

National Film Award for Best Feature Film in Hindi[d] (1977)

Filmfare Critics Award for Best Movie[d] (1978)

National Film Award for Best Children's Film[d] (1978)

Filmfare Award for Best Director[d] (1979)

National Film Award for Best Music Direction[d] (1980)

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1980)

National Film Award – Special Jury Award / Special Mention[d] (1981)

Залаты леў

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1984)

National Film Award for Best Feature Film in Bengali[d] (1989)

National Film Award for Best Feature Film[d] (1991)

National Film Award for Best Direction[d] (1991)

прэмія «Оскар» за выбітныя заслугі ў кінематографе[d] (1991)

National Film Award for Best Screenplay[d] (1993)

Fellow of the Sangeet Natak Akademi[d]

Ananda Puraskar[d] (1971)

ганаровы доктар Калькуцкага ўніверсітэта[d]

ганаровы доктар Оксфардскага ўніверсітэта[d]

IMDb 0006249
Satyajit Ray Org
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

правіць

Творчасць

правіць

Вырашыў прысвяціць сябе кінарэжысуры пасля знаёмства з Жанам Рэнуарам і прагляду фільма Віторыё дэ Сіка «Веласіпедакрады» (1948). Фільмы Рэя «Патэр Панчалі» (другая назва — «Спеў дарогі», 1955), «Неспакораны» (1956), «Музычны пакой» (1958), «Свет Апу» (1959), «Чарулата» (1964), «Гульцы ў шахматы» (1977) сталі адкрыццём Індыі для заходняга гледача.

Прызнанне

правіць

Многія фільмы рэжысёра былі ўзнагароджаныя прэмія, таксама кінапрэміяй «Оскар». Рай — кавалер французскага Ордэна Ганаровага легіёна, лаўрэат прэміі Амерыканскай акадэміі кінамастацтва за ўклад у мастацтва кіно.

Літаратура пра рэжысёра

правіць
  • Seton M. Portrait of a director: Satyajit Ray. Bloomington: Indiana UP, 1971
  • Rangoonwalla F. Satyajit Ray’s art. Delhi: Clarion, 1980.
  • Nyce B. Satyajit Ray: a study of his films. New York : Praeger, 1988
  • Robinson A. Satyajit Ray: The Inner Eye. Berkeley: University of California Press, 1989.
  • Cooper D. The cinema of Satyajit Ray: between tradition and modernity. Cambridge; New York: Cambridge UP, 2000
  • Ganguly S. Satyajit Ray: In search of the modern. Lanham: Scarecrow Press, 2000
  • Ishaghpour Y. Satyajit Ray: l’Orient et l’Occident. Paris: Différence, 2002
  • Satyajit Ray: Texte zum Werk, zur Person, zu den Filmen. Berlin: Freunde der Deutschen Kinemathek, 2003
  • Majumdar G. Satyajit Ray: creating classics. New Delhi: Rupa & Co., 2003.

Зноскі

  1. Satyajit Ray // Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7 Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. а б Satyajit Ray // ISFDB — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Union List of Artist Names — 2007. Праверана 21 мая 2021.
  4. Satyajit Ray // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  5. Bose B. Modernity, Globality, Sexuality, and the City: A Reading of Indian CinemaIU Press, 2008. — Vol. 2, Iss. 1. — P. 35–58.

Спасылкі

правіць