Тэлемах (стар.-грэч.: Τηλέμαχος) — у грэчаскай міфалогіі[4] сын легендарнага цара Ітакі Адысея і Пенелопы[5]. Згаданы у «Іліядзе» (II 260), адзін з галоўных персанажаў «Адысеі».

Тэлемах
стар.-грэч.: Τηλέμαχος
Пол мужчынскі пол
Бацька Адысей[3][1][…]
Маці Penelope[d][3][1][…]
Жонка Polycaste[d][1], Цырцэя[d][1][2], Nausicaa[d][1] і Cassiphone[d]
Дзеці Persepolis[d], Ptoliporthus[d], Poliporthes[d] і Latinus[d][2][1]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Тэлемах і Нестар

Паводле падання, выкладзенаму ў паэме Гамера «Адысея», Тэлемах у юным узросце паехаў на пошукі бацькі, які з’ехаў на Траянскую вайну, калі Тэлемах быў яшчэ немаўлём. Па савеце багіні Афіны, суправаджалай Тэлемаха ў выяве Ментара, ён адправіўся да Нестара ў Пілас і да Менелая і Алены[6] у Спарту за весткамі пра свой бацьку. У Спарце Тэлемах даведаўся ад Менелая пра прадказанне Пратэя адносна вяртання Адысея.

Жаніхі Пенелопы, не жадаючы вяртання Тэлемаха дахаты, змовіліся і ўстроілі яму засаду на шляху назад. Але, дзякуючы савету Афіны, Тэлемаху атрымалася пазбегнуць смяротнай небяспекі. Вярнуўшыся дахаты, Тэлемах сустрэў свайго бацьку ў свінапаса Еўмея у вобразе жабрака; Адысей адкрыўся яму, і Тэлемах дапамагаў яму пры забойстве жаніхоў, а затым суправаджаў яго да старца Лаэрта.

Паводле паслягамераўскага падання, Тэлемах пасля жаніўся на Палікасце, дачцэ Нестара (якая нарадзіла яму сына Персепола), ці на Наўсікаі, дачцэ Алкіноя. Паводле іншых паданняў, ён жаніўся на Кірцы[7], якая нарадзіла яму сына Лаціна[8].

Пазней ён забіў Кірку, каб жаніцца на яе дачцэ Касіфоне, а затым загінуў ад рукі Касіфоны[9].

Выява ў літаратуры правіць

Гісторыя Тэлемаха паслужыла тэмай знакамітага рамана Фенелона «Les aventures de Télémaque», і адной з вядучых сюжэтных тэм рамана Джэймса Джойса «Уліс».

Гл. таксама правіць

Зноскі

  1. а б в г д е Телемах // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXIIа. — С. 800.
  2. а б Telemachus // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 26. — P. 541.
  3. а б Любкер Ф. Odysseus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 942–944.
  4. Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.497-498
  5. Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка Э III 7; VII 32-33
  6. Стэсіхор. Вяртанні, фр.209 Пейдж
  7. Гегій Трэзенскі. Вяртанні, фр.4 Іўлін-Уайт; Еўгамон. Тэлегонія, сінопсіс
  8. Гігін. Міфы 127
  9. Лікафрон. Аляксандра 808 і кам.

Спасылкі правіць

Пры напісанні артыкула выкарыстаны матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Эфрона (1890—1907).