Тэрыторыя, важная для птушак
Тэрыторыя, важная для птушак (ТВП) ці Ключавая арніталагічная тэрыторыя (КАТ) — мясцовасць, якая сусветна прызнана важнай для захавання папуляцыі птушак. Існуе каля 13 000 такіх тэрыторый больш чым у 170 краінах.[1] Распрацавала праграму вызначэння такіх мясцовасцяў у 1980-х гадах і займаецца яе падтрымкай і распаўсюджаннем міжнародная арганізацыя BirdLife International.[1] Гэтыя тэрыторыі досыць малыя, каб можна было стварыць на іх тэрыторыі вялікую прыродаахоўную зону і адрозніваюцца па сваім характары, месцу знаходжання або арніталагічнаму значэнню.
Часта ТВП з'яўляюцца часткай існуючай сеткі ахоўных раёнаў краіны і таму ахоўваюцца ў адпаведнасці з нацыянальным заканадаўствам. Юрыдычнае прызнанне і абарона ТВП, якія не знаходзяцца ў рамках існуючых ахоўных раёнаў вагаецца ў розных краінах. Некаторыя краіны маюць нацыянальныя стратэгіі захавання ТВП, тады як у іншых краінах абарона цалкам адсутнічае.[2]
Беларусь далучылася да праграмы ТВП у 1996 годзе. Цяпер у Беларусі налічваецца 49 ТВП. Большасць з іх — водна-балотныя угоддзі.
Крытэрыі ўключэння
правіцьТВП вызначаюцца паводле міжнародна-ўзгодненаму набору крытэрыяў. Некаторыя крытэрыі могуць устанаўлівацца рэгіянальнымі і нацыянальнымі арганізацыямі. Каб быць пазначаным як ТВП, месца павінна задавальняць хоць аднаму з наступных крытэрыяў:
- A1. З'яўляецца прытулкам для відаў птушак, якім пагражае глабальнае знішчэнне
- Мясцовасць, у якой пэўна ці верагодна існуе папуляцыя відаў, занесеных у Чырвоны пералік Міжнароднага саюзу аховы прыроды і прыродных багаццяў як крытычныя віды, віды пад пагрозаю вымірання або ўразлівыя. Пастаянная прысутнасць на тэрыторыі відаў з першых двух катэгорыяў, незалежна ад велічыні папуляцыі, дастатковая для яе аднясення да ТВП. У выпадку ўразлівых відаў патрэбная наяўнасць пэўнай парогавай колькасці відаў.
- А2. З'яўляецца прытулкам для відаў птушак з абмежаваным арэалам
- Павінна забяспечвацца пэўная колькасць птушак аднаго віду ці наяўнасці некалькіх відаў з абмежаваным арэалам
- A3. З'яўляецца прытулкам для відаў птушак з абмежаваным біомам
- Месца павінна забяспечваць наяўнасць многіх відаў, характэрных для пэўнага біому
- A4. Супольнасці
- i Гэты крытэрый адносіцца да «вадаплаўных» відаў, якія вызначаны працай Дэланея і Скота ў 2002 годзе[3], як гэта вызначана крытэрыям 6 Рамсарскай канвенцыі для вызначэння водна-балотных угоддзяў, якія маюць міжнароднае значэнне.
- ii Гэта ўключае ў сябе віды марскіх птушак, якія не ахапіла праца Дэланея і Скота. Колькасныя даныя ўзяты з розных апублікаваных і неапублікаваных крыніц.
- iii Гэты крытэрый узяты на ўзор крытэрыя 5 з Рамсарскай канвенцыі для вызначэння водна-балотных угоддзяў, якія маюць міжнароднае значэнне. Крытэрый выкарыстоўваецца, калі колькасныя даныя з'яўляюцца дастаткова добрымі, каб дазволіць прымяненне A4i і A4ii.
- iv Месца вядома ці меркавана перавышае парогавыя ўзроўні набору мігруючых відаў на вузкіх участках.[4]
Пералік ТВП на тэрыторыі Беларусі
правіць- Альманскія балоты
- Асвейскі ландшафтны заказнік
- Белавежская пушча
- Белае
- Броды, ахоўная тэрыторыя
- Бярэзіна—Гайна
- Бярэзінскі біясферны запаведнік
- Выганашчанскае
- Выдрыца
- Галубіцкая пушча
- Балота Дзікое
- Дражбітка—Свіна
- Балота Ельня
- Балота Званец
- Заказнік Казьяны
- Лебядзіны мох
- Лельчыцкая Убарць
- Балота Марочна
- Ніжняя Прыпяць
- Палескі дзяржаўны радыяцыйна-экалагічны запаведнік
- Пойма Львы
- Пойма Сажа
- Балота Прастыр
- Прыпяцкія балоты
- Спораўскі заказнік
- Старая Віць
- Стары Жадзен
- Заказнік Сервач
- Заказнік Сялец
- Сярэдняя Прыпяць
- Тураўскае балонне
- Хаваншчына
- Заказнік Чырвонае
Зноскі
- ↑ а б Тэрыторыі(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 студзеня 2014. Праверана 2 красавіка 2011.
- ↑ Important Bird Areas (IBA). In: UNEP-WCMC. 2010. A-Z Guide of Areas of Biodiversity Importance. UNEP-WCMC. Cambridge, UK. www.biodiversityA-Z.org
- ↑ Delaney and Scott(2002) Waterbird Population Estimates Third Edition, Wetlands International, Wagenigen, The Netherlands
- ↑ BirdLife International, 2008,Global IBA Criteria Архівавана 7 ліпеня 2010., retrieved 2008-9-27
Спасылкі
правіць- Карта тэрыторый, важных для птушак, Беларусі Архівавана 16 лютага 2011.