Уладзімір Дзянісавіч Сядзельнік
Уладзімір Дзянісавіч Сядзельнік (30 лістапада 1935, в. Запясочча Тураўскага раёна, цяпер Жыткавіцкі раён — 13 снежня 2016, Масква) — літаратуразнавец-германіст, спецыялізаваўся на швейцарскай, аўстрыйскай і нямецкай літаратуры, доктар філалагічных навук, прафесар, член Саюза пісьменнікаў Расіі, Асацыяцыі перакладчыкаў, Саюза германістаў Расіі[2], Заслужаны работнік асветы РСФСР, галоўны навуковы супрацоўнік Інстытута сусветнай літаратуры імя А. М. Горкага[3]. Дзядзька гісторыка Андрэя Катлярчука[крыніца?].
| Уладзімір Дзянісавіч Сядзельнік | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 30 лістапада 1935 ці 1935[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 13 снежня 2016 |
| Месца смерці | |
| Род дзейнасці | літаратуразнавец |
| Навуковая сфера | філалогія |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар філалагічных навук |
| Навуковае званне | |
| Альма-матар |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
правіцьНарадзіўся ў в. Запясочча Тураўскага раёна (на той час вёска фактычна злілася з Туравам). Бацька працаваў шафёрам у запясоцкім калгасе «Перамога». Маці Хрысціна скончыла сярэдняю школу ў Тураве, добра ведала нямецкаю мову, да 1941 года працавала брыгадзірам у калгасе, засядацелям народнага суда. У чэрвені 1941 года бацька мабілізаваны ў РСЧА, маці пайшла ў Тураўскі партызанскі атрад, які размяшчаўся за Прыпяццю каля Поўчына. На заданні па зборы разведзвестак Хрысціна трапіла ў засаду, але ўцякла праз балоты, застудзілася і памерла. Час акупацыі хлопчык жыў у сваякоў у Запясоччы. Пасля вайны бацька стварыў новую сям’ю. Па сканчэнні 7-гадовай беларускай школы ў Запясоччы, Уладзімір завербаваны вучыцца ў школу ФЗН Балтыйскага завода, якую скончыў на выдатна.
Паступіў на рамана-германскае аддзяленне філалагічнага факультэта МДУ імя М. В. Ламаносава, скончыў яго ў 1962 годзе, затым аспірантуру пры кафедры замежнай літаратуры МДУ. Абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Творчасць Германа Гесэ ў 20-я гады» (1967). У 1966—1988 гадах працаваў у Арэхава-Зуеўскім педагагічным інстытуце — выкладчык нямецкай мовы, прафесар, пэўны час загадчык кафедрай рускай і замежнай літаратуры[4].
У 1985 годзе абараніў доктарскую дысертацыю на тэму «Швейцарскі раман першай паловы XX стагоддзя (1890-я гг. — 1945): шляхі рэалізму і рух жанру»[5]. З 1988 года пачаў працаваць у ІСЛІ імя А. М. Горкага АН СССР, станам на 2013 год — в.аб. галоўнага навуковага супрацоўніка аддзела літаратур Еўропы і Амерыкі Навейшага часу. У 1994—2005 гадах паралельна працаваў прафесарам кафедры замежнай літаратуры на філалагічным факультэце МДУ[4].
Амаль кожны адпачынак праводзіў у Тураве, жыў у турыстычнай палатцы на беразе Прыпяці. Захапляўся рыбалкай.
Дзейнасць
правіцьНавуковыя інтарэсы: гісторыя нямецкамоўнай літаратуры XX ст. (Швейцарыя, Аўстрыя, Германія); праблемы мадэрнізму і авангардызму ў літаратуры XX ст.; праблема літаратурных узаемадзеянняў. Падтрымліваў навуковыя сувязі з германістамі БССР.
Пад яго рэдакцыяй выйшлі трохтомная «Гісторыя швейцарскай літаратуры» (2002—2005), двухтомная «Гісторыя аўстрыйскай літаратуры XX стагоддзя»[6][7] (2009—2010) і першы том «Гісторыі літаратуры Германіі XX стагоддзя» (2016)[8]. Уладзімір Сядзельнік — аўтар больш за 400 навуковых артыкулаў, апублікаваных у расійскіх і замежных энцыклапедыях, у т.л. «Кароткай літаратурнай энцыклапедыі», «Энцыклапедычным слоўніку экспрэсіянізму» (2008), і калектыўных акадэмічных выданнях, у т.л. «Гісторыі літаратуры ФРГ» (1980), «Гісторыі літаратуры ГДР» (1982), «Гісторыя сусветнай літаратуры», а таксама ў вядучых філалагічных часопісах[4].
Перакладаў на рускую творы нямецкамоўных пісьменнікаў, у т.л. Карла Шпітэлера, Германа Гесэ, Фрыдрыха Дзюрэнмата, Роберта Вальзера, Франка Ведэкінда і многіх іншых[4], быў укладальнікам зборнікаў класічнай і папулярнай нямецкамоўнай мастацкай прозы і паэзіі[2].
Бібліяграфія
правіць- Манаграфіі
- Герман Гессе и швейцарская литература. — М.: Высшая школа, 1970. — 92 с. — (Современная зарубежная литература). — 5000 экз.
- Швейцарские варианты: литературные портреты / в соавторстве с Н. С. Павловой. — М.: Советский писатель, 1990. — 318 с. — 5000 экз.
- Дадаизм и дадаисты. — М.: ИМЛИ РАН, 2010. — 552 с. — 500 экз. — ISBN 978-5-9208-0346-7.
- Удзел у калектыўных манаграфіях
- Литература Швейцарии на немецком языке. История всемирной литературы: В 8 томах / АН СССР; Ин-т мировой лит. им. А. М. Горького. — М.: Наука, 1983—1994.Т. 3. — 1985. — С. 208—211
Зноскі
- ↑ Catalog of the German National Library Праверана 28 мая 2020.
- ↑ а б Седельник Владимир Денисович (руск.). Российский Союз германистов. www.germanistenverband.ru. Праверана 19 верасня 2017.(недаступная спасылка)
- ↑ Седельник Владимир Денисович (руск.)(недаступная спасылка). ИМЛИ РАН. Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2018. Праверана 19 верасня 2017.
- ↑ а б в г А. Ф. Кофман, Т. В. Кудрявцева Ученый и педагог владимир Денисович Седельник (1935-2016) // Studia Litterarum. — 2017. — № 1.
- ↑ Швейцарский роман первой половины XX века, 1890—1945-е гг. : (пути реализма и движение жанра) : автореферат диссертации … доктора филологических наук : 10.01.05 / Седельник Владимир Денисович. — Москва, 1984.
- ↑ История австрийской литературы XX века. В 2 томах. Том 1. Конец XIX - середина XX века. — М.: ИМЛИ РАН, 2009. — 632 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-5-9208-0330-6.
- ↑ История австрийской литературы XX века. В 2 томах. Том 2. 1945-2000. — М.: ИМЛИ РАН, 2010. — 576 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-5-9208-0360-3.
- ↑ История литературы Германии XX века. Том 1. 1880-1945. В 2 книгах. Книга 1. Литература Германии между 1880 и 1918 годами. — ИМЛИ РАН, 2016. — 864 с. — 500 экз. — ISBN 978-5-9208-0494-5.
Літаратура
правіць- Калі шанцуе ў жыцці : [Уладзімір Дзянісавіч Сядзельнік] // Памяць : Жыткавіцкі раён. — Мінск, 1994. — С. 676.
- Седельник Владимир Денисович // Кто есть кто в российском литературоведении / Николюкин А. Н.. — ИНИОН РАН, 2011. — С. 301-302. — ISBN 9785248005918.
- А. Ф. Кофман, Т. В. Кудрявцева Ученый и педагог владимир Денисович Седельник (1935-2016) // Studia Litterarum. — 2017. — № 1.
Спасылкі
правіць- Седельник Владимир Денисович (руск.). Российский Союз германистов. www.germanistenverband.ru. Праверана 19 верасня 2017.(недаступная спасылка)