Умберта I
- Пра заснавальніка Савойскага дому гл. Гумберт I, граф Савоі
Умберта I (італ.: Umberto I; 14 сакавіка 1844, Турын, Сардзінскае каралеўства — 29 ліпеня 1900, Монца, Італія) — другі кароль Італіі з 1878 года, з Савойскай дынастыі.
| Умберта I | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| італ.: Umberto Ranieri Carlo Emanuele Giovanni Maria Ferdinando Eugenio di Savoia | |||||||
_-_VE_-_Umberto_I_di_Savoia_1.jpg) | |||||||
.svg) | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Віктар Эмануіл II | ||||||
| Пераемнік | Віктар Эмануіл III | ||||||
| Нараджэнне |
14 сакавіка 1844[1][2][…] |
||||||
| Смерць |
29 ліпеня 1900[4][1][…] (56 гадоў) |
||||||
| Месца пахавання | |||||||
| Род | Савойскі дом | ||||||
| Бацька | Віктар Эмануіл II | ||||||
| Маці | Адэльгейда Габсбург[d] | ||||||
| Жонка | Маргерыта-дзі-Савоя[d][5] | ||||||
| Дзеці | Віктар Эмануіл III | ||||||
| Веравызнанне | каталіцтва | ||||||
| Дзейнасць | манарх, суверэн | ||||||
| Аўтограф |
 |
||||||
| Манаграма |
 |
||||||
| Званне | генерал | ||||||
| Узнагароды | |||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Біяграфія правіць
Сын Віктара Эмануіла II, старэйшы брат Амадэя Іспанскага.
Яшчэ да ўзыходжання на прастол Умберта праявіў сябе як храбры салдат у другой бітве пры Кустоце (якую італьянцы, аднак, з трэскам прайгралі). Разам з тым Умберта не быў асоба здольным палітыкам, яму бракавала бацькаўскай гнуткасці — ён вельмі спадзяваўся на простыя сілавыя метады, не заўсёды ішоў на саступкі, а то і зусім ігнараваў асобныя праблемы краіны, лічачы іх «невылечнымі рысамі італьянскага характару» (у прыватнасці, згаленне сялянства Медзаджорна, якое прыняло катастрафічныя памеры і ў вялікай ступені спрыялае радыкалізацыі італьянскага грамадства і ўзмацненню іміграцыі ў Амерыку). Абразіўшыся тым, што французы «адвялі з-пад носа Туніс» (1881), ён даў Бісмарку ўцягнуць Італію ў Траісты саюз. З-за ўзброеных распраў з бастуючымі рабочымі, прадпрынятымі па яго загадзе, ён быў вельмі непапулярны. Да ўсяго іншага, у гады яго кіравання Італія ўстала на шлях каланіяльных заваяванняў, былі распачаты войны ў Самалі і Эфіопіі, якія абыйшліся краіне велізарнымі матэрыяльнымі і значнымі людскімі стратамі, але далі ў сутнасці ніякіх вынікаў (набыццё італьянцамі, у канчатковым выніку, пустэльнага, засушлівага, беднага на рэсурсы Самалі, да таго ж з мяцежным мусульманскім насельніцтвам было проста не ў стане ні акупіць выдаткаў, ні даць задавальненне грамадскай думцы).
У 1900 годзе быў застрэлены ў Монцы анархістам Гаэтана Брэшы.
У гонар Умберта I у Італіі названа шмат вуліц і грамадскіх устаноў, у тым ліку найбуйнейшая рымская бальніца і велічная Галерэя Умберта I («Galleria Umberto I») у Неапалі.
Умберта I, як і бацька, пахаваны ў рымскім Пантэоне.
Сям’я правіць
З 1868 года быў жанаты са сваёй стрыечнай сястрой Маргарытай Савойскай. У яе гонар названа піца «Маргарыта». У шлюбе нарадзіўся адзіны сын Віктар Эмануіл III (1869—1947).
Зноскі
- ↑ а б Umberto I // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Lundy D. R. Umberto I di Savoia-Carignano, Re d'Italia // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
- ↑ Istituto dell'Enciclopedia Italiana Enciclopedia on line
- ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
Літаратура правіць
- Giorgio Candeloro. Storia dell’Italia moderna. Feltrinelli. Milano. 1986.