Фаіна Рыгораўна Мельнік

Фаіна Рыгораўна Мельнік (Велева-Мельнік) (9 чэрвеня 1945, Бакота, Хмяльніцкая вобласць, УССР — 16 снежня 2016, Масква, Расія) — савецкая лёгкаатлетка (кіданне дыска і штурханне ядра), двухразовая чэмпіёнка Еўропы (1971, 1974), алімпійская чэмпіёнка (1972), удзельніца трох Алімпійскіх гульняў, шматразовая рэкардсменка свету, заслужаны майстар спорту СССР (1971).

Фаіна Рыгораўна Мельнік
Агульная інфармацыя
Пол	жанчына
Спецыялізацыя	кіданне дыска
Нарадзілася	9 чэрвеня 1945(1945-06-09) Бакота[d], Кам’янэць-Падзільскі раён, Хмяльніцкая вобласць, УССР, СССР
Памерла	16 снежня 2016(2016-12-16) (71 год) Масква, Расія
Пахаванне	Траякураўскія могілкі
Грамадзянства	СССР  Расія
Альма-матар	Маскоўскі дзяржаўны медыка-стаматалагічны ўніверсітэт[d]
Рост	174 см
Вага	88 кг
IAAF	14357305
Узнагароды і медалі Алімпійскія гульні Золата Мюнхен 1972 кіданне дыска Чэмпіянаты Еўропы Золата Хельсінкі 1971 кіданне дыска Золата Рым 1974 кіданне дыска Дзяржаўныя ўзнагароды Ганаровыя спартыўныя званні Заслужаны майстар спорту СССР
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзілася ў Бакоце на беразе Днястра. Калі сяло было затоплена ў выніку ўзвядзення плаціны, сям’я перасялілася ў Данецкую вобласць. У вялікі спорт прыйшла адносна позна — у 25 гадоў, пасля навукі ў сельскагаспадарчым тэхнікуме і падчас навукі ў Маскоўскам абласным педагагічным інстытуце імя Н. К. Крупскай. У 1969 годзе скончыла Армянскі дзяржаўны інстытут фізічнай культуры. Ззаду былі і 5 гадоў трэнераванняў у кіданні дыска, што прынеслі Фаіне званне майстры спорту СССР. Аднак магутная і рэзкая Мельнік не магла рэалізаваць свае вялікія патэнцыяльныя магчымасці з-за сур’ёзных тэхнічных агрэхаў.

У 1970 годзе адбылася сустрэча, якая змяніла яе спартыўны лёс. Трэнерам Фаіны стаў вядомы ў мінулым кідальнік дыска, экс-чэмпіён і рэкардсмен СССР Кім Іванавіч Буханцаў. Ужо пасля некалькіх месяцаў супольнай працы Мельнік высунулася ў лік наймацнейшых кідальніц свету. Пачаўшы з зусім нечаканай перамогі ў традыцыйным матчы лёгкаатлетаў СССР—ЗША (Фаіну ўключылі ў склад другой зборнай СССР, але яна здолела апярэдзіць усіх саперніц), Мельнік выйграла потым усе спаборніцтвы, у якіх выступала, у тым ліку і чэмпіянат СССР.

Алімпійская чэмпіёнка 1972 года ў кіданні дыска — 66,62 метраў (алімпійскі рэкорд). На Алімпійскіх гульнях 1976 года была чацвёртай у кіданні дыска — 66,40 метраў, дзясятай у штурханні ядра — 18,07 метраў. На Алімпійскіх гульнях у Маскве не выканала кваліфікацыйную норму па кіданні дыска (60 метраў) і не трапіла ў фінал.

Выступала за «Севан» (Ерэван), потым — «Спартак» (Масква). Чэмпіёнка Еўропы (1971, 1974 гадоў), чэмпіёнка СССР (1970, 1972—1977 гадоў), рэкардсменка свету (1971—1972 гадоў, 1973—1978 гадоў) па кіданні дыска. У агульнай складанасці яна палепшыла рэкорд свету ў кіданні дыска на 6 м (ад 64 да 70 м). Падобнага выніку не атрымалася дамагчыся ніводнай з кідальніц свету за ўсю гісторыю. У 1987 годзе Міжнародная асацыяцыя лёгкаатлетычных федэрацый пры вызначэнні лепшых лёгкаатлетаў свету прызнала Фаіну Мельнік «дыскаболкай № 1 усіх часоў».

Пасля завяршэння спартыўнай кар’еры скончыла Маскоўскі медычны стаматалагічны інстытут (1986) і клінічную ардынатуру тамсама па спецыяльнасці лекар-стаматолаг. На працягу двух дзесяцігоддзяў працавала ў Цэнтральнай стаматалагічнай паліклініцы МУС Расіі. Адначасна зноў вярнулася ў вялікі спорт, зараз ужо ў якасці трэнера. Трэнеравала алімпійскіх чэмпіёнак у штурханні ядра Наталлю Лізаўскую і Святлану Крывялёву.

У 2010 годзе ў Арменіі была выпушчана паштовая марка, прысвечаная Фаіне Мельнік.

У 1970-х гадах была замужам за балгарскім дыскаболам Велька Велевым (нар. 1948).

Пахавана на Траякураўскіх могілках.

Узнагароды і званні

• Ордэн «Знак Пашаны» (1971).
• Заслужаны майстар спорту СССР(1971).
• Заслужаны дзеяч фізічнай культуры і спорту Армянскай ССР (1972).
• Член Міжнароднай яўрэйскай залы спартыўнай славы (1984).

Спасылкі

• Выступления на Олимпийских играх Архівавана 26 жніўня 2011. (англ.)
• Легенды советского спорта
• Фаина Мельник: Беру пример с царя Соломона