Альберт фон Шаміса

(Пасля перасылкі з Cham.)

Адэльберт фон Шаміса (Adelbert von Chamisso; 30 студзеня 1781, Шампань, Францыя — 21 жніўня 1838) — нямецкі пісьменнік, вучоны-прыродазнавец.

Альберт фон Шаміса
ням.: Adelbert von Chamisso
фр.: Louis Charles Adélaïde de Chamissot de Boncourt
Дата нараджэння 30 студзеня 1781(1781-01-30)[1][2][…]
Месца нараджэння фамільны замак Банкур, Шампань, Францыя
Дата смерці 21 жніўня 1838(1838-08-21)[1][2][…] (57 гадоў)
Месца смерці Берлін
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Louis Marie de Chamisso de Boncourt[d]
Маці Marie Anne Gargam[d]
Жонка Antonie Piaste[d]
Дзеці Max de Chamisso de Boncourt[d], Ernst Chamisso de Boncourt[d], Hermann Freimund von Chamisso[d], Adolph von Chamisso[d] і Louise von Chamisso[d]
Род дзейнасці батанік, паэт, птэрыдолаг, брыёлаг, пісьменнік, натураліст, заолаг, падарожнік-даследчык, куратар, батанічны калекцыянер, афіцэр
Навуковая сфера Батаніка
Месца працы
Альма-матар
Член у
Сайт chamisso-gesellschaft.de (ням.)
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Сістэматык жывой прыроды
Adelbert von Chamisso на Віківідах
Старонка на Віківідах
Adelbert von Chamisso на Вікісховішчы
Выявы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

правіць

У 1812—15 вывучаў медыцыну, батаніку, заалогію ў Берлінскім універсітэце. У 1815—18 як натураліст прыняў удзел у расійскай кругасветнай экспедыцыі.

Творчасць

правіць

У фантастычнай аповесці «Незвычайная гісторью Петэра Шлеміля» (1814) выказаны рамантычны пратэст супраць адчужанасці асобы ў несправядлівым грамадстве і згубнага ўплыву золата на чалавечы лёс. Паэзія А. фон Шаміса вызначаецца дэмакратычнай накіраванасцю (вершы «Замак Банкур», «Інвалід у вар’яцкім доме»), простай і эмацыянальна выразнай формай, блізкай да традыцыі нямецкай народнай песні (лірычны цыкл «Песні і абразкі жыцця», 1830; цыкл балад «Нямецкія народныя паданні», 1838). Тэма вызваленчай барацьбы, вобразы грэчаскіх, іспанскіх, рускіх, польскіх патрыётаў у цыклах «Вандраванні» (1830), «Выгааннікі» (1831). Перакладаў з французскай, іспанскай, дацкай, рускай моў. Яго лірычны цыкл «Каханне і жыццё жанчыны» (1830) паклаў на музыку Р. Шуман.

Аўтар кнігі «Падарожжа вакол свету на караблі „Рурык“» (1834—36).

Беларускія пераклады

правіць

Асобныя вершы на беларускую мову пераклалі Аляксей Зарыцкі, Уладзімір Папковіч[4], Лявон Баршчэўскі[5].

  • у кн.: Закаханы вандроўнік: Паэзія нямецкага рамантызму. Мн., 1989.

Зноскі

  1. а б Михайлов А. В. Шамиссо // Краткая литературная энциклопедияМ.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 8.
  2. а б Chamisso, Adelbert von // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 5. — P. 825–826.
  3. Babelio — 2007.
  4. Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
  5. І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).

Літаратура

правіць
Пры напісанні артыкула выкарыстаны матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Эфрона (1890—1907).