«Xbox»гульнявая прыстаўка шостага пакалення і першая ў серыі кансоляў Xbox, што выпускаюцца кампаніяй Microsoft. Яна выйшла 15 лістапада 2001 у Паўночнай Амерыцы, а затым у Аўстраліі, Еўропе і Японіі ў 2002 годзе. Гэта быў першы выхад Microsoft на рынак гульнявых кансоляў. Кансоль канкуравала з Sony PlayStation 2 і Nintendo GameCube. Гэта была таксама першая кансоль, вырабленая амерыканскай кампаніяй, з часу Atari Jaguar, якая перастала выпускацца ў 1996 годзе.

Афіцыйная эмблема Xbox
Xbox
Распрацоўшчык Майкрасофт
Вытворца Microsoft
Тып Гульнявая прыстаўка
Пакаленне Шостае
Дата выхаду Сцяг ЗША 15 лістапада 2001
Сцяг Японіі 22 лютага 2002
Сцяг ЕС 4 сакавіка 2002
Прададзена штук 24 000 000[1]
Носьбіт DVD
Аперацыйная сістэма Xbox system software[d]
ЦП X-CPU[d]
ГП XGPU[d]
Сродкі кіравання Xbox controller[d]
Інтэрфейсы Fast Ethernet[d]
Анлайн-сэрвіс Xbox network
Бэстсэлер Halo 2 (8 млн. экз.)
Паслядоўнік Xbox 360
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Анансаваны ў 2000 годзе, Xbox меў магутную графіку, у параўнанні са сваімі супернікамі, утрымліваў працэсар Intel Pentium III 733 МГц, які ўбудоўваецца ў стандартны ПК. Xbox па сваім памеры і вазе падобны на ПК, і быў першаю кансоллю, якая мела ўбудаваны цвёрды дыск. У лістападзе 2002 года Microsoft запусціла Xbox Live - платны анлайн-сэрвіс, які дазволіў карыстальнікам загружаць новы кантэнт і ўсталёўваць сувязь з іншымі гульцамі праз шырокапалоснае злучэнне. У адрозненне ад іншых анлайн-сэрвісаў ад Sega і Sony, Xbox Live падтрымлівае арыгінальны кансольны дызайн праз убудаваны порт Ethernet. Гэта дало Microsoft перавагу ў анлайн-гульнях і дапамагло Xbox стаць рэлевантным канкурэнтам для іншых кансоляў шостага пакалення. Папулярнасць такіх блокбастараў, як Halo 2, спрыяла папулярнасці анлайнавых кансольных гульняў, у прыватнасці шутэраў ад першай асобы. Нягледзячы на гэта, кансоль знаходзіцца на другім месцы па продажах, больш Nintendo GameCube і Sega Dreamcast, але нашмат менш чым Sony PlayStation 2.[2]

Спадкаемец Xbox - Xbox 360, выйшаў у лістападзе 2005 года. Неўзабаве вытворчасць Xbox была спынена, пачынаючы з кепскага рынку Microsoft ў Японіі, у 2005 годзе. У іншых краінах гэта адбылося ў 2006 годзе. Апошняй гульнёй для Xbox ў Еўропе стала Xiaolin Showdown, выпушчана ў чэрвені 2007 года, а апошняя гульня ў Паўночнай Амерыцы была Madden NFL 09, выпушчана ў жніўні 2008 года. Падтрымка Xbox была спыненая 2 сакавіка 2009 года. Падтрымка Xbox Live на кансолі, завершылася 15 сакавіка 2010 года.

Гісторыя правіць

 
Прылада Xbox, якая спалучае рысы прылады ПК і гульнявых кансоляў ў свой час

Першапачаткова прылада задумваўся як гульнявы камп'ютар, а не гульнявая прыстаўка. Распрацоўка пачалася з таго, што ў 1999 годзе чацвёра інжынераў з каманды DirectX ад Microsoft, Кевін Бахус, Шэймус Блэклі, Тэд Хасе і лідар каманды DirectX Отта Беркеш, правялі мазгавы штурм з мэтай прыдумаць як зрабіць ПК паўнавартаснай ігральнай платформай. Такім чынам каманда спадзявалася стварыць альтэрнатыву будучы Sony PlayStation 2. Вынікам стала ідэя аб персанальным камп'ютары пад кіраваннем Microsoft Windows з характарыстыкамі кансолі: хуткай загрузкай гульняў і простым кіраваннем. Падраздзяленне Microsoft, які займаўся распрацоўкай клавіятур і мышак, пачаў працу над кантролерам, а графічны чып было даручана распрацаваць Nvidia. Для стварэння прататыпа былі выкарыстаныя дэталі некалькіх ноўтбукаў Dell. Каманду падтрымаў Эд Фрыс, лідар гульнявой індустрыі Microsoft тых часоў.

Пасля ідэя камп'ютара трансфармавалася ў ідэю ігральнай кансолі. Аднак было прынята рашэнне надзяліць яе з жорсткім дыскам, як у ПК і падключэннем да Інтэрнэту. Прыстаўка атрымала рабочая назва DirectX Box, якая скарацілася да Xbox.

Пасля нарады 14 лютага 2000 года, сабранай Білам Гейтсам, праект Xbox атрымаў адабрэнне. Прыстаўку былі прадстаўлены ў рамках канферэнцыі GDC 2000, дзе абяцалася наяўнасць жорсткага дыска і кабельнае падключэнне да інтэрнэту. У чэрвені таго ж года Microsoft купіла студыю Bungie за 30 млн даляраў. Перад студыяй паставіцца задача зрабіць распрацоўваную снежня Halo з экшэна ад трэцяй асобы для ПК шутэрам ад першай асобы для Xbox. 5 студзеня 2001 года Біл Гейтс прадставіў дызайн кансолі і кантролера ў рамках Consumer Electronics Show.

 
Спецыяльнае выданне Xbox, прысвечанае дню старту продажаў кансолі

На выстаўцы E3 2001 адбылася чарговая дэманстрацыя Xbox, аднак з-за тэхнічных непаладак ўключыць кансоль не ўдалося. На дэманстрацыйных стэндах дэманстраваліся прыстаўкі з спрошчанай канфігурацыі, з-за чаго некаторыя гульні працавалі павольна. Xbox маментальна стала пасьмешышчам. Аднак Microsoft усё ж анансавала, што прыстаўка паступіць у продаж у ЗША 15 лістапада 2001 года па цане 299 даляраў.

Пазначанага дня продажу Xbox пачаліся ў найбуйнейшым магазіне «Toys 'R Us» на Таймс-сквер. Галоўнай гульнёй кансолі стала Halo: Combat Evolved і, нягледзячы на ранейшыя сумневы ў кансолі, хутка прынесла ёй папулярнасць. Галоўны герой гульні Майстар Чыф стаў сімвалам Xbox. На студзень 2002 года была прададзены паўмільёна кансоляў, дзякуючы чаму Microsoft замацавалася на рынку хатніх гульнявых кансоляў Паўночнай Амерыкі. Аднак продажы PlayStation 2 на той час ужо склалі 20 млн прыладаў, а Xbox, як аказалася, прадавалася па заніжанай цане. Сабекошт кансолі складала $425 пры кошце ў крамах у $299. Узнікла распаўсюджана меркаванне, што Microsoft стане паўнавартасным канкурэнтам Sony толькі за наступнага пакалення кансоляў. Таму ўжо праз паўтара месяца пасля запуску Xbox частка каманды Microsoft пачала працаваць над новай кансоллю. Microsoft вырашыла, што новую кансоль неабходна забяспечыць запасам магутнасці на некалькі гадоў і падтрымкай HD-відэа. Запусціць яе планавалася ў 2005 годзе: да гэтага часу на рынку з'явіцца досыць HD-тэлевізараў, а страты ад першай Xbox яшчэ не стануць крытычнымі.

У маі 2002 года адбыўся анонс сэрвісу Xbox LIVE на E3 2002. Па студзень 2004 доступ да Xbox LIVE адкрыўся ў 14-і еўрапейскіх краінах і налічваў 750 000 тысяч падпісчыкаў. Гульня Halo 2 у тым годзе стала самай прадаецца гульнёй у гісторыі Xbox і прынесла Microsoft 125 000 000 даляраў у першы ж дзень продажаў. Яна на два гады стала лідарам Xbox LIVE, што стала адной з прычынаў увядзення зваротнай сумяшчальнасці з наступнай Xbox 360. 3 снежня 2004 Microsoft запусціла Xbox LIVE Arcade — сэрвіс з невялікімі і простымі загружанымі гульнямі. Ён дазволіў невялікім незалежным студыям ствараць і прадаваць гульні для Xbox.

У жніўні 2005 года NVidia спыніла вытворчасць графічнага чыпа для Xbox, і гэта азначала заканчэнне вытворчасці Xbox і пераход да выпуску новай кансолі. Наступная гульнявая сістэма пад назвай Xbox 360 паступіла ў продаж 22 лістапада 2005 года, маючы графічны чып ATI. Xbox 360 быў аснашчаны здымным цвёрдым дыскам і падтрымкай часткі бібліятэкі гульняў для Xbox з дапамогай эмуляцыі. Эмулятар перыядычна абнаўляецца з мэтай паляпшэння сумяшчальнасці са старымі гульнямі і даступны для бясплатнай загрузкі праз сэрвіс Xbox Live ці як файл на сайце Xbox для запісу на CD/DVD. Паколькі архітэктура Xbox і Xbox 360 — абсалютна розная, эмуляцыя з'яўляецца адзіным спосабам захавання сумяшчальнасці. У 2005 вытворчасць першай Xbox пачатак згортвацца і канчаткова спынілася ў 2006. Усяго было прададзена 24 млн прыставак. Толькі 30 чэрвеня 2008 Microsoft пацвердзіла, што Xbox нарэшце стала прыносіць кампаніі прыбытак[3][4][5].

Дызайн правіць

 
Xbox, выгляд спераду

Тэхнічныя характарыстыкі правіць

Xbox мае форму прамавугольнай скрынкі з вялікай літарай X зверху. Памеры складаюць 324 × 265 × 90 мм, маса — 3,86 кг. Кансоль абсталяваная цэнтральным працэсарам Intel Pentium III з тактавай частатой у 733 МГц, і графічным працэсарам nVIDIA NV2A (X-Chip) з частатой 250 МГц. Цэнтральны працэсар заснаваны на 32-бітнай архітэктуры і выкананы на 180-нм тэхпрацэсе. Прыстаўка падтрымлівае дазвол да 1920×1080 пікселяў. Аўдыёпрацэсар NVIDIA «MCPX» падтрымлівае 64 канала 3D гуку. Ёмістасць цвёрдай кружэлкі складае 8 ГБ. Xbox мае 64 МБ аператыўнай памяці DDR SDRAM.

Для чытання дыскаў прызначаны 2x-5x хуткасны DVD-прывад, а карта памяці на 8 Мб забяспечвае перанос захаванняў гульняў з адной прыстаўкі на іншую. Прыстаўка абсталяваная сеткавай картай, якая дазваляе выходзіць у Інтэрнэт і карыстацца сеткай Microsoft Xbox Live.

Геймпад правіць

 
Арыгінальны кантролер Duke

Xbox мае 4 слота для геймпадаў, куды могуць падлучацца таксама і розныя аксэсуары. Геймпад пад назвай Duke спраектаваны так, каб у любы момант лёгка пераключыцца з аднаго тыпу кіравання на іншае, а ўсе элементы кіравання былі аднолькава даступныя, аднак досыць грувасткі у параўнанні з кантролерамі іншых кансоляў. Справа размешчаны 6 кнопак, пазначаных літарамі A, B, X, Y, і яшчэ 2 кнопкі — Белая і Чорная. Паміж крыжавінай і правай аналагавай ручкай размешчаны кнопкі Back і Start. На тыльным баку геймпада знаходзяцца два порта USB, да якіх можна падключаць карты памяці і іншыя прылады. На змена Duke пасля прыйшоў менш Controller S[6].

Прашыўка правіць

Прашыўка гульнявой прыстаўкі Xbox, вядомая як Xbox OS, є моцна змененай Windows 2000. Яна аптымізавана перш за ўсё для відэагульняў, а таксама мае абмежаванні, якія не даюць выкарыстоўваць прыстаўку як ПК. Выкарыстоўваная файлавая сістэма — FATX. Падчас адаптацыі да гульнявой прыстаўцы ў Windows 2000 былі змененыя 90 % кода, (у прыватнасці, у частцы, якая адказвае за працу з файлавымі сістэмамі), таму аперацыйную сістэму гэтай гульнявой прыстаўкі нельга назваць такой, што належыць да лінейцы Microsoft Windows.

Інтэрфейс сістэмы называецца Xbox Dashboard. Сэрвіс Xbox Live дазваляе гуляць у онлайн-гульні і загружаць на жорсткі дыск разнастайны кантэнт. Карыстальнік можа прайграваць загружаную музыку падчас гульняў.

Гульні правіць

Для Xbox выпушчана 1045 відэагульняў. З іх 54 прадаліся накладам больш за мільён копій, стаўшы паспяховымі для гэтай кансолі:[7]

Скандалы правіць

  • У 2002 годзе ў Вялікабрытаніі Незалежная Тэлевізійная Камісія (independent Television Commission, itc) забараніла да паказу рэкламны ролік Xbox пасля таго, як шэраг людзей публічна выказалі меркаванне, што ролік здаецца ім непрыемным. У ім была паказана маці, якая дае жыццё дзіцяці, з выглядам праз акна бальніцы, затым дзіця імкліва расце да таго часу, пакуль яе не кладуць у выкапаную магілу. Ролік заканчваецца слоганам «Жыццё кароткае. Гуляй больш». Скаргі паступілі ад некалькіх мацярок, нядаўна нарадзілі, уключаючы адну жанчыну, чый дзіця было мёртванароджаным.

Зноскі

  1. https://web.archive.org/web/20081229153346/http://www.xbox.com/zh-SG/community/news/2006/20060510.htm
  2. "Slimmer PlayStation triple sales" [брытанская англійская]. 2004-11-04. Праверана 2018-10-10.
  3. The Xbox Story, Part 1: The Birth of a Console. VG247.com. Праверана 19 сакавіка 2017.
  4. The Xbox Story, Part 2: Gunning for Greenlight. VG247.com. Праверана 19 сакавіка 2017.
  5. Черный ящик: История Xbox. Kanobu (21 травня 2013).
  6. Microsoft Reveals Xbox Controller S. GameSpy (22 листопада 2009). Архівавана з першакрыніцы 24 чэрвеня 2008.
  7. Xbox - VGChartz. www.vgchartz.com. Праверана 3 красавіка 2017.

Спасылкі правіць