Абідас (Гелеспонт)
А́бідас (стар.-грэч.: Ἄβῡδος, лац.: Abydus) — старажытнагрэчаскі горад, папярэднік Канстанцінопаля яr гандлёвага моста паміж Еўропай і Азіяй. Размяшчаўся ў Мізіі, на азіяцкім беразе Гелеспонта, дзе яго берагі збліжаюцца да 2 кіламетраў, насупраць горада Сест. Паводле падання, Леандр жыў у Абідасе і плаваў праз Гелеспонт да Геро[1][2].
| Старажытны горад | |
| Абідас | |
|---|---|
| стар.-грэч.: Ἄβῡδος | |
 Абідас на карце | |
| 40°11′43″ пн. ш. 26°24′18″ у. д.HGЯO | |
| Краіна | Старажытная Грэцыя |
| Вобласць | Мізія |
| Склад насельніцтва | грэкі |
| Сучасная лакацыя | Турцыя, паўночней Чанакале |
  | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Згадкі пра Абідас сустракаецца ў «Іліядзе»[3]. Грэчаскае паселішча на месцы фракійскага было заснавана мілетцамі[4] з ведама лідыйскага цара Гіга прыблізна за 670 гадоў да н.э. У час грэка-персідскіх войнаў Абідас праславіўся будаўніцтвам моста цераз Гелеспонт, які навёў ад Абідаса да Сеста цар Ксеркс для пераправы сваёй незлічонай арміі[5]. Тым часам вядомы тыран Дафніс, які кіраваў як стаўленік персаў.
У 411—394 гадах да н.э. абідасцы былі ў саюзе са Спартай супраць Афін, прычым у 411 годзе да н.э. пры Абідасе афіняне разбілі спартанцаў[1], затым горад перайшоў у рукі Ахеменідаў. Каля 360 года да н.э. вядомы тыран Іфіяд. У 334 годзе да н.э. Аляксандр Македонскі пераправіўся з Сеста ў Абідас, папярэдне кінуўшы ў бок горада сваю дзіду — як знак будучага заваявання Азіі. У 200 годзе да н.э. абідасцы праславілі сябе геройскім супраціўленнем Філіпу V Македонскаму.
Апошнія звесткі пра горад сустракаюцца ў візантыйскія часы, калі тут збіралі мыта з суднаў, якія праплывалі па Гелеспонце. 13 красавіка 989 года ў бітве каля Абідаса візантыйскі імператар Васілій II разбіў мяцежныя войскі Варды Фокі Малодшага. У гэтай бітве на баку Васілія II браў удзел шасцітысячны корпус русаў, пасланы на дапамогу імператару кіеўскім князем Уладзімірам Святаславічам. У 1024 годзе каля Абідаса з грэкамі ваяваў князь русаў Хрысахір.
Зноскі
- ↑ а б в Абидос // Словарь античности = Lexikon der Antike (руск.) / сост. Й. Ирмшер, Р. Йоне ; пер. с нем. В. И. Горбушин, Л. И. Грацианская, И. И. Ковалёва, О. Л. Левинская ; редкол.: [В. И. Кузищин (отв. ред.), С. С. Аверинцев, Т. В. Васильева, М. Л. Гаспаров и др. — М.: Прогресс, 1989. — С. 7. — 704 с. — ISBN 5-01-001588-9.
- ↑ Авідзій. Гераіды. XIX, 1
- ↑ Гамер. Іліяда. II, 836
- ↑ Страбон. Геаграфія. XIII. I.12
- ↑ Герадот. Гісторыя. VII, 33
Літаратура правіць
- Абидос, город в Мизии // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.