Адміністрацыйны падзел Латвіі

У гэтай старонкі няма правераных версій, хутчэй за ўсё, яе якасць не ацэньвалася на адпаведнасць стандартам.

Латвія ў адміністрацыйных адносінах падзелена на 36 краёў (лат.: novadi) і 2 гарады рэспубліканскага падпарадкавання ^[1] .

З 1 ліпеня 2009 па 1 ліпеня 2021 Латвія была падзелена на 110 краёў і 9 гарадоў рэспубліканскага падпарадкавання (лат.: republikas pilsētas).

Да 1 ліпеня 2009 года Латвія была падзелена на 26 раёнаў і 7 гарадоў рэспубліканскага падпарадкавання.

Адміністрацыйны падзел да 1 ліпеня 2009 года

Пры стварэнні Латвійскай Рэспублікі было захавана дзяленне тэрыторыі на паветы (падпадзяляліся на гарады і воласці); для мэт выбараў у Сойм краіна дзялілася на пяць выбарчых акругаў. У Латвійскай ССР у канцы 1949 г. паветы былі заменены 58 раёнамі ^[2] ; існавалі таксама гарады рэспубліканскага падпарадкавання. Кароткачасова ўводзілася абласное дзяленне (1952—1953, гл. Рыжская вобласць, Ліепайская вобласць, Даўгаўпілская вобласць). Да канца 1960-х гг. колькасць раёнаў (дзяліліся на сельсаветы і гарады раённага падпарадкавання) скарацілася да 26 і стабілізавалася.

Раёны

Гарады рэспубліканскага падпарадкавання

Адміністрацыйная рэформа ў Латвіі

19 снежня 2008 года ўрад Латвіі пастанавіў: у Латвіі замест ранейшых 553 самакіраванняў (раёнаў, валасцей і г. д.) былі створаны 109 краёў або навадаў (лат.: novads,) і дзевяць рэспубліканскіх гарадоў ^[3] .

Новая карта складзена па наступных прынцыпах. Краем (навадом) лічыцца тэрыторыя, на якой пастаянна пражываюць па меншай меры 4 тыс. чалавек, а ў краеўтваральным горадзе або пасёлку — не менш за 2 тысячы. Адлегласць ад адміністрацыі краю да любога населенага пункта ў ім не павінна перавышаць 50 кіламетраў. Праўда, у кожным правіле ёсць свае выключэнні. Так, самымі маленькімі бакамі Латвіі стануць Балтынаўскі (1420 жыхароў) і Алсунгскі (1730). Самымі ж вялікімі — Огрскі (38 тыс. чалавек) і Талсінскі (35 тыс. чалавек).) краю.

Гэтая рэформа, нягледзячы на сваё афіцыйнае завяршэнне да 1 ліпеня 2009 года, крытыкуецца як незавершаная. Лічыцца, што такі нераўнамерны падзел тэрыторый дазваляе забяспечыць выбарнасць патрэбнай колькасці дэпутатаў у Сейм Латвіі ад «стратэгічных» мясцовасцяў, дзе падтрымка кіруючых партый мацней. І наадварот, зменшыць колькасць дэпутатаў з рэгіёнаў, вядомых сваёй апазіцыйнасцю ^[4] .

З 1 ліпеня 2009 года да ліку гарадоў рэспубліканскага падпарадкавання дадаліся Екабпілс і Валміера .

У канцы 2010 года дадаўся Мерсрагскі край, які стаў новым, 110 латвійскім краем.

Пасля рэформы 2009 года спіс рэспубліканскіх гарадоў выглядаў наступным чынам:

№	Беларуская назва горада	Латышская назва горада	Насельніцтва, чал. (2011)
1	Рыга	Rīga	658640
2	Даўгаўпілс	Daugavpils	93 312
3	Ліепая	Liepāja	76 731
4	Елгава	Jelgava	59511
5	Юрмала	Jūrmala	50840
6	Вэнтспілс	Ventspils	38 750
7	Рэзэкнэ	Rēzekne	32 328
8	Валміера	Valmiera	25 130
9	Екабпілс	Jēkabpils	24 635

Гл. таксама: Колькасць і этнасклад насельніцтва краёў і гарадоў рэспубліканскага значэння Латвіі

Рэспубліканскія гарады і краі, якія ўключаюць воласці і краёвыя гарады

Краі Латвіі складаюцца з валасцей і краявых гарадоў.

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел з 1 ліпеня 2021 года

22 чэрвеня 2020 года прэзідэнт Латвіі Эгілс Левітс падпісаў Закон аб адміністрацыйных тэрыторыях і паселішчах. Пасля некалькіх паправак у рэдакцыі закона з 1 ліпеня 2021 года быў устаноўлены наступны адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Латвіі ^[1] :

Гл. таксама

Зноскі

↑ ^а ^б Administratīvo teritoriju un apdzīvoto vietu likums (лат.). likumi.lv. Архівавана з першакрыніцы 15 сакавіка 2022. Праверана 15 сакавіка 2022.
↑ Saldus novada vēsturiskā attīstība (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2011. Праверана 24 лютага 2011.
↑ На сайте министерства регионального развития Латвии даётся иной вариант официального перевода термина novads на русский язык: «муниципалитет» (недаступная спасылка з 25-05-2013 (4129 дзён))
↑ Латвия: административный хаос или реформа?
↑ ^а ^б ^в ^г ^д В первоначальной редакции Закона города Вентспилс, Даугавпилс, Елгава, Лиепая и Резекне имели статус отдельной административной территории. Лишены этого статуса поправками от 09.12.2021. Этими же поправками переименованы два края — Аугшдаугавский край в Даугавпилсский край и Южно-Курземский край в Лиепайский край. Grozījumi Administratīvo teritoriju un apdzīvoto vietu likumā (лат.). likumi.lv. Архівавана з першакрыніцы 16 сакавіка 2022. Праверана 16 сакавіка 2022.

[Lik2-1] а ^б Administratīvo teritoriju un apdzīvoto vietu likums (лат.). likumi.lv. Архівавана з першакрыніцы 15 сакавіка 2022. Праверана 15 сакавіка 2022.

[2] Saldus novada vēsturiskā attīstība (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2011. Праверана 24 лютага 2011.

[3] На сайте министерства регионального развития Латвии даётся иной вариант официального перевода термина novads на русский язык: «муниципалитет» (недаступная спасылка з 25-05-2013 (4129 дзён))

[4] Латвия: административный хаос или реформа?

[Groz-5] а ^б ^в ^г ^д В первоначальной редакции Закона города Вентспилс, Даугавпилс, Елгава, Лиепая и Резекне имели статус отдельной административной территории. Лишены этого статуса поправками от 09.12.2021. Этими же поправками переименованы два края — Аугшдаугавский край в Даугавпилсский край и Южно-Курземский край в Лиепайский край. Grozījumi Administratīvo teritoriju un apdzīvoto vietu likumā (лат.). likumi.lv. Архівавана з першакрыніцы 16 сакавіка 2022. Праверана 16 сакавіка 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]