Беларускі нацыянальны камісарыят

Беларускі нацыянальны камісарыят (Белнацкам) — аддзел Народнага камісарыята па справах нацыянальнасцей (Наркамнац) СНК РСФСР. Быў створаны дэкрэтам Савета народных камісараў РСФСР, з удзелам Беларускай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыі. Дзейнічаў у Петраградзе (з 13 лютага 1918 да сакавіка 1918), пазней у Маскве (да сакавіка 1919). Працаваў у цеснай сувязі з Беларускімі секцыямі РКП(б). Старшыня — камісар А. Р. Чарвякоў (да мая 1918).

Гісторыя

Белнацкам меў аддзяленні ў Петраградзе, Маскве, Віцебску, Саратаве, Смаленску. Перад ім стаялі задачы: інфармаванне партыйных бальшавіцкіх органаў аб патрэбах беларусаў, інфармаванне беларускага насельніцтва аб усіх кроках і мерапрыемствах савецкай улады. Белнацкам — у процівагу ўрада БНР — вёў агітацыйную, культурна-асветніцкую, выдавецкую працу, прапагандуючы ідэю стварэння беларускай савецкай дзяржавы. Белнацкам ажыццяўляў масавую агітацыю і прапаганду ідэй савецкай улады сярод беларусаў-бежанцаў. Для правядзення агітацыйнай і культурна-асветнай працы Белнацкамам былі створаны клубы «Беларуская хатка» ў Петраградзе, «Беларус» у Маскве, выходзіла газета «Дзяннiца», часопісы «Чырвоны шлях», «Беларуская крыніца», а таксама быў арганізаваны Беларускі народны ўніверсітэт.

Удзельнічаў у абвяшчэнні ССРБ (1919).

Супрацоўнікі

• Генадзь Багдановіч (загадчык юрыдычнага аддзела)
• Ігнат Дварчанін (сакратар культурна-асветнага аддзела, cакавік — ліпень 1918)
• Клаўдзій Дуж-Душэўскі (загадчык бежанскага аддзела)
• Зміцер Жылуновіч (сакратар, люты — снежань 1918)
• Яўсей Канчар (загадчык навукова-статыстычнага аддзела)
• Павел Каравайчык (загадчык выдавецкага аддзела)
• Дзмітрый Сабалеўскі
• Фёдар Турук

Гл. таксама

• Беларускае вольнае эканамічнае таварыства (Петраград)
• Клуб Беларус
• Таварыства ахвотнікаў беларускага народнага штукарства

Літаратура

• Скалабан В. Беларускі нацыянальны камісарыят // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1993. — 494 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-074-2. — С. 448.