Бірштаны

Бірштаны
	Герб
Краіна	Літва
Павет	Каўнаскі
Самакіраванне	Бірштанаскае
Каардынаты	54°36′00″ пн. ш. 24°02′00″ у. д.HGЯO
Заснаваны	1382
Першая згадка	1382
Горад з	1587
Плошча	13 км²;
Вышыня цэнтра	79 м і 62 м
Насельніцтва	▲3 094 чал. (1 студзеня 2023);
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Паштовыя індэксы	LT-59009
Афіцыйны сайт	birstonas.lt
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бірштаны^[2]^[3], таксама Бірштанас (літ.: Birštonas) — горад у паўднёвай Літве, на правым беразе ракі Нёман. Адміністрацыйны цэнтр Бірштанскага самакіравання Ковенскага павета.

Гісторыя

Помнік Вітаўту

Першыя згадкі аб Бірштанах (Birsten, Birstan)^[4] адносяцца да 1382 года, калі тут заснавалі паселішча крыжакі, а ў 1529 годзе паселішча атрымала гарадскія правы і герб. Пасля 1410 года паселішча ўвайшло ў склад Вялікага Княства Літоўскага. Тут часта спыняліся вялікія князі літоўскія пад час каралеўскіх паляванняў у мясцовых лясах.

Пасля падзелаў Рэчы Паспалітай горад апынуўся ў Расійскай імперыі. У 1846 годзе тут былі адкрытыя крыніцы мінеральных вод, з гэтага часу паселішча атрымала значнае развіццё як курортны цэнтр.

Касцёл Святога Антонія Падуанскага

Пасля Першай сусветнай вайны горад увайшоў у склад Літвы. З 1940 года ў складзе Літоўскай ССР. У 1966 годзе Бірштаны пераўтвораны з пасёлка гарадскога тыпу ў горад. З 1990 года ў складзе Літоўскай Рэспублікі. Бірштаны вядомы сваімі крыніцамі мінеральнай вады, вакол якіх пабудаваны санаторыі. Мінеральная вада выкарыстоўваецца для лячэбных працэдур.

Насельніцтва

Год	Колькасць
1862	234
1959	1 317	^[5]
1970	2 228	^[5]
1976	2 600
1979	3 366	^[5]
1989	4 142	^[5]
2001	3 244	^[1]
2001	3 225	^[5]
2002	3 163	^[1]
2003	3 125	^[1]

Год	Колькасць
2004	3 081	^[1]
2005	2 961	^[1]
2005	3 138	^[5]
2006	3 120	^[5]
2006	2 868	^[1]
2007	2 818	^[1]
2007	3 127	^[5]
2008	2 820	^[1]
2008	3 172	^[5]
2009	2 757	^[1]

Год	Колькасць
2009	3 139	^[5]
2010	2 694	^[1]
2010	3 137	^[5]
2011	2 627	^[1]
2011	2 646	^[5]
2012	2 581	^[5]
2013	2 525	^[5]
2014	2 475	^[5]
2015	2 492	^[5]
2016	2 459	^[5]

Год	Колькасць
2017	2 416	^[6]
2018	2 380	^[7]
2019	2 369	^[8]
2020	2 916	^[8]
2021	3 072	^[1]
2022	3 032	^[8]
2023	3 094	^[1]

Фестывалі

У горадзе праводзяцца шматлікія фестывалі. Адзін з іх — гэта фестываль джаза, які праводзіцца кожныя два гады ў канцы сакавіка. Гэты фестываль прываблівае тысячы аматараў джазу, не толькі з Літвы, а і з іншых краін. Бірштанскі фестываль джазу праводзіцца ўжо на працягу апошніх дваццаці гадоў.

Турызм

Крыніца мінеральнай вады

Бірштаны вядомы сваімі крыніцамі мінеральнай вады, вакол якіх пабудаваныя санаторыі. Мінеральная вада выкарыстоўваецца для лячэбных працэдураў (мінеральных басейнаў) і г. д. У наваколлях горада існуюць два самыя вядомыя санаторыі: Бірштанас — Тулпы і Вярсме Бос, якія прапаноўваюць агульную тэрапію, водную тэрапію, мінеральныя басейны і масаж, а таксама шмат іншых лячэбных працэдураў.

У сучасных Бірштанах шмат невялікіх атэляў, а ў наваколлях горада існуюць сельскія домікі для адпачынку. Недалёка ад горада ёсць Вітаўтаў узгорак, дзе праводзіліся палявання вялікіх князёў літоўскіх.