Ваэргорскі замак

Ваэргор, Ваэргорскі замак (дацк.: Voergaard Slot) — гэта сядзіба ў стылі рэнесансу, размешчаная ў прыходзе Ваэр, Дронінглунская сотня, Бронерслеўская камуна, у Дацкім каралеўстве на паўднёвым усходзе ад Венсісэля. Самая старая частка замка можа быць датавана 1481 годам, а самая маладая — 1590 годам[1].

Замак
Ваэгорскі замак
Voergaard Slot
Ваэгорскі замак, 2008 год
Ваэгорскі замак, 2008 год
57°14′33″ пн. ш. 10°20′07″ у. д.HGЯO
Краіна  Данія
Месцазнаходжанне Паўночная Ютландыя
Архітэктурны стыль Адраджэнне
Дата заснавання 1588
Будаўніцтва

1481 — датаванне самай старой часткі замка; 1520 — Торнхус (цяперашняе паўночнае крыло) пабудаванае ў гарадзішчы — 1588 — заканчэнне будавання асноўнай часткі замка; 1876 — пабудаваны заходні франтон з грабянямі ў паўночным крыле;

1960 — заканчэнне рэстаўрацыі
Статус Дзяржаўны фонд
Сайт voergaardslot.dk
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

правіць
 
Ваэргорскі замак у XIX стагоддзі, малюнак Дж. Хансена

У 1510 годзе збраяносец Енс Андэрсен перадаў Ваэргор рыма-каталіцкаму епіскапу Сцюгэ Крумпену ў манастыры Бёрглум[2].

 
Упрыгожванні брам

Пад час Графскай вайны (1534—1536) Клемен Андэрсен захапіў сялянскую армію Ваэргора, а пасля прыняцця Даніяй лютэранства Ваэргор быў канфіскаваны каралём[2][3].

У 1578 годзе Фрэдэрык II перадаў замак ва ўладу Карэн Крабэ, чыя дачка Інгеборг Скеэль атрымала замак і пабудавала будынак у стылі эпохі Адраджэння[2], будаўніцтва якога было завершана ў 1588 годзе. Партал з пясчаніку ў Ваэргорскім замку спачатку быў пабудаваны для замка Фрэдэрыксборг, але быў падараваны Інгеборг Скеэль каралём Фрэдэрыкам ІІ. Пазней яна ацэньвалася сваімі сялянамі як тыран, а пасля яе смерці з’явіліся легенды пра прывіда Ваэргора, які выглядае менавіта як Інгеборг[4].

У паўночным крыле замка знаходзіцца падзямелле, прысвечанае епіскапу Крумпену, самая маленькая ячэйка якога была вядомая як Розедонтэн, і ў якой чалавек не можа «ні стаяць, ні ляжаць». Пра Інгеборг Скеэль апавядалі, што яна ўтапіла ў бетоне будаўніка ўсходняга крыла Піліпа Брандзіна ў роўнай сцяне; у залежнасці ад інтэрпрэтацыі, альбо каб ён не змог пабудаваць яшчэ адзін замак, па велічнасці роўны Ваэргору, альбо проста каб зэканоміць на аплаце. Кажуць, што Інгеборг Скеэль пазней неаднаразова заўважалася як прывідная белая жанчына, для ўтаймавання якой у рэшце рэшт прыйшлося заклікаць на дапамогу святара. Яшчэ адзін анекдот, які падкрэслівае рэпутацыю Ваэргора як замка з прывідамі, — гэта цёмная пляма на масніцах пакоя ў паўночна-ўсходняй вежы, якая павінна быць крывёю нявінна забітага чалавека, і якая, нягледзячы на ўсе спробы шліфавання, нібыта не можа быць выдалена.

У ходзе некалькіх дацка-шведскіх войнаў замак неаднаразова падвяргаўся аблозе ў XVII стагоддзі і перыядычна акупаваўся шведскімі войскамі. З 1686 па 1791 год ён належаў дацкай сям’і Рэц.

 
Гурт Virelai іграе сярэднявечную музыку каля Ваэргорскага замка

Пасля доўгага перыяду змены ўладальнікаў Петэр Бронум Скавэніўс набыў Ваэргор у 1872 годзе. Ён правёў капітальны рамонт і выкупіў большую частку адчужанай зямлі[2]. На момант яго смерці ў 1914 годзе каля 1944,4 га зямлі належала Ваэргору, і, такім чынам, замак быў адным з найбуйнейшых маёнткаў краіны, а сёння яго тэрыторыя складае 336,1 га.

Міністр замежных спраў Даніі Эрык Скавеніўс валодаў Ваэргорам з 1914 па 1945 год[2].

У 1955 годзе дацка-французскі граф Эйнар Обербэх-Клаўсен купіў Ваэргор. Сам Эйнар нарадзіўся ў Нюбаргу ў сям’і ўладальніка крамы і зрабіў сваю кар’еру ў Францыі ў каталіцкай царкве. Ён таксама стаў імперскім графам Рыма і ажаніўся з дачкой французскага хірурга Жуля-Эміля Пеана, які вынайшаў «шчыпцы Пеана». Яна была ўдавой графа Шэню-Лафіта, і ад гэтых дзвюх сем’яў у замку засталася вялікая частка багатай і ўнікальнай калекцыі мастацкіх твораў.

Пара валодала некалькімі замкамі ў ваколіцах Бардо, але пасля смерці жонкі ў 1941 годзе Обербэк-Клаўсен пераехаў у Парыж, а пазней вырашыў вярнуцца ў сваю родную Данію. Ён набыў Ваэргор і, з адабрэння французскай дзяржавы, прывёз з сабой у Данію 12 вагонаў твораў мастацтва. Ён распачаў комплексную і дарагую рэстаўрацыю замка, якая працягвалася некалькі гадоў. Пасля яго смерці, у 1963 годзе, замак і калекцыі былі перададзеныя фонду і адкрыты для публікі.

На тэрыторыі замка часта праводзяцца кірмашы і іншыя мерапрыемствы, прысвечаныя Сярэднявеччу.

Апісанне замка

правіць

Замак размешчаны на амаль квадратным востраве і акружаны шырокім палацавым ровам, ранейшыя сцены цалкам выраўнаваны. Гэта Г-падобны двухстворкавы цагляны будынак з дзвюма лесвічнымі вежамі ў двары, а таксама дзвюма жылымі вежамі ў якасці працягу ўсходняга крыла. Форму будынка завяршае паўночнае крыло, падобнае на замок[няпэўнае слова], якое да гэтага часу хавае ў сабе рэшткі епіскапскай крэпасці пачатку XVI стагоддзя і заканчваецца на захадзе гатычным лесвічным франтонам.

Галоўны тракт[няпэўнае слова] замка складае багата ўпрыгожанае ўсходняе крыло, яно было пабудавана ў стылі скандынаўскага Адраджэння пры Інгеборг Скеэль у 1586 годзе, як мяркуецца, галандскім будаўніком Філіпам Брандзінам. Двухпавярховы будынак над цокальным паверхам падзелены дванаццаццю вокнамі, да знешніх канцоў прымацаваныя жылыя вежы, падобныя на павільёны. Увесь фасад дэкараваны багатымі ўпрыгожваннямі з пясчаніку. Першапачаткова партал прызначаўся для каралеўскага замка Фрэдэрыксбарг, але быў падараваны каралём Фрэдэрыкам ІІ двару Інгеборг Скеэль. Інтэр’еры замка ўяўляюць сабой падарожжа па еўрапейскай гісторыі мастацтва і па сваёй стылістыцы ўзыходзяць да эпох ад Рэнесансу да Класіцызму. Асаблівасцю, акрамя так званага Залатога пакоя са скуранымі шпалерамі, з’яўляецца часоўня ў паўночным крыле, якая належала каталіцкаму Мальтыйскаму ордэну і была створана пры графе Обербэк-Клаўсене, які сам быў гаспітальерам (мальтыйцам).

Сады замка сёння ў значнай ступені пакрытыя лясамі і складаюцца, перш за ўсё, з некалькіх газонаў і кветкавых участкаў на востраве замка, а таксама з набярэжнай, якая вядзе вакол Валграбена. На ўсход да замка прымыкае комплекс былога гаспадарчага двара, ад якога вясковая дарога вядзе да царквы Ваэр.

 
Бірк Ваэра і парк

Вялікі парк быў першапачаткова разбудаваны ў 1768 годзе. У 1955 годзе ён быў перароблены ў французскім стылі. Будынкі на тэрыторыі ўключаюць фахверкавы будынак, які ў XVIII—XIX стагоддзях выкарыстоўвалася біркам Ваэра, судом маёнтка, дзе разглядаліся справы людзей, якія здзейснілі мясцовыя правіны і дробныя злачынствы.

Мастацкая калекцыя

правіць
 
Дарога да замка

Калекцыя мастацкіх твораў уключае працы, якія прыпісваюцца Франсіску Гоя, Пітэру Рубенсу, Рафаэлю, Эль Грэка, Антуану Вато і Франсу Халсу[5], а таксама мэбля часоў Людовіка XIV, Людовіка XVI і ўласнасць Марыі-Антуанеты. Акрамя таго, мэбля і шкляны сервіз з выгравіраванай манаграмай Напалеона. Сярод дарагой мэблі ёсць два серванты часоў Людовіка XIV; такія ж ёсць у Версалі і ў Луўры.

8 сакавіка 2008 года з калекцыі былі скрадзеныя дзве карціны: «Вар’ят» Гойі і партрэт Марыі Медычы Рубенса. Атрыбуцыі вельмі сумніўныя і ніколі не пацвярджаліся гісторыкамі мастацтва[6]. Дацкая служба бяспекі і разведкі не змагла знайсці злачынцаў, пакуль праз некалькі гадоў пра карціны не паведаміў інфарматар. У 2015 годзе яны вярнуліся ў калекцыю замка[7].

Калі Обербех-Клаўсен памёр у 1963 годзе, замак ператварыўся ў сямейны фонд[2].

Важныя даты

правіць
  • 1520 — Торнхус (цяперашняе паўночнае крыло) пабудаванае ў гарадзішчы;
  • 1534 — замак быў часткова разбураны шкіперам Клементам Андэрсенам;
  • 1536 — замак канфіскаваў кароль па прычыне таго, што епіскап і вернікі заставаліся вернымі каталіцкай царкве;
  • 15861591 — усходняе крыло пабудавана Філіпэ Брандзіне ў двух сцёках[няпэўнае слова] з вуглавымі вежамі, дзвюма лесвічнымі вежамі і праходам праз брамы;
  • каля 1611 — пашырана паўночнае крыло;
  • каля 1738 — усходняе крыло адноўлена;
  • 1872 — паўночнае крыло адноўлена;
  • 1874 — пабудаваны новы жывёльны двор;
  • 1876 — пабудаваны заходні франтон з грабянямі ў паўночным крыле;
  • 1908 — стары жывёльны двор часткова згарэў;
  • 19551960 — рэстаўрацыя галоўнага будынка.

Спіс уладальнікаў

правіць
  • (1481—1509) — Андэрс Педэрсен;
  • (1509—1518) — Эрык Грон і Якаб Андэрсен;
  • (1518—1519) — Ніэльс Стругэ;
  • (1519—1536) — Сцюгэ Крумпен;
  • (1536—1578) — Дацкая карона;
  • (1578—1586) — Карэн Крабэ;
  • (1586—1608) — Інгеборг Скеэль;
  • (1608—1611) — Ханс Аксельсен Арэнфельд;
  • (1611—1661) — Ёрген Арэнфельд;
  • (1661—1670) — Хрыстафор Фр. Бук і Таге Хёг;
  • (1670—1686) — Енс Юэль;
  • (1686—1694) — Фрэдэрык Він і Холгер Рэц;
  • (1694—1732) — Холгер Рэц (самастойна);
  • (1732—1780) — Педэр Рэц;
  • (1780—1791) — Холгер Рэц-Тот;
  • (1791—1825) — Н. і Ё. Андэрсен Сцеэнільд;
  • (1825—1841) — Ё. Фр. Шульц;
  • (1841—1872) — розныя невядомыя ўладальнікі;
  • (1872—1914) — Пэтэр Бронум Скавеніўс;
  • (1914—1946) — Эрык Скавеніўс;
  • (1946—1955) — P.Э. Рутсэбэк;
  • (1955—1963) — Эйнар Обербэк Клаўсен;
  • (1963 — цяперашні час) — фонд сям’і графа Обербэка-Клаўсена-Пеанске.

Гл. таксама

правіць

Зноскі

  1. Voergaard Slot. VisitBrønderslev. Hentet 05/12-2021 (дацк.)
  2. а б в г д е Voergaard. danskeherregaarde.dk. Hentet 05/12-2021 (дацк.)
  3. Voergaard (дацк.). Gyldendal. Праверана 5 снежня 2021.
  4. Spøgelser og sagn Архівавана 5 снежня 2021.. Voergaard Slot.dk. Hentet 05/12-2021 (дацк.)
  5. Gå på opdagelse i kunsten (дацк.)(недаступная спасылка). Voergaard. Архівавана з першакрыніцы 30 студзеня 2018. Праверана 4 снежня 2021.
  6. Kunsttyveri fra slot i Nordjylland // tv2.dk 8. marts 2008 (дацк.) Архівавана 12 сакавіка 2008.
  7. Stjålne millionmalerier er tilbage på nordjysk slot. Berlingske, 15. Juli 2015 (дацк.)

Спасылкі

правіць