Жазеф Луі Пруст (фр.: Joseph Louis Proust, 26 верасня 1754, Анжэ - 5 ліпеня 1826, Анжэ) — французскі хімік.

Жазеф Луі Пруст
фр.: Joseph Louis Proust
Дата нараджэння 26 верасня 1754(1754-09-26)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 5 ліпеня 1826(1826-07-05)[2][3][…] (71 год)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці хімік, фармацэўт, аэранаўт
Месца працы
Член у
Узнагароды
кавалер ордэна Ганаровага Легіёна
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Навуковая праца

правіць

Пруст быў тыповым прадстаўніком «аналітычнага перыяду». Яго даследаванні былі прысвечаны колькаснаму аналізу соляў волава, медзі, жалеза, нікелю, сурмы, кобальту, срэбра і золата (1799-1806). Вынікі, атрыманыя Прустам, значна пашырылі звесткі аб гэтых металах і іх солях. Ён вывучаў таксама солі арганічных кіслот (напрыклад, ацэтат медзі) і прысвяціў некалькі даследаванняў пытанням арганічнай хіміі. Ён даследаваў, у прыватнасці, «мядовы цукар» і ўсталяваў яго адрозненне ад «трысняговага цукру», вывучаў злучэнні сінільнай кіслаты, сыр, а таксама розныя прадукты жывёл арганізмаў. Сярод сучаснікаў атрымалі вядомасць яго працы аб мачавіне і мачы, ферментах, клейкавіне і інш.

Пруст распрацаваў некаторыя метады аналітычнай хіміі; асабліва варта адзначыць серавадародны метад аблогі металаў, які атрымаў шырокае распаўсюджванне і вялікае практычнае значэнне ў далейшым. Як і многія хімікі-аналітыкі таго перыяду, Пруст займаўся і тэхнічнымі пытаннямі, напрыклад пытаннямі, звязанымі з падрыхтоўкай пораху, запальных кнотаў і г.д.

Самым выбітным навуковым дасягненнем Пруста стала адкрыццё закона сталасці складу. Займаючыся даследаваннем уласцівасцяў і складу злучэнняў розных металаў, ён даказаў, што пры вызначэнні складу аксідаў металаў многія яго сучаснікі дапускалі памылкі, лічачы гідраксіды аксідамі. Пруст паказаў таксама, што розныя аксіды аднаго і таго ж металу маюць цалкам пэўны склад, які змяняецца скачкападобна. Даследаванне складу розных аксідаў металаў, а таксама іх хларыдаў і сульфідаў, выкананае ў 1797-1809, паслужыла асновай для адкрыцця ім закона пастаянных адносін.

Апанентам Пруста ва ўзніклай дыскусіі аб сталасці складу хімічных злучэнняў выступіў яго суайчыннік - вядомы хімік Клод Луі Бертале. Палеміка гэтых двух вучоных працягвалася з 1801 па 1808. Дзякуючы таму, што вымярэнні Пруста былі выключна дакладнымі для свайго часу, дыскусія скончылася на карысць Пруста і закон пастаянства складу атрымаў прызнанне большасці хімікаў, стаўшы адным з крайвугольных камянёў хімічнай тэорыі.

У гонар вучонага названы мінерал прустыт[7][8].

Зноскі

  1. Joseph Louis Proust // Léonore databaseministère de la Culture. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. а б Joseph Louis Proust // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Louis Joseph Proust // Diccionario biográfico españolReal Academia de la Historia, 2011. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. а б Пруст Жозеф Луи // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  5. а б в www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
  6. Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes — 1999. Праверана 13 мая 2020.
  7. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 52—53. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0216-4 (Т. 13).
  8. Систематика и классификация минералов, горных пород, метеоритов, окаменелостей // Кристаллов.net (руск.)