Сурма (хімічны элемент)

Сурма (лац.: Stibium) Sb — хімічны элемент V групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 51. Атамная маса 121,75.

51 Волава ← Сурма → Тэлур 51Sb
Уласцівасці атама
Імя, сімвал, нумар	Сурма / Stibiumm (Sb), 51

Бліскучы метал серабрыста-белага колеру з сіняватым адценнем. Прыродная сурма складаецца з двух ізатопаў: ¹²¹Sb і ¹²³Sb.
Шчыльнасць 6690 кг/м³. Тэмпература плаўлення 630,5 °C.

Пыл і пара сурмы з’яўляецца атрутнай.

Прыродныя крыніцы

У зямной кары ўтрымліваецца каля 5•10⁻⁵ % сурмы па масе.
Асноўным мінералам для атрымання сурмы з’яўляецца антыманіт. Радовішчы ў КНР, Чэхіі, Алжыры, Балівіі, Мексіцы, Японіі, ЗША, Расіі, Казахстане.

Прымяненне

Тыпаграфскія сплавы, бабіты (падшыпнікавыя сплавы), фотаэлементы, паўправаднікі, піратэхніка.

Літаратура

• Сурма // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 281. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Болсун А. И. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 332. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
• Сурьма (руск.) // Вялікая савецкая энцыклапедыя