Жаўталоз
Жаўталоз, Вярба пурпуровая[3], Жоўтая лаза[4] (Salix purpurea) — куст з роду вярба сямейства вярбовых.
| Жаўталоз | ||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | ||||||||||||||||
|
Salix purpurea L., 1753 | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Апісанне
правіць
Куст вышынёй 2—5 м, э тонкімі гнуткімі голымі галінкамі. Кара жоўтая, чырванавата-жоўтая або пурпуровая, бліскучая, нярэдка з шызым налётам, унутры лімонна-жоўтая. Лісце на кароткіх чаранках, вузкае, адваротналанцэтнае, голае, шызаватае, суцэльнакрайняе, на канцы з шыпападобным вастрыём, часта размешчана супраціўна (прыкмета, не характэрная для іншых відаў роду), амаль без прылісткаў. Кветкавыя каташкі сядзячыя, тычынкавыя з пурпуровымі пыльнікамі, цвітуць раней або адначасова з распусканнем лісця. Плады — каробачкі з шаўкавістым лямцавым апушэннем.
Пашырэнне
правіцьПашыраны ў Еўропе, Паўднёвай Сібіры, на Каўказе, у Сярэдняй Азіі. На Беларусі ў заходніх і паўночных раёнах праходзіць мяжа суцэльнага арэала. Расце па берагах рэк, азёр, ручаёў, на забалочаных лугах. Інтрадукаваны ў Паўночнай Амерыцы.
Асаблівасці біялогіі
правіцьЦвіце ў красавіку-маі, плоданасіць у чэрвені.
Таксанамія
правіцьВід Жаўталоз уваходзіць у род Вярба (Salix) семейства Вярбовыя (Salicaceae) парадку Вербакветныя (Malpighiales).
| яшчэ 36 сямействаў (па Сістэме APG II) | яшчэ больш 500 відаў | ||||||||||||
| парадак Вербакветныя | род Вярба | ||||||||||||
| аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя | сямейства Вярбовыя | від Жаўталоз | |||||||||||
| яшчэ 44 парадка кветкавых раслін (па Сістэме APG II) |
яшчэ каля 57 родаў | ||||||||||||
Выкарыстанне
правіцьВыкарыстоўваецца для ахоўыых пасадак, жывых агароджаў, замацавання берагоў, адхонаў. Прут ідзе па тонкае пляценне, кара (у ёй да 8 % танідаў) — на дубленне і атрыманне саліцыну. Дэкаратыўная расліна (ёсць разнавіднасці, цікавыя для азелянення). Добры меданос.
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 116. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Беларуская навуковая тэрміналогія: слоўнік лясных тэрмінаў. — Мінск: Інбелкульт, 1926. — Т. Вып. 8. — 80 с.
Літаратура
правіць- Мазан І. Жаўталоз // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).