Заліў Святога Лаўрэнція

Заліў Святога Лаўрэнція (фр.: Golfe du Saint-Laurent; англ.: Gulf of Saint Lawrence) — самы буйны на Зямлі эстуарый, месца ўпадзення ракі Святога Лаўрэнція у Атлантычны акіян на ўсходнім беразе Паўночнай Амерыкі. Па памерах лічыцца напаўзамкнутым морам . Абмывае берагі Канады ў правінцыях Квебек, Нью-Брансуік, Новая Шатландыя, Востраў Прынца Эдуарда, Ньюфаўндленд і Лабрадор.

Заліў Святога Лаўрэнція

Геаграфія правіць

На поўначы абмежаваны паўвостравам Лабрадор, на ўсходзе аддзелены ад акіяна востравам Ньюфаўндленд, на поўдні востравам Кейп-Брэтан і паўвостравам Новая Шатландыя, на захадзе — паўночнаамерыканскім мацерыком. У заліве знаходзіцца востраў Антыкосты.

Гідраграфія правіць

Плошча заліва каля 263 тыс. км². Глыбіня да 572 м.

З акіянам заліў злучаюць пралівы:

  • Кансо на поўдні, паміж востравам Кейп-Брэтан і паўвостравам Новая Шатландыя
  • Кабата на паўднёвым усходзе, паміж востравам Ньюфаўндленд і востравам Кейп-Брэтан
  • Бел-Айл (Лабрадорскі) на паўночным усходзе, паміж паўвостравам Лабрадор і востравам Ньюфаўндленд.

У заліў упадае рака Святога Лаўрэнція.

У акваторыі размешчаны:

Плыні ўтвараюць цыкланальны кругазварот. Сярэдняя тэмпература вады ўзімку ніжэй −1 °C, улетку да 15 °C.

  • Салёнасць у паўночна-усходняй частцы да 32 праміле, у заходняй 12—15 праміле.
  • На глыбіні 100 м тэмпература ніжэй О °С, салёнасць 32—33 праміле
  • У дна тэмпература 5 °C, салёнасць каля 35 праміле

Прылівы паўсутачныя, іх велічыня да 2 м. Са снежня па май пакрыты лёдам. Сустракаюцца айсбергі.

 
Глыбіні ў заліве, добра бачны дновы канал

На дне заліва плынь ракі Святога Лаўрэнція прамыла канал, які дасягае ўсходняй мяжы шэльфа. За апошняе стагоддзе (20-е стагоддзе) з прычыны дзейнасці чалавецтва вада, якая перамяшчаецца па гэтым канале, цалкам страціла раствораны кісларод, што прывяло да значных змен доннай біёты.

Клімат правіць

Клімат мусонны. У зімовы перыяд галоўным чынам назіраюцца халодныя паўночна-заходнія вятры, улетку — цёплыя паўднёва-заходнія. Сярэдняя тэмпература паветра ў лютым −10 °C, у жніўні 15 °C.

Гаспадарчая дзейнасць правіць

Акваторыя заліва — месца актыўнага суднаходства. Шэльф, які таксама далёка выходзіць у Атлантычны акіян, інтэнсіўна эксплуатуецца ў рыбнай здабычы (пікша, марскі акунь, палтус, камбала, селядзец і інш.) і ў нафтаздабычы.

Порты:

Экалогія правіць

Частка берага заліва, астравы Святога Паўла і Кейп-Брэтан — ахоўваюцца Канадскай берагавой аховай прыродная тэрыторыя. Шэраг дробных астравоў у заліве — месца сезонных міграцый розных птушак, ахоўваюцца Канадскай службай дзікай прыроды. На берагах заліва размешчана некалькі нацыянальных паркаў Канады:

Каля мыса Гаспэ ў паўднёва-усходняй частцы правінцыі Квебек у Фарылоне знаходзіцца правінцыйны парк Гаспезі.

Заліў Святога Лаўрэнція складаецца з трох асобных экасістэм[2]:

  • Шэльф Норт-Галф (англ. North Gulf Shelf)[3] — мелкаводная паўночная частка заліва.
  • (англ. Magdalen Shallows)[4] — мелкаводная паўднёвая частка заліва (даслоўны пераклад — «Плыткаводдзе Магдален», па назве невялікіх астравоў у заліве).
  • Лаўрэнційскі канал (англ. Laurentian Channel)[5] — глыбакаводная цэнтральная частка заліва.

Гл. таксама правіць

Зноскі

Літаратура правіць