Камсамол

Камсамо́л (скарачэнне ад Камуністычны саюз моладзі), поўная назва Усесаюзны ленінскі камуністычны саюз моладзі (УЛКСМ) — палітычная моладзевая арганізацыя ў СССР.

Усесаюзны ленінскі камуністычны саюз моладзі (УЛКСМ)
Камсамол
Лідар	Уладзімір Ульянаў (Ленін)
Дата заснавання	29 кастрычніка 1918
Дата роспуску	28 верасня 1991
Штаб-кватэра	Масква
Ідэалогія	марксізм-ленінізм
Інтэрнацыянал	КІМ (1919—1943) СФДМ (1945—1991)
Саюзнікі і блокі	Украінская камуністычная партыя (1920—1925) КПСС Усесаюзная піянерская арганізацыя
Колькасць членаў	42 010 065
Гімн	Узнагароды:
Партыйны друк	«Камсамольская праўда»
Медыяфайлы на Вікісховішчы

УЛКСМ — моладзевая арганізацыя Камуністычнай партыі Савецкага Саюза. Створаны як Расійскі камуністычны саюз моладзі (РКСМ) 29 кастрычніка 1918 года, у 1924 годзе РКСМ было прысвоена імя У. І. Леніна — Расійскі ленінскі камуністычны саюз моладзі (РЛКСМ), у сувязі з утварэннем Саюза ССР (1922) камсамол у сакавіку 1926 года быў пераназваны ва Усесаюзны ленінскі камуністычны саюз моладзі (УЛКСМ).

У 1977 годзе ў камсамол уваходзілі звыш за 36 мільёнаў грамадзян СССР ва ўзросце 14—28 гадоў.

З распадам СССР камсамол самараспусціўся. З цягам часу на поставецкай прасторы паўстала шмат арганізацый, якія лічаць сябе правапераемніцамі камсамола.

Гісторыя

Члены прэзідыума I Усерасійскага з’езда саюзаў працоўнай і сялянскай моладзі (29 кастрычніка — 4 лістапада 1918).

Лютаўская рэвалюцыя 1917 года спрыяла павялічэнню грамадска-палітычнай актыўнасці моладзі. Пачалі з’яўляцца маладзёжныя арганізацыі працоўных «Праца і святло» і іншыя, сябры якіх арыентаваліся на сацыялістычныя партыі. У 1917 годзе ў Петраградзе арганізацыйна аформіўся арыентаваны на бальшавікоў Сацыялістычны саюз працоўнай моладзі (ССПМ). 29 кастрычніка — 4 лістапада 1918 года адбыўся I Усерасійскі з’езд саюзаў працоўнай і сялянскай моладзі, на якім было абвешчана стварэнне Расійскага камуністычнага саюза моладзі (РКСМ). Датай заснавання лічыцца 29 кастрычніка 1918.

Першыя камсамольскія значкі выдаваліся не ўсім, бо тыражы былі малымі, і хутчэй былі ўзнагародай для найлепшых камсамольцаў. Адзін з першых падобных значкоў уяўляў з сябе сцяжок з зоркай і чатырма літарамі «Р. К. С. М.» У кастрычніку 1922 года на V з’ездзе быў зацверджаны адзіны выгляд значка: на сцяжку ў цэнтры зоркі літары «КИМ» (руск.: Коммунистический интернационал молодёжи, Камуністычны інтэрнацыянал моладзі). Надпіс «ВЛКСМ» з’явіўся на значках толькі ў 1947 годзе, а канчатковы выгляд з профілем Леніна значкі УЛКСМ атрымалі толькі ў 1956 годзе.

У 1924 годзе арганізацыі прысвоена імя У. І. Леніна — Расійскі ленінскі камуністычны саюз моладзі (РЛКСМ). У сакавіку 1926 года ў сувязі з утварэннем у 1922 СССР РЛКСМ быў перайменаваны ва Усесаюзны ленінскі камуністычны саюз моладзі.

Неўзабаве камсамол застаўся адзінай у РСФСР, а пазней і ў СССР палітычнай маладзёжнай арганізацыяй. Праз яе структуру здзяйснялася ідэалагічнае выхаванне моладзі, рэалізоўвалі палітычныя і сацыяльныя праекты. Пад кіраўніцтвам камсамола ў 1922 годзе была створана дзіцячая палітычная арганізацыя: Усерасійская, пасля Усесаюзная піянерская арганізацыя імя Леніна.

У часе масавых рэпрэсій 1937—1939 гадоў былі арыштаваныя і растраляныя шматлікія заснавальнікі і кіраўнікі РКСМ/УЛКСМ: Оскар Рыўкін, Л. Шацкін, Яфім Цэйтлін, Аляксандр Косараў і інш. Генеральны сакратар ЦК УЛКСМ Аляксандр Мільчакоў (1928—1929) правёў 16 гадоў у лагерах.

У 1941 годзе налічвалася больш за 10 млн камсамольцаў. Каля 1 млн з іх сталі «варашылаўскімі стралкамі», тры з паловай тысячы сталі Героямі Савецкага Саюза, тры з паловай мільёны былі ўзнагароджаныя ордэнамі і медалямі.

Урачыстая маніфестацыя на Чырвонай плошчы ў Маскве, прысвечаная 50-годдзю УЛКСМ.

З пачаткам перабудовы ў камсамольскім руху з’явіліся дэідэалагізаваныя і камерцыйныя плыні. У 1989 годзе пра сваю самастойнасць абвясцілі Камуністычныя саюзы моладзі Літвы і Эстоніі. 27—28 верасня 1991 адбыўся XXII Надзвычайны з’езд УЛКСМ, на якім адбыўся роспуск арганізацыі. 29 дэлегатаў не ўхвалілі рашэнне пра самароспуск і пакінулі з’езд. Асобныя члены УЛКСМ, нязгодныя з рашэннем з’езда (сярод іх і беларус Сяргей Вазняк), стварылі аргкамітэт па адраджэнні УЛКСМ. У 1993 годзе іх намаганнямі ў Расіі быў створаны Расійскі камуністычны саюз моладзі.

У Беларусі

Асноўны артыкул: Ленінскі камуністычны саюз моладзі Беларусі

Ленінскі камуністычны саюз моладзі Беларусі (ЛКСМБ) быў заснаваны 24 верасня 1920 года.

Найвышэйшы кіроўны орган — з’езд дэлегатаў. Паміж з’ездамі кіраванне здзяйсняў цэнтральны камітэт (ЦК), абраны з’ездам; паміж пасяджэннямі цэнтральнага камітэта — бюро цэнтральнага камітэта, абранае ЦК. Найвышэйшая кіроўная пасада — першы сакратар цэнтральнага камітэта, выканаўчы орган — сакратарыят ЦК.

Пасля распаду СССР і самароспуску УЛКСМ адбыўся XXX З’езд ЛКСМБ (снежань 1991), дзе прынята рашэнне пра пераўтварэнне ў Саюз моладзі Беларусі (СМБ). На XXXVII з’ездзе ў 1995 годзе ён быў перайменаваны ў Беларускі саюз моладзі, а ў 2002 годзе аб’яднаны з Беларускім патрыятычным саюзам моладзі (заснаваным у 1997) у адзіную арганізацыю, якая атрымала назву Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі. БРСМ падтрымліваецца дзяржавай.

У іншых дзяржавах

У Казахстане, Малдове, Расіі, Украіне камсамольскія арганізацыі існуюць як маладзёжныя арганізацыі камуністычных партый. У балтыйскіх дзяржавах камсамольскія арганізацыі забароненыя нароўні з камуністычнымі.

У іншых дзяржавах:

• Кімірсенска-кімчэнірскі саюз моладзі (КНДР)
• Камуністычны саюз моладзі Кітая (КНР)
• Камуністычны саюз моладзі Хо Шы Міна (В’етнам)
• Камуністычная моладзь Венесуэлы (Венесуэла)
• Камуністычная моладзь Чылі (Чылі)

Літаратура

• Васильев Ю. А., Мухамеджанов М. М. История Центральной комсомольской школы при ЦК ВЛКСМ. 1944–1969. — М.: МосГУ, 2011. — 66 с.
• Криворученко В. К. Молодёжь, комсомол, общество 30-х годов XX столетия: к проблеме репрессий в молодёжной среде / Б. Н. Гайдин. — Научная монография. — М.: МосГУ, 2011.
• Памятники героям-комсомольцам: иллюстрированное справочное издание, посвященное 65-летию Победы в Великой Отечественной войне / рук. авт. колл.: Б. А. Ручкин; сост. В. И. Десятерик, Б. А. Ручкин, В. Б. Арсентьев; отв. ред. В. И. Десятерик. — М.: Изд-во Моск. гуманит. ун-та, 2010. — 188 с. — 200 экз. — ISBN 978-5-98079-612-9.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Камсамол
• Российский комсомол Архівавана 16 лістапада 2017.
• Ленинский коммунистический союз молодёжи Украины Архівавана 29 мая 2013.
• Официальный сайт Коммунистической Партии Российской Федерации
• Официальный сайт СКМ РФ-Союз коммунистической молодёжи России
• Музей истории молодёжного движения
• Владимир Маяковский «Лозунги к комсомольской перекличке. Готовься! Целься!» Полное собрание сочинений. Том 10. Стихотворения 1929—1930 гг.
• Моральный кодекс строителя коммунизма
• Комсомольцы 60-х годов комсомольцам 2018 года
• Вергасов Ф. Всесоюзный Ленинский Коммунистический союз молодёжи (ВЛКСМ)
• Королёв А. А. «Поздний» Комсомол и «раннее» предпринимательство
• Криворученко В. К. Александр Васильевич Косарев. К биографии генерального секретаря ЦК ВЛКСМ, жертве сталинизма
• Криворученко В. К. Внутрисоюзная демократия в ВЛКСМ в 20-30-х годах: слова и дела
• Криворученко В. К. Каким он был? Некоторые факты об истории ВЛКСМ. Год 1987-й
• Криворученко В. К. Молодёжь в истории страны // Информационный гуманитарный портал «Знание. Понимание. Умение». — 2011. — № 1 (январь — февраль).
• Криворученко В. К., Цветлюк Л. С. Юношеское движение России. 20–30-е годы ХХ столетия // Информационный гуманитарный портал «Знание. Понимание. Умение». — 2011. — № 3 (май — июнь).
• Мухамеджанов М. М. Комсомол: последние десять лет (1981—1991)
• Мухамеджанов М. М. Объективные и субъективные факторы самороспуска ВЛКСМ // Информационный гуманитарный портал «Знание. Понимание. Умение». — 2013. — № 4 (июль — август) (архивировано в WebCite).
• Ручкин Б. А. Комсомольская элита в советский и постсоветский периоды развития страны // Электронный журнал «Знание. Понимание. Умение». — 2010. — № 6 — История.