Катастрофа Іл-20 у Сірыі

Катастрофа Іл-20 у Сірыі — інцыдэнт з паветраным суднам радыёэлектроннай разведкі Іл-20 ПКС РФ са складу авіяцыйнай групы ПКС Расіі ў Сірыі, які адбыўся на тэрыторыі Сірыйскай Арабскай Рэспублікі 17 верасня 2018 года.

Катастрофа Іл-20 у Сірыі
Самалёт, што разбіўся пад Баніясам, у 2015 годзе.
Самалёт, што разбіўся пад Баніясам, у 2015 годзе.
Агульныя звесткі
Дата 17 верасня 2018
Час 20:07 (UTC)
Характар крушэнне над морам
Прычына збіты з ЗРК С-200
Месца Сірыя 27 км на захад ад населенага пункта Баніяс.
Загінулыя 15 (усе)
Паветранае судна
Мадэль Іл-20М
Авіякампанія ПКС РФ
Пункт прызначэння Сірыя Міжнародны аэрапорт імя Басіля Аль-Асада (база Хмеймім), Латакія, Сірыя
Бартавы нумар RF-93610
Экіпаж 15
Выжылых 0

Звесткі аб паветраным судне правіць

Самалёт радыёэлектроннай разведкі Іл-20М, завадскі нумар 173011504, серыйны нумар 115-04, рэгістрацыйны нумар RF-93610. Пабудаваны ў 1973 годзе ў Маскве на ММЗ «Сцяг Працы». Базаваўся да камандзіроўкі ў Сірыю ў Маскоўскай вобласці, раней — у Калінінградскай вобласці. Да рамонту на АРЗ горада Пушкін меў бартавы нумар 21.

Перадумова правіць

17 верасня 2018 года Ізраіль прыняў рашэнне нанесці ракетны ўдар па мэтах у Латакіі. Удару чатырох F-16 ізраільскіх ВПС падвергліся ваенныя аб’екты, на якіх, па заяве ізраільскага боку, ішла падрыхтоўка да перадачы сістэм вытворчасці зброі ад Ірана ліванскай шыіцкай групоўцы «Хезбала» (Ізраіль лічыць іранскую прысутнасць у Сірыі пагрозай дзяржаўнай бяспекі). Па словах расійскага міністра абароны, ізраільскія вайскоўцы паведамілі прадстаўнікам расійскага ваеннага камандавання ў Сірыі менш чым за хвіліну да ўдару[1]. Згодна з ізраільскімі данымі — за 12 хвілін[2].

Развіццё падзей правіць

17 верасня Мінабароны Расіі паведаміла, што база Хмеймім страціла сувязь з самалётам Іл-20, на борце якога знаходзіліся 15 вайскоўцаў. Сувязь знікла ў 23:00 па Маскоўскаму часу, калі борт знаходзіўся над акваторыяй Міжземнага мора ў 35 кіламетрах ад узбярэжжа Сірыі[3][4].

18 верасня стала вядома, што самалёт быў збіты савецкім комплексам С-200 сірыйскай арміі пасля атакі ізраільскіх знішчальнікаў F-16 на правінцыю Латакія. Міністэрства абароны Расіі заявіла, што гэта быў «варожы жэст»[5][6].

23 верасня мінабароны паведаміла, што пасля паразы ракетай экіпаж спрабаваў выратавацца і пайшоў на экстранную пасадку. Камандзір паветранага судна далажыў аб пажары на борце і пачатку экстранага зніжэння[7].

25 верасня міністэрства прадставіла да ўзнагароджання ордэнамі Мужнасці 15 загінулых членаў экіпажа[8].

Загінулыя вайскоўцы пахаваны з воінскімі ўшанаваннямі 19 кастрычніка на Федэральных ваенных мемарыяльнах могілках і ў Кубінцы[9].

Пошукава-выратавальная аперацыя правіць

Пошукава-выратавальная аперацыя на месцы падзення самалёта была пачата неадкладна. Месца падзення самалёта выяўлена ў 27 км на захад ад населенага пункта Баніяс (правінцыя Тартус)[10]. Знойдзены і падняты фрагменты целаў экіпажа, іх асабістыя рэчы, а таксама абломкі самалёта. У пошуках задзейнічалі восем караблёў, катэраў і судоў забеспячэння са складу пастаяннага аператыўнага злучэння ВМФ Расіі ў Міжземным моры. Са складу Чарнаморскага флоту накіравана судна праекта 11982 «Селігер», спецыяльна абсталяванае для правядзення глыбакаводных даследаванняў[11].

Версіі правіць

Міністэрства абароны Расіі правіць

Згодна з Мінабаронай Расіі, самалёт Іл-20 быў збіты сіламі СПА Сірыі з-за правакацыі ізраільскіх вайскоўцаў. У ваенным ведамстве паведамілі, што чатыры ізраільскіх F-16 наносілі ракетныя ўдары ў «непасрэднай блізкасці» ад самалёта ПКС РФ, чым «падставілі» Іл-20 пад удар сірыйскага комплексу С-200. Як падкрэслілі ў міністэрстве, дзеянні Тэль-Авіва расцэньваюцца як варожыя, і Масква пакідае за сабой права «на адэкватныя дзеянні ў адказ»[12].

На брыфінгу 23 верасня прадастаўлена храналогіі падзей, якія прывялі да крушэння ў Сірыі самалёта Іл-20. Абароннае ведамства пацвердзіла, што віна за збіты самалёт ляжыць на ізраільскіх ВПС. «Прадстаўленыя аб’ектыўныя звесткі сведчаць, што дзеянні ізраільскіх лётчыкаў-знішчальнікаў, якія прывялі да гібелі 15 расійскіх вайскоўцаў, кажуць або аб іх непрафесіяналізме, або, як мінімум, аб злачыннай халатнасці» — заявіў афіцыйны прадстаўнік Мінабароны Расіі генерал-маёр Ігар Канашэнкаў[7].

24 верасня праведзены яшчэ адзін брыфінг, дзе прадастаўлены фатаграфіі з сістэмы агляду паветранай абстаноўкі расійскага комплексу С-400, які быў у Сірыі. Паводле гэтых звестак, ізраільскі F-16 знаходзіўся ў непасрэднай блізкасці ад расійскага Іл-20, што магло прывесці да пераключэння галоўкі саманавядзення ракеты С-200 на больш радыёкантрасную мэту[13].

Міністэрства абароны Ізраіля правіць

Згодна з Арміяй абароны Ізраіля (ЦАХАЛ), сірыйскія СПА вялі «шырокі і недакладны агонь», што і стала прычынай гібелі расійскага Іл-20, і ў момант, калі сірыйскія СПА выпусцілі ракеты, якія трапілі ў Іл-20, самалёты ВПС Ізраіля ўжо знаходзіліся ў ізраільскай паветранай прасторы[14][2]. Акрамя таго, падчас удараў ВПС Ізраіля па мэтам у Латакіі расійскі Іл-20 знаходзіўся па-за зоны правядзення аперацыі. Паводле ізраільцян, сірыйскія супрацьпаветраныя батарэі вялі агонь бязладна і не заклапаціліся пацьверджаннем таго, што ў небе не было расійскіх самалётаў[15].

Ізраільская вайсковая дэлегацыя на чале з камандуючым ВПС Амікамам Наркіным 20 верасня перадала генштабу Расіі справаздачу ЦАХАЛа, згодна з якой Сірыя задзейнічала 17 верасня некалькі комплексаў СПА, што выпусцілі больш за 20 супрацьпаветраных ракет; большасць ракет была выпушчана, калі самалёты ВПС Ізраіля ўжо знаходзіліся ў ізраільскай паветранай прасторы; Іл-20 на момант ізраільскага авіяўдару знаходзіўся па-за зонай дзеяння ізраільскіх ВПС. Акрамя таго, дэлегацыя таксама адхіліла зацвярджэнне расійскіх вайскоўцаў аб тым, што ізраільскія пілоты выкарыстоўвалі расійскі разведвальны самалёт Іл-20 у якасці «шчыта» падчас атакі, назваўшы яго «ілжывым»[16][2].

Міжнародная рэакцыя правіць

Міністр абароны Расіі Сяргей Шайгу ўсклаў віну на ізраільскі бок[17][18].

На сусветным узроўні шэраг службовых асоб выказалі спачуванні расійскаму боку, ад асобы Ізраіля выступіў прэм’ер-міністр Біньямін Нетаньяху[19], ад асобы Францыі кіраўнік Мінабароны Флоранс Парлі[20], ад асобы ЗША прэзідэнт Дональд Трамп і спецпрадстаўнік дзяржсакратара па Сірыі Джэймс Джэфры[21][22].

Спачуванні ў сувязі з гібеллю пятнаццаці расійскіх вайскоўцаў 24 верасня выказаў прэзідэнт Сірыі Башар Асад[23].

Наступствы правіць

2 кастрычніка 2018 года з Расіі ў Сірыю былі адпраўлены тры дывізіёны зенітных ракетных комплексаў С-300ПМ-2[24]; навучанне сірыйскіх вайскоўцаў заняла каля трох месяцаў (першапачаткова комплексы абслугоўвалі іранскія спецыялісты). Таксама была ўзмоцнена сістэма радыёэлектроннай барацьбы ў Сірыі, што кантралявала кірунак, з якога здзяйсняліся заходы ізраільскіх ВПС, на 200 кіламетраў[25].

ЗША і Ізраіль выказалі пярэчанні супраць пастаўкі С-300; факт пастаўкі выклікаў іх рэзкае незадаволенасць. Так, саветнік прэзідэнта ЗША па нацыянальнай бяспецы Джон Болтан назваў гэты крок «буйной памылкай» і заявіў, што гэта прывядзе да значнай эскалацыі напружанасці ў рэгіёне[25]. Прэм’ер-міністр Ізраіля Біньямін Нетаньяху ў тэлефоннай размове з расійскім прэзідэнтам Уладзімірам Пуціным заявіў, што перадача Сірыі новых ЗРК ускладніць сітуацыю ў рэгіёне. Прэм’ер-міністр пры гэтым адзначыў, што Ізраіль будзе працягваць абараняць свае інтарэсы[25].

Зноскі

  1. «Гибель Ил-20: Путин и Нетаньяху заняли примирительную позицию» // BBC, 19.09.2018
  2. а б в Стали известны детали израильской версии гибели ИЛ-20. 9tv.co.il. 9 канал (Израиль) (28 верасня 2018). — «
    21:38 - четверка F-16 взлетает с базы ВВС на юге страны. ЦАХАЛ предупреждает россиян о готовящемся авиаударе.
    21:42 - самолеты ВВС прибывают на исходную точку атаки - к востоку от Кипра - и запускают ракеты по цели. ИЛ-20 в это время находится в 200 километрах от них в воздушном пространстве Сирии и летит на запад…
    21:50 - ракеты достигают цели и уничтожают ее… Согласно отчету Амикама Норкина, представленного российским военным в Москве, прошло 12 минут.
    21:52 - сирийские ПВО (системы С-200) в районе Латакии выпускают 27 ракет.
    22:05 - израильские самолеты пролетают над Хайфским заливом. Сирийская ракета поражает ИЛ-20.
    Согласно отчету, Израиль категорически отвергает утверждения о том, будто бы один из истребителей F-16 отделился от звена и спрятался за ИЛ-20, тем самым подставив его под удар. Российский самолет и израильские находились в совершенно разных районах, на разной высоте и двигались с разной скоростью…»  Архівавана з першакрыніцы 1 студзеня 2019. Праверана 12 чэрвеня 2022.
  3. «В Сирии исчез с радаров российский Ил-20 с 14 военными на борту: версий несколько». BBC (18 верасня 2018).
  4. Russian spy plane 'accidentally shot down' by Syrian anti-aircraft battery (англ.). ABC News (18 верасня 2018).
  5. Российский Ил-20 был сбит ракетой сирийских ПВО. rg.ru (18 верасня 2018).
  6. Минобороны назвало виновных в гибели российского самолёта в Сирии. РБК (18 верасня 2018).
  7. а б Минобороны обвинило Израиль в крушении Ил-20 (руск.). ria.ru (23 верасня 2018).
  8. Погибшие при крушении Ил-20 военные представлены к награждению орденами (руск.). Российская газета (25 верасня 2018).
  9. Погибших в Сирии в результате крушения Ил-20 российских военных похоронили на мемориальных кладбищах в Мытищах и Кубинке (руск.). НТВ (20 кастрычніка 2018). Праверана 19 лютага 2020.
  10. Обнаружено место падения российского Ил-20 у берегов Латакии (руск.). russian.rt.com (18 верасня 2018).
  11. Российские военные подняли обломки самолета Ил-20 (руск.). gazeta.ru (18 верасня 2018).
  12. «Безответственные действия израильских военных»: в Минобороны заявили, что Ил-20 был сбит из-за провокации Израиля (руск.). russian.rt.com (18 верасня 2018).
  13. Брифинг Минобороны России о дополнительных подробностях катастрофы российского Ил-20 в Сирии. Минобороны России. {{cite AV media}}: Невядомы параметр |date2= ігнараваны (даведка)
  14. Десятки ракет ПВО во все стороны: так был сбит Ил-20 Архівавана 23 верасня 2018., 09/21/2018
  15. Павел Казарновский. Израиль назвал причиной гибели Ил-20 беспорядочный огонь сирийских ПВО. Армия обороны Израиля выразила соболезнования в связи с гибелью экипажа российского военного самолёта в Сирии и описала свою версию событий. РБК (18 верасня 2018). Праверана 20 верасня 2018.
  16. Judah Ari Gross.. Israel: Russia accepts our take on Syrian downing of plane, coordination goes on (англ.). Times of Israel (21 верасня 2018). Праверана 21 верасня 2018.
  17. Шойгу возложил вину за сбитый Ил-20 на Израиль. russian.rt.com (18 верасня 2018). Праверана 20 верасня 2018.
  18. Заявление Минобороны по крушению Ил-20 в Сирии. russian.rt.com (18 верасня 2018). Праверана 20 верасня 2018.
  19. Нетаньяху позвонил Путину после крушения Ил-20 (руск.). РИА Новости (18 верасня 2018). Праверана 20 верасня 2018.
  20. Франция выразила соболезнования в связи с трагедией в Сирии
  21. Спецпредставитель США выразил соболезнования в связи с гибелью Ил-20
  22. [1] // Лента. Ру, сен 18
  23. Телефонный разговор с Президентом Сирии Башаром Асадом / kremlin.ru
  24. Переданные Сирии С-300 оказались модернизированными. Лента.Ру (19 кастрычніка 2018). Праверана 19 кастрычніка 2018.
  25. а б в С-300 в Сирии: Россия сообщила о передаче комплекса сирийским властям. BBC (2 кастрычніка 2018). Праверана 16 кастрычніка 2018.

Спасылкі правіць