Кібартай

горад у Літве

Кібарта́й (літ.: Kybartai, традыцыйная беларуская назва — Кіба́рты) — горад у Вілкавішкіскім раёне Марыямпальскага павета Літвы. Размешчаны за 16 км на захад ад Вілкавішкіса, на мяжы з Калінінградскай вобласцю Расійскай Федэрацыі. Горад размешчаны на правым беразе ракі Ліепона, па якой праходзіць мяжа з Расіяй. Чыгуначная станцыя на лініі Каўнас — Калінінград. У горадзе знаходзяцца пешаходны, аўтамабільны і чыгуначны пагранпераходы Літва — Расія.

Горад
Кібартай
літ.: Kybartai
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Павет
Раён
Сянюнія
Каардынаты
Першая згадка
1561
Ранейшыя назвы
Кібарты
Горад з
Вышыня цэнтра
70 м
Насельніцтва
  • 4 015 чал. (1 студзеня 2023)[1]
Часавы пояс
Паштовыя індэксы
LT-70065
Афіцыйны сайт
Кібартай на карце Літвы
Кібартай (Літва)
Кібартай

Насельніцтва складае каля 6,4 тыс. чалавек. Кібартай адносіцца да этнаграфічнага рэгіёна Сувалкія.

Гісторыя

правіць

Першы ўспамін адносіцца да 1561 года. Пры трэцім падзеле Рэчы Паспалітай у 1795 годзе адышоў Прусіі і знаходзіўся ў яе складзе да 1807 года. З 1807 года ўваходзіў у склад Варшаўскага герцагства.

Па выніках Венскага кангрэса, які праходзіў пасля заканчэння вайны з Напалеонаўскай Францыяй, Варшаўскае герцагства было скасавана, і ў 1815 годзе пасад Кібарты быў уключаны ў склад Расійскай імперыі. У 1856 годзе пасад, размешчаны зблізку мытнага пункта Вержбалова, атрымаў статус горада. Значны рост горада адбыўся пасля 1861 года, калі была пабудавана чыгунка Санкт-Пецярбург — Варшава. Чыгуначная станцыя, пабудаваная каля Кібартая, была названа Вержбалова па назве суседняга горада Вержбалова (станцыя Вержбалова).

У 1919 годзе пры ўтварэнні Літоўскай Рэспублікі ўвайшоў у яе склад і быў пераназваны ў Кібартай з пацверджаннем статуса горада. Кібартай быў апошнім горадам Літвы, дзе знаходзіўся прэзідэнт Антанас Смятона 15 чэрвеня 1940 года перад эміграцыяй.

З 1940 года знаходзіўся ў складзе Літоўскай ССР (СССР). Падчас Другой сусветнай вайны быў пакінуты Чырвонай Арміяй 22 чэрвеня 1941 года. Вызвалены 18 кастрычніка 1944 года войскамі 3-га Беларускага фронту падчас Гумбінен-Гольдапскай наступальнай аперацыі. У 1950—1959 гадах быў цэнтрам Кібартайскага раёна. З 1991 года ўваходзіць у склад Літвы. Герб Кібартая зацверджаны 24 лістапада 1998 года ўказам прэзідэнта Літоўскай Рэспублікі па праекце мастака Кястуціса Гвалды. У красавіку 2001 года была ўтворана Кібартайская сянюнія, якая ўключае 39 вёсак і горад Кібартай.

Насельніцтва

правіць
Дынаміка насельніцтва Кібартая
Год 1895 1923 1931 1939 1959 1970 1979 1989 2001 2010
жыхароў 2 364 6 300 6 731 7 337 6 200 6 435 6 676 7 064 6 556 6 173

Славутасці

правіць

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

правіць

Спасылкі

правіць
  1. Resident population by city / town at the beginning of the yearState Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.