Каўнас

горад у Літве

Ка́ўнас[3] (літ.: Kaunas, традыцыйная беларуская назва — Ко́ўна) — другі паводле велічыні і значэння горад Літвы, адміністрацыйны цэнтр Каўнаскага павета і Каўнаскага раёна.

Горад
Каўнас
літ.: Kaunas
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Статус
гарадское самакіраванне
Павет
Каардынаты
Кіраўнік
Першая згадка
1361
Ранейшыя назвы
Коўна
Плошча
  • 157 км² (2017)[1]
Вышыня цэнтра
48 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
  • 305 120 чал. (1 студзеня 2023)[2]
Часавы пояс
Тэлефонны код
837
Паштовыя індэксы
LT-44001
Аўтамабільны код
K
Афіцыйны сайт
Каўнас на карце Літвы
Каўнас (Літва)
Каўнас
Нёман
У цэнтры горада

Размешчаны ля ўпадзення ракі Віліі (Нярыс, літ.: Neris) у Нёман (Нямунас, літ.: Nemunas). Плошча — 157 км².

Назву Каўнас (літ.: Kaunas) узводзяць да балтыйскага кораня, які азначае нізкае, гразкае, багністае месца.

Гісторыя

правіць

Першае згадванне ў пісьмовых крыніцах адносіцца да 1361 года. Магдэбургскае права падаравана вялікім князем літоўскім Вітаўтам у 1408 годзе.

З 1842 года — цэнтр Ковенскай губерні.

У 19201940 гадах — «часовая сталіца» Літоўскай Рэспублікі.

На гарадскіх гербавых пячатках з XV стагоддзя адлюстроўваўся тур, з канца XV стагоддзя яго дапоўніў крыж. З 1843 года герб Ковенскай губерні, якім карыстаўся і губернскі горад Коўна, адлюстроўваў усталяваны на ратушнай плошчы помнік у памяць вайны 1812 года.

2 мая 1935 года гарадская рада Каўнаса зацвердзіла герб з выявай на пурпурным фоне белага тура з залатымі капытамі, рагамі і крыжам паміж рагамі. З 1969 года выкарыстоўваўся герб з выявай на чырвоным фоне белага зубра. Дэкрэтам прэзідэнта Літоўскай Рэспублікі 30 чэрвеня 1993 года зацверджаны герб, які паўтарае гістарычны герб: на чырвоным шчыце белы тур з залатым крыжам паміж рагамі.

Насельніцтва

правіць
Год Колькасць
1989 419 745
1995 416 605
1997 402 061
2000 385 620
2001 379 706 [2]
2002 374 176 [2]
2003 370 242 [2]
2004 363 952 [2]
Год Колькасць
2005 356 954 [2]
2006 348 506 [2]
2007 358 111
2007 343 932 [2]
2008 339 535 [2]
2009 335 393 [2]
2010 329 542 [2]
2011 317 319 [2]
Год Колькасць
2011 315 993
2012 310 773 [2]
2013 306 888 [2]
2014 304 012 [2]
2015 301 357 [2]
2016 297 846 [2]
2017 292 691 [1][4][…]
2018 288 466
Год Колькасць
2018 288 363 [2]
2019 286 754 [5]
2020 289 364 [5]
2021 298 753 [2]
2022 297 906 [5]
2023 305 120 [2]

Этнічны склад

правіць

У адрозненне ад Вільнюса і Клайпеды, Каўнас — адзін з самых монаэтнічных гарадоў Літвы. Літоўцы складаюць амаль 93 % яго насельніцтва, найбуйнейшай этнічнай меншасцю з’яўляюцца рускія, украінцы і беларусы (каля 6 %). Большасць жыхароў сярэдняга і старэйшага пакаленняў валодае рускай мовай.

Этнічны склад насельніцтва Каўнаса паводле перапісу 2001 года:

  1. Літоўцы 92,9 %
  2. Рускія 4,4 %
  3. Украінцы 0,5 %
  4. Палякі 0,4 %
  5. Іншыя 1,8 %

Да Халакосту найбуйнейшымі меншасцямі ў горадзе з’яўляліся палякі і яўрэі, на якіх у суме прыходзілася да 4/5 насельніцтва дарэвалюцыйнага Каўнаса.

Этнічны склад насельніцтва Каўнаса паводле перапісу 1939 года:

  1. Літоўцы 60 %
  2. Яўрэі 25 %
  3. Палякі 10 %
  4. «Усходнія славяне» 5 %

Этнічны склад насельніцтва Коўна паводле перапісу 1919 года:

  1. Палякі 42 %
  2. Яўрэі 31 %
  3. Літоўцы 16 %
  4. Рускія 1,5 %
  5. Іншыя 1,0 %

(Частка моцна паланізаванай літоўскай эліты працягвала ўлічвацца як палякі ў царскай Расіі.)

Славутасці

правіць

Гарады-пабрацімы

правіць
Памылка Lua: not enough memory.

Вядомыя асобы

правіць

Памылка Lua: not enough memory.

Зноскі

правіць
  1. а б в http://www.kaunas.lt/apie-kauna/statistika/
  2. а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у Resident population by city / town at the beginning of the yearState Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
  3. Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 187-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Літоўскай Рэспублікі на беларускую мову»
  4. State Data Agency of Lithuania Праверана 18 лютага 2018.
  5. а б в Resident population by city / town at the beginning of the yearState Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.
  6. а б в г д е ё ж з і к л м н http://www.kaunas.lt/apie-kauna/miesto-partneriai/
  7. http://www.bialystok.pl/pl/dla_mieszkancow/wschodzacy_bialystok/wspolpraca-zagraniczna.html
  8. https://www.brno.cz/w/kaunas-litva
  9. а б http://www.kaunas.lt/apie-kauna/miesto-partneriai/ Праверана 30 сакавіка 2019.
  10. http://www.kutaisi.gov.ge/kutaisi/4
  11. https://www.lutskrada.gov.ua/en/pages/pobratymy-lutska
  12. http://www.linkoping.se/Om-kommunen/Utveckling-och-samverkan/Internationellt-samarbete/Vanorter/

Спасылкі

правіць

Памылка Lua: not enough memory. Памылка Lua: not enough memory. Памылка Lua: not enough memory. Памылка Lua: not enough memory.