Лаздзея

Лаздзе́я, таксама Лаздзіяй (літ.: Lazdijai) — горад у Аліцкім павеце Літвы, на рацэ Кірсна. Адміністрацыйны цэнтр Лаздзейскага раёна. Размешчаны на поўдні краіны, за 52 км ад Аліты, за 7 км ад мяжы з Польшчай. Згодна з сучаснай афіцыйнай літоўскай класіфікацыяй горада належыць да этнаграфічнага рэгіёну Дзукія.

Горад Лаздзея літ.: Lazdijai Герб Сцяг Краіна Літва Павет Аліцкі Раён Лаздзіяйскі Каардынаты 54°14′05″ пн. ш. 23°31′00″ у. д. Першая згадка 1561 Плошча 4,8 км² Вышыня цэнтра 126 м і 123 м Насельніцтва ▼3 895 чал. (1 студзеня 2023) Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Тэлефонны код 318 Паштовыя індэксы LT-67001 Афіцыйны сайт lazdijai.is.lt Лаздзея на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Этымалогія назвы

Назва горада паходзіць ад рэчкі Лязда (цяпер Райшупіс).

Гісторыя

Першае пісьмовае згадванне пра Лаздзею датуецца 1532 годам; гаспадарскі двор, цэнтр староства Троцкага павета. У 1560 годзе вялікі князь літоўскі Жыгімонт II Аўгуст заснаваў тут мястэчка. Каля 1570 года ў Лаздзеі збудавалі драўляны касцёл, пры якім з 1571 года дзейнічала парафіяльная школа.

17 мая 1597 года кароль і вялікі князь Жыгімонт Ваза надаў Лаздзеі Магдэбургскае права і герб з выявай лася, пад якім тры перакрыжаваныя ключы.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) апынулася ў складзе Прусіі, з 1807 года — у Герцагстве Верашаўскім, з 1815 года — у Царстве Польскім пад уладай Расійскай імперыі. У 1857, 1879, 1922 і 1923 гадах цярпела ад пажараў.

З 1918 года — у складзе Літвы, з 1940 года — у Літоўскай ССР.

11 ліпеня 1994 года згодна з указам літоўскага прэзідэнта гарадскі герб зноў атрымаў афіцыйны статус.

Насельніцтва

Год Колькасць 1800 1 517 1896 3 151 1897 2 538 1923 2 364 1959 3 109 1970 3 928 1974 4 100 1976 4 300 1979 4 634 1989 5 593 2001 5 131 Год Колькасць 2001 5 140 2002 5 125 2003 5 113 2004 5 055 2005 5 027 2005 4 973 2006 4 914 2006 4 828 2007 4 862 2007 4 753 2008 4 811 Год Колькасць 2008 4 683 2009 4 781 2009 4 642 2010 4 793 2010 4 631 2011 4 531 2011 4 524 2012 4 425 2013 4 396 2014 4 357 2015 4 244 Год Колькасць 2016 4 175 2017 3 977 2018 3 740 2019 3 686 2020 3 626 2021 4 016 2022 3 929 2023 3 895

Славутасці

• Касцёл Св. Яна Хрысціцеля (1894—1895)
• Могілкі: старыя каталіцкія, евангеліцкія

Гарады-пабрацімы

•  Амбралауры, Грузія
•  Лукаў, Польшча

Літаратура

• Лаздзея // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак. А — Я. — С. 298. — 696 с. — ISBN 978-985-11-0487-7 (т. 3), ISBN 985-11-0315-2.
• Łoździeje // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom V: Kutowa Wola — Malczyce (польск.). — Warszawa, 1884. S. 763—764
• Лоздзее // Лаздзея // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лаздзея
• Лаздзея на Radzima.org