Любань (Лунінецкі раён)

Лю́бань (трансліт.: Liubań, руск.: Любань) — аграгарадок у Лунінецкім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Лахвенскага сельсавета.

Аграгарадок Любань Краіна Беларусь Вобласць Брэсцкая Раён Лунінецкі Сельсавет Лахвенскі Каардынаты 52°13′07″ пн. ш. 27°05′45″ у. д. Насельніцтва 918 чал. (1999) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1647 Паштовыя індэксы 225663 Аўтамабільны код 1 СААТА 1247830021 Любань на карце Беларусі ±

Любань на Вікісховішчы

Гісторыя

Імаверна, у 1523 годзе вёска яшчэ не існавала, тады троцкі кашталян Ян Радзівіл патрабаваў ад швагра, уладальніка Лахвы Пятра Станіслававіча Кішкі, выдзелу сястры, жонцы Радзівіла — Ганне з Кішак, часткі атчызных і мацярызных зямель. Пагадненне было дасягнута, у інвентары вёсак і двароў Любань не згадана.

Першая згадка датуецца 1588 годам, тады вёска Любань у складзе Лахвенскага маёнтка, 29 валок зямлі. Згадана і ў пазнейшых інвентарах, у 1672 годзе як сяло Любань маёнтка Лахва, 22 двары і 28,5 валокі (з іх 13 пустых); у 1785 годзе — сяло маёнтка Лахва, 46 двароў.

У 1912 годзе ў Любані быў 61 двор. У 1914 годзе на свае сродкі любанцы адкрылі пачатковую школу. На пасады настаўнікаў былі запрошаны вясковыя больш адукаваныя па тым часе хлопцы Іван Караніха, а з 1915 года — Андрэй Шэўчык. Заняткі вяліся ў хатах вяскоўцаў, на рускай мове.

З 1922 года зноў адкрылася школа, і на канец 1930-х гадоў вучобай была задзеяна асноўная колькасць вясковых дзяцей.

У 1928 годзе польскія ўлады пачалі масавае перасяленне насельніцтва з вёсак на хутары. Шмат хто з вёскі працаваў на нарыхтоўцы і пасадцы лесу, на будаўніцтве грэблі Лахва — Давыд-Гарадок, на копцы канаў і насыпцы дамбаў у рыбгасе «Лахва». У Любані была пабудавана цагельня, якой кіраваў Янкель Клаз (8 рабочых). У 1934 годзе арганізавана рыбалавецкая арцель. Абслугоўванне паромнай пераправы праз раку Прыпяць (Лахаўскі перавоз) вялося таксама брыгадай любанцаў.

У 1946 годзе пражывала 980 жыхароў (224 гаспадаркі). У 1948—1949 гадах у Любані былі створаны 2 калгасы: імя Панамарэнкі і імя Някрасава. У 1950 годзе гэтыя калгасы і калгасы вёскі Лахаўка былі аб’яднаныя ў адну гаспадарку «Сцяг камунізму». У верасні 1959 года «Сцяг камунізму» аб’яднаўся з перуноўскім калгасам імя Дзяржынскага ў адну буйную гаспадарку, якая ў 1964 годзе атрымала назву «Новае Палессе». Намаганнямі Уладзіміра Сцепчанкі, які ў 1959 годзе ўзначаліў гаспадарку, калгас за кароткі тэрмін з адстаючых выйшаў на перадавыя пазіцыі толькі ў раёне, але і ў вобласці. У часы кіравання Сцепчанкі (да 1974 года) «Новае Палессе» — адзін з найбуйнейшых калгасаў (меў 5151 га зямлі, у тым ліку 1864 — ворыва) стаў эканамічна моцнай гаспадаркай. Тут была развіта не толькі мяса-малочная і зерневая галіна, але і свінагадоўля, птушкагадоўля, пчалярства, вырошчваліся бульба і буракі. Так, у 1967 годзе ў калгасе мелася 55 трактароў, 18 камбайнаў, больш за 30 аўтамашын і многа іншай сельгастэхнікі.

У 1940—1960 гадах цэнтр Любанскага сельсавета.

У 1960—1970 гадах пабудаваны Дом культуры і сярэдняя школа, КБА з гасцініцай і гандлёвы цэнтр, 2 дзіцячыя садкі і лазнева-пральны камбінат, паштовае аддзяленне і ФАП, праўленне калгаса і ашчадная каса, закладзены вялікі парк і ўзведзены стадыён. Працавалі шматлікія спартыўныя секцыі. А футбольная каманда «Новае Палессе» не аднойчы заваёўвала кубкі раёна, вобласці і нават рэспублікі.

У 1960—1980 гадах працавала музычная школа, пры СДК меўся вялікі калектыў мастацкай самадзейнасці; вельмі часта на сцэне ДК выступалі вядомыя хоры, ансамблі і найлепшыя артысты Беларусі. У вёсцы неаднаразова бываў Пётр Машэраў, прыязджалі Ніл Гілевіч, Пімен Панчанка, Іван Шамякін, Анатоль Вярцінскі і іншыя, а таксама артысты Купалаўскага тэатра. А Андрэй Макаёнак па сямейных абставінах некаторы час жыў у Любані, тым часам ён напісаў п’есу «Таблетка пад язык», прататыпам яе галоўнага героя быў Уладзімір Сцепчанка.

Вядомыя асобы

• Анатоль Васільевіч Насеня (нар. 1979) — беларускі палітык.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Любань (Лунінецкі раён)