Ліянель Жаспен

Ліянель Жаспен (фр.: Lionel Jospin; нар. 12 ліпеня 1937, Мёдон, Францыя) — французскі палітык-сацыяліст, прэм’ер-міністр (1997—2002).

Ліянель Жаспен
фр.: Lionel Jospin
прэм’ер-міністр Францыі 3 чэрвеня 1997 — 6 мая 2002
Папярэднік	Ален Жупэ
Пераемнік	Жан-П’ер Рафарэн
дэпутат Еўрапейскага парламента 24 ліпеня 1984 — 12 мая 1988
член Канстытуцыйнага савета Францыі[d] 18 снежня 2014 — 21 лютага 2019
Папярэднік	Жак Баро
Пераемнік	Ален Жупэ
Нараджэнне	12 ліпеня 1937(1937-07-12)[…] (87 гадоў) Мёдон, canton of Issy-les-Moulineaux-Ouest[d], arrondissement of Boulogne-Billancourt[d], дэпартамент О-дэ-Сен, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя
Бацька	Robert Jospin[d]
Маці	Mireille Jospin[d]
Жонка	Sylviane Agacinski[d] і Élisabeth Dannenmuller[d]
Дзеці	Eva Jospin[d] і Hugo Jospin[d]
Веравызнанне	кальвінізм
Партыя	Сацыялістычная партыя
Адукацыя	ліцэй Карла Вялікага[d] Нацыянальная школа адміністрацыі[d] (1965) Парыжскі інстытут палітычных даследаванняў[d] ліцэй Жансон-дэ-Саі
Месца працы	Універсітэт Парыж-Поўдзень
Аўтограф
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў Мёдоне, каля Парыжа. Служыў у арміі, пасля чаго ў 1963 годзе паступіў у Дзяржаўную школу кіравання. Таксама скончыў Інстытут палітычных навук.

У маладосці быў трацкістам, што пазней скрываў. Быў блізкім супрацоўнікам Франсуа Мітэрана, а ў 1981 годзе, пасля абрання яго прэзідэнтам рэспублікі, стаў старшынёй Французскай сацыялістычнай партыі. Займаў розныя міністэрскія пасады. У 1995 годзе высунуты партыяй на прэзідэнцкіх выбарах як замена Мітэрану, які сыходзіў з пасады, пасля першага тура заняў першае месца, аднак у другім туры пацярпеў паражэнне ад Жака Шырака, які і стаў новым прэзідэнтам. У 1997 годзе сацыялісты перамаглі на датэрміновых парламенцкіх выбарах, і Шырак даручыў свайму апаненту сфарміраваць урад як прэм’ер-міністру. На гэтай пасадзе Жаспен знаходзіўся трохі менш за пяць гадоў.

У 2002 годзе прэм’ер Жаспен ізноў выставіў сваю кандыдатуру ў прэзідэнты, аднак пацярпеў новае, значна больш ганебнае і сенсацыйнае паражэнне: не змог выйсці ў другі тур і прапусціў на другое месца ўльтранацыяналіста Жан-Мары Ле Пена, якога Шырак затым перамог з вялікай перавагай. Пасля гэтага Жаспен сышоў не толькі з пасады прэм’ер-міністра і старшыні партыі, але і наогул з палітыкі (у 2005 годзе ненадоўга вярнуўся да публічных заяў, агітуючы за праект еўрапейскай канстытуцыі, зрэшты, ізноў беспаспяхова). Уся ўлада ў дзяржаве апынулася ў вялікай кааліцыі прыхільнікаў Шырака, так званай UMP, ці Саюза за прэзідэнцкую большасць: яе прадстаўлялі абодва наступных прэм’ера, Рафарэн і дэ Вільпен.

Сацыялісты з таго часу знаходзіліся ў стане глыбокага крызісу, з якога пачалі выходзіць толькі ў 2006 годзе пасля масавых антыўрадавых выступленняў моладзі супраць закона аб «кантракце першага найму». Тым часам ізноў пачаліся гутаркі пра магчымыя прэзідэнцкія амбіцыі Жаспена: нягледзячы на тое, што ён у кастрычніку 2006 г. рэзка адмоўна выказаўся супраць прэзідэнцкіх амбіцый найпапулярнай у сацыялістаў Сегален Руаяль, партыя ўсё ж 16 лістапада высунула кандыдатам у прэзідэнты на выбарах-2007 менавіта яе.

Палітычная кар’ера

На вышэйшым узроўні

Скончыўшы Дзяржаўную школу кіравання, паступіў на працу ў эканамічны аддзел Міністэрствы замежных спраў.

• 1965—1967 — генеральны сакратар міністэрства знешніх зносін
• У 1971 годзе ўпершыню абраны дэпутатам Нацыянальнага сходу.
• 1984—1988 — дэпутат Еўрапейскага парламента
• 1988 — міністр асветы Францыі
• 1989—1991 — міністр нацыянальнай адукацыі, моладзі і спорту
• 1991—1992 — міністр асветы
• 1997—2002 прэм’ер-міністр Францыі

На мясцовым узроўні

• 1977—1986 — абраны ў савет Парыжа
• 1988—1992 — генеральны савет Верхняй Гароны
• 1992—1997 — рэгіянальны савет Сярэдніх Пірэнеяў
• 1992—2002 — генеральны савет Верхняй Гароны

Па партыйнай лініі

• У 1971 годзе ўступіў у Сацыялістычную партыю, а ў 1977 годзе стаў яе нацыянальным сакратаром.
• у 1981 годзе ўзначальваў перадвыбарную кампанію кандыдата ў прэзідэнты — Франсуа Мітэрана
• 1981—1988 — першы сакратар Сацыялістычнай партыі
• 1983—1988 — віцэ-старшыня Сацыялістычнага інтэрнацыянала. У 1989 годзе — ганаровы старшыня Сацінтэрна.
• 1995—1997 — першы сакратар Сацыялістычнай партыі

Узнагароды

• Вялікі крыж ордэна Заслуг перад Рэспублікай Польшча (2000)
• Вялікі крыж Нацыянальнага ордэна Заслуг
• Гранд-афіцэр ордэна Ганаровага легіёна
• Афіцэр Нацыянальнага ордэна Квебека
• Вялікі крыж ордэна Зоркі Румыніі

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ліянель Жаспен