Македонская мова
Македонская мова — паўднёваславянская мова ўсходняй (балгарска-македонскай) падгрупы. Прызнанне і дэнамінацыя моцна палітызаваныя — у Грэцыі называецца славянскай мовай, у Балгарыі нярэдка лічыцца дыялектам балгарскай мовы.
| Македонская мова | |
|---|---|
 | |
| Саманазва | македонски јазик |
| Краіны | Паўночная Македонія, Албанія, Балгарыя, Грэцыя, Сербія |
| Афіцыйны статус | Паўночная Македонія |
| Арганізацыя, якая рэгулюе | Krste Misirkov Institute for the Macedonian Language[d] |
| Агульная колькасць носьбітаў | 1,5[1]—3[2] млн. |
| Класіфікацыя | |
| Катэгорыя | Мовы Еўразіі |
|
|
| Пісьменнасць | македонскі алфавіт[d] і кірыліца |
| Моўныя коды | |
| ДАСТ 7.75–97 | маа 415 |
| ISO 639-1 | mk |
| ISO 639-2 | mac (B); mkd (T)-- |
| ISO 639-3 | mkd |
| WALS | mcd |
| Ethnologue | mkd |
| Linguasphere | 53-AAA-ha |
| ABS ASCL | 3504 |
| IETF | mk |
| Glottolog | mace1250 |
 Вікіпедыя на гэтай мове | |
Распаўсюджана ў Паўночнай Македоніі, Албаніі, Балгарыі, Канадзе, Грэцыі, Румыніі, Сербіі. Колькасць носьбітаў — 1,6 млн.чал., у т.л. у Македоніі (1986) — 1,39 млн.чал.[3].
Статус афіцыйнай або нацыянальнай мовы у Паўночнай Македоніі.
Пісьменнасць правіць
Пісьменнасць на аснове кірылаўскай графікі сербскага варыянту. Літаратурная норма была створаная ў 1945 на аснове цэнтральнага дыялекту. Пераклад Бібліі — у 1990.
Дыялекты правіць
Паўночны дыялект, больш блізкі да сербскай мовы, займае вобласць на Пн ад Скопле і Куманава, а таксама Дольній Полаг. Паўднёвы (іначай паўднёва-усходні[4]) дыялект распаўсюджаны каля Геўгеліі, Струміцы, возера Дойран, і дасягае ваколіц Салонікаў; мае шмат дробных адменаў. Цэнтральны дыялект, аснова літаратурнай нормы, займае ваколіцы Біталь, Прылеп, Велес, Кічава (Вардарская Македонія), і найменей выказвае ўплыў сербскай і балгарскай моваў; у некаторых класіфікацыях падзяляецца[4] на паддыялекты ваколіц Велеса, Прылепа, Кічава і вобласці Дэбар—Гальчнік.
Гісторыя правіць
Тэндэнцыя да ўтварэння асобай літаратурнай македонскай мовы на землях гістарычнай Македоніі аформілася пад канец 19 ст., выражаная ў кнізе К. П. Місіркава «Аб македонскім пытанні» (Сафія, 1903). З 1943, пасля абвяшчэння федэрацыйных прынцыпаў новай Югаславіі, быў пачаты масавы друк па-македонску, папулярызацыя твораў македонскіх аўтараў (К. Рацын, К. Недзелкоўскі, В. Маркоўскі і інш.) Першая афіцыйная кадыфікацыя арфаграфіі адбылася ў 1945, першая школьная граматыка К. Кепескі выпушчана ў 1946, нармалізацыя лексікі — у трохтомным слоўніку 1961—1966.
Вядомыя дзеячы ў гісторыі македонскай літаратурнай мовы — А. Шопаў, С. Янеўскі, В. Малескі, Б. Конескі, К. Кепескі, Б. Відоескі і інш.
Зноскі
Літаратура правіць
- Кондрашов Н. А. Славянские языки. — М., 1986. С. 235—238.;
- Супрун А. Е. Введение в славянскую филологию. — Минск, 1989. С. 103—110.;
- Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com..
Спасылкі правіць
- Ethnologue report for Macedonian
- Nature of Standard Macedonian language by Mladen Srbinovski Архівавана 29 сакавіка 2007.
- The Macedonian nationality Архівавана 14 мая 2011.
- 1920 US Census, Instructions to Enumerators, where Macedonian is listed as a principal foreign language
- Digital Dictionary of the Macedonian Language
- Macedonian — English, Greek, Albanian, German, French, Italian translator
- A grammar of Macedonian by Victor Friedman
- Macedonian — English, Greek, Albanian, German, French, Italian translator
- BBC Education — Languages: Macedonian, Makedonski
- The Macedonian Language
- Macedonian — English Dictionary
- Reading and Pronouncing Macedonian: An Interactive Tutorial Архівавана 12 студзеня 2006.
- UCLA Language materials project Архівавана 2 верасня 2006.
- Krste Misirkov — On Macedonian Matters, 1903 year (Complete text of the book) Архівавана 20 снежня 2014.
- Learn Macedonian
- Funky Macedonian — Get the gists of macedonian Архівавана 16 жніўня 2009.