Мангольская мова

Мангольская мова (манг.: Монгол хэл, ) — мова манголаў, дзяржаўная мова Манголіі. Тэрмін можа ўжывацца шырэй: для мангольскай мовы Манголіі і Унутранай Манголіі ў Кітаі, для ўсіх моў мангольскай групы, у гістарычным кантэксце для такіх моў як старажытная агульнамангольская і старапісьмовая мангольская мовы. Агульная колькасць носьбітаў - 5,2 млн чал. (2005 г.)

Мангольская
Саманазва	Монгол хэл,
Краіны	Манголія, Кітай
Афіцыйны статус	Манголія, Унутраная Манголія (Кітай)
Агульная колькасць носьбітаў	5,2 млн (2005 г.)
Рэйтынг	13-17
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Еўразіі
Алтайскія мовы Мангольскія мовы
Пісьменнасць	старамангольскае пісьмо і кірыліца
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	мон 463
ISO 639-1	mn
ISO 639-2	mon
ISO 639-3	mon khk - халха-мангольская mvf - знешняя мангольская
Ethnologue	mon
ABS ASCL	7902
IETF	mn
Glottolog	mong1331
Вікіпедыя на гэтай мове

Надпіс на бензакалонцы на мангольскай мове на аснове кірыліцы: "Шунхлай Оху-ын" (Паліва з Расіі)

Сучасная літаратурная мангольская мова Манголіі складзеная на аснове паўночнага халхаскага дыялекта. Да сяр. ХХ ст. існавала некалькі варыянтаў мангольскай пісьмовасці. Першыя пісьмовыя крыніцы на мангольскай мове вядомыя з ХІІІ ст. Яны складаліся на аснове ўйгурскай літарнай вязі. Акрамя таго, у кан. ХІІІ ст. па запыту хана Хубілая тыбецкі вучоны Пагба-лама склаў “квадратную” пісьмовасць на аснове тыбецкіх літар. У XVII ст. джунгарскі манах Зая распрацаваў асновы ўласна мангольскай пісьмовасці. У XVIII ст. узнік яшчэ адзін варыянт мангольскай пісьмовай мовы – саёмбо. У ХІХ ст. манчжурская адміністрацыя ўводзіла пісьмовую мову на аснове лацініцы. Але пісьмовасць на аснове ўйгурскай вязі заставалася асноўнай да 1941 г., калі быў прыняты алфавіт на аснове кірыліцы.

У апошнія гады сярод моладзі Манголіі і манголаў, што жывуць у іншых краінах, таксама ў побыце распаўсюджаная лацінка. Гэта тлумачыцца недахопам тэхнічна-інфармацыйных прыстасаванняў (сотавых тэлефонаў, камп’ютараў, факсаў і г. д.) з раскладкай на кірыліцы.

Ва Унутранай Манголіі афіцыйна карыстаюцца пісьмовасцю на аснове ўйгурскай літарнай вязі.

Спасылкі

• Мангольская мова на Omniglot