Маціяс Флацыус
Маціяс Флацыус Ілірыйскі (лац.: Matthias Flacius Illyricus; харв.: Matija Vlacic/Vlachich; ням.: Matthias Flach; 3 сакавіка 1520, Альбона — 11 сакавіка 1575, Франкфурт-на-Майне) — лютэранскі багаслоў, лідар фракцыі гнесіялютэран і непрымірымы апанент Меланхтана.
| Маціяс Флацыус | |
|---|---|
| лац.: Matthias Flacius Illyricus[1] харв.: Matija Vlačić/Vlachich[1] ням.: Matthias Flach | |
 | |
| Дата нараджэння | 3 сакавіка 1520[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 11 сакавіка 1575[1] (55 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Дзеці | Matthias Flacius the Younger[d] |
| Род дзейнасці | багаслоў, пісьменнік, выкладчык універсітэта, гісторык |
| Месца працы |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Біяграфія
правіцьНарадзіўся ў заможнай сям'і ў Істрыі (Харватыя), за што пасля атрымаў мянушку Illyricus. Славянскае імя Флацыуса Мацвей Влашыч[2]. Адукацыю атрымаў у Венецыі, дзе прасякнуўся ідэямі гуманізму. Планаваў далучыцца да францысканцаў, але затым вырашыў працягнуць універсітэцкую кар'еру ў Базелі (1539), затым пераехаў у Цюбінген і, асёў у Вітэнбергу (1541), дзе далучыўся да лютэранства. У 1544 годзе ён стаў прафесарам яўрэйскай мовы ў Вітэнбергу. Пасля смерці Лютэра лідарам лютэран стаў Меланхтан, які паддаўся каталіцкаму ціску і падпісаў Аўгсбургскі інтэрым (1548), што выклікала рашучы пратэст Флацыуса, які заснаваў рух «сапраўдных лютэран». За сваю фракцыйную дзейнасць вымушаны быў пераехаць ў Магдэбург, ён зарабляў на хлеб карэктурай у друкарнях і літаратурнай працай. Прымаў актыўны ўдзел у барацьбе супраць адыяфарыстаў, супраць Озіяндэра (1552) і Швенкфельда (1553), супраць каталікоў і кальвіністаў.
Закліканы ў Іену (1557) герцагам Іаганам-Фрыдрыхам, ён зрабіў гэты горад цвярдыняй гнесіялютэранства; шмат садзейнічаў сачыненню і выданню «Кнігі аспрэчання» (Konfutationbuch), якая асуджала ўсе ерасі, якія ўзніклі ў нетрах евангелічнай царквы (1559), асабліва сінергізм, гэта значыць вучэнне пра тое, што ўласная цяга чалавечай волі садзейнічае атрыманню божай ласкі. Неўзабаве, аднак, т.зв. веймарскую спрэчку паміж Флацыем і Віктарынам Штрыгелем і больш разкая няцерпнасць іенскіх багасловаў настроіла Іагана-Фрыдрыха супраць Флацыя. Калі прыхільнікі Флацыя выказалі пратэст супраць заснавання герцагскай кансісторыі, супраць перадачы ёй права адлучэння і цэнзуры кніг, як супраць заняволення царквы свецкай уладай і запатрабавалі свабоды друку, яны былі пазбаўлены сваіх месцаў і пасад і выгнаны з краіны (1561).
Флацый перабраўся ў Рэгенсбург, дзе напісаў шэраг сачыненняў супраць каталікоў, рэфарматаў і іншых ворагаў лютэранства, але ў 1565 яго выгналі адтуль з прычыны інтрыг яго непрымірымага ворага, курфюрста Аўгуста Саксонскага. Флацый перасяліўся ў Антверпен, але і адтуль павінен быў бегчы з-за з'яўлення іспанцаў і пасля розных блуканняў абгрунтаваўся ў Страсбургу, дзе заставаўся да 1573. Апошні прыстанак ён знайшоў у Франкфурце, дзе смерць спыніла яго цяжкае, клапатлівае жыццё. З імем Флацыя звязана ўяўленне пра яго як упартага спрачальніка і фанатыка, але ён заўсёды глыбока верыў у тое, што гаварыў і пісаў: гэта быў чалавек цвёрдага характару, глыбока вучоны, які ішоў на чале ўсіх, што распрацоўваў пратэстанцкую багаслоўскую навуку.
Тэалогія
правіцьУ пытанні аб сутнасці першароднага граху Флацыус паглыбіў лютэранскае ўяўленне аб сапсаванасці прыроды чалавека да такой ступені, што аднёс грэх да самой сутнасці яго прыроды, за што быў абвінавачаны ў маніхействе («ён робіць Бога віноўнікам граху ці д'ябла стваральнікам чалавечай прыроды»). Яго вучэнне ўтрымалася сярод невялікай купкі паслядоўнікаў, флацыянцаў, супраць меркаванняў якіх пра першародны грэх і быў накіраваны 1-ы артыкул «Формулы згоды» (1577). Аднак іншыя палажэнні вучэння Флацыуса, такія як манергізм і абмежаванне ўжывання прынцыпу адыяфары, былі замацаваны ў канфесійным лютэранстве ў якасці дагматычных.
Сваім сачыненнем «Clavia scripturae sacrae» (1567) ён паклаў пачатак вывучэнню Бібліі ў лютэранскім духу, а сачыненнямі «Catalogia testium veritatis» (1556), «Historia ecclesiastica» (1559) і «Centuriae Magdeburgienses» заснаваў пратэстанцкую царкоўную гісторыю. Яму належыць увядзенне ў навуковы абарот герменеўтыкі паняцці кантэкст, якое дазволіла ўпершыню раздзяліць паняцці значэння і сэнсу як неадназначныя.[3]
Зноскі
- ↑ а б в г д е ё ж з і Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 с.
- ↑ РОССИЯ: ИСТОРИЯ ВЫЖИВАНИЯ Архівавана 4 сакавіка 2016.
- ↑ Леонтьев, Д. А. Психология смысла: природа, строение и динамика смысловой реальности. М., 1999. - С.9.
Літаратура
правіцьМанаграфіі пра Ф. пісалі von Ritter (Франкфурт, 1723), Twesten (Берлін, 1844), Вільгельм Прэгер (Эрланген, 1859); артыкулы Kling’a і Plitt’a в «Theol. Real.-Encyclopädie», артыкулы Прэгера ў «Allgemeine Deut. Biographie».