Міхаіл Фёдаравіч (цар і вялікі князь усяе Русі)

Міхаіл Фёдаравіч (12 (22) ліпеня 1596—13 (23) ліпеня 1645) — першы рускі цар з дынастыі Раманавых.

Міхаіл Фёдаравіч
цар усяе Русі[d] 27 сакавіка 1613 — 1645
Нараджэнне	12 (22) ліпеня 1596 Масква, Маскоўская дзяржава
Смерць	13 (23) ліпеня 1645 (49 гадоў) Масква, Маскоўская дзяржава
Месца пахавання	Архангельскі сабор
Род	Дынастыя Раманавых
Бацька	Філарэт, Патрыярх Маскоўскі
Маці	Ксенія Іванаўна Шастова[d]
Жонка	Марыя Уладзіміраўна Далгарукава[d], Еўдакія Лук'янаўна Стрэшнева[d], Марыя Уладзіміраўна Далгарукава[d] і Еўдакія Лук'янаўна Стрэшнева[d]
Дзеці	Аляксей Міхайлавіч, цар і вялікі князь усяе Русі, Ірына Міхайлаўна[d], Ганна Міхайлаўна[d], Іван Міхайлавіч[d], Таццяна Міхайлаўна[d], Васіль Міхайлавіч[d], Sophie Mikhailovna Romanov[d], Pelagia Mikhailovna Romanov[d], Eudoxia Mikhailovna Romanov[d] і Martha Mikhailovna Romanov[d]
Веравызнанне	праваслаўе
Дзейнасць	манарх
Аўтограф
Міхаіл Фёдаравіч на Вікісховішчы

Цар Міхаіл Фёдаравіч на паседжанні баярскай думы

Біяграфія

Пры Барысе Гадунове Раманавы падвергнуліся няміласці. Сыны Мікіты Раманавіча, Фёдар, Аляксандр, Міхаіл, Іван і Васіль, былі пастрыжаны ў манахі і сасланыя ў Сібір у 1601 г. У 1605 г. Лжэдзмітрый I, жадаючы на справе даказаць сваяцтва з домам Раманавых, вярнуў са спасылкі застаўшыхся ў жывых членаў роду. Былі вернутыя Фёдар Мікіціч (у манастве Філарэт) з жонкай Ксеніяй Іванаўнай (у манастве Марфа) і дзецьмі, і Іван Мікіціч. Марфа Іванаўна з сынам Міхаілам пасяліліся спачатку ў кастрамской вотчыне Раманавых, сяле Домніне, а затым хаваліся ад пераследу польска-літоўскіх атрадаў у манастыры Св. Іпація каля Кастрамы.

21 лютага 1613 16-гадовы Міхаіл Фёдаравіч быў вылучаны Земскім саборам на царстваванне і зрабіўся родапачынальнікам дынастыі Раманавых. 11 ліпеня 1613 быў каранаваны ў Успенскім саборы Крамля. У маленства цара (1613—1619) краінай кіравалі яго маці вялікая старыца Марфа і яе родзіцы з баяраў Салтыковых, а з 1619 па 1633 — бацька — патрыярх Філарэт, які вярнуўся з польскага палону, што насіў тытул «Вялікага Гасудара». У 1625 годзе Міхаіл Фёдаравіч прыняў тытул «Самадзержца Усерасійскага». Пры двоеўладдзі дзяржаўныя граматы пісаліся ад імя Гасудара Цара і Найсвяцейшага Патрыярха Маскоўскага і всея Русі.

Дом Раманавых (да Пятра III)

Раман Юр'евіч Захар'ін Анастасія, жонка Івана IV Грознага Фёдар I Іаанавіч Мікіта Раманавіч Захар'ін Фёдар Мікіціч (патрыярх Філарэт) Міхаіл Фёдаравіч Аляксей Міхайлавіч Аляксей Аляксеевіч Соф’я Аляксееўна Фёдар III Іван V Ганна Іванаўна Кацярына Іаанаўна Ганна Леапольдаўна Іван VI Пётр I Вялікі (2-я жонка Кацярына I) Аляксей Пятровіч Пётр II Ганна Пятроўна Пётр III Лізавета Пятроўна Аляксандр Мікіціч Міхаіл Мікіціч Іван Мікіціч Мікіта Іванавіч

У царстваванне Міхатла Фёдаравіча былі спынены войны са Швецыяй (Сталбоўскі мір 1617) і Польшчай (1634), адноўленыя адносіны з замежнымі дзяржавамі. 1631—1634 арганізацыя палкоў «новага ладу» (рэйтарскага, драгунскага, салдацкага). У 1632 заснаваны першы жалезаробчы завод пад Тулай.

Міхаіл Фёдаравіч памёр 13 ліпеня 1645 года ад вадзяной хваробы ва ўзросце 49 гадоў. Пахаваны ў Архангельскам саборы Крамля.

Дзеці

• Аляксей Міхайлавіч (1629—1676)
• Іаан Міхайлавіч (1633—1639)

Літаратура

• Міхаіл Фёдаравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 10: Малайзія — Мугаджары. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10), ISBN 985-11-0035-8.