Вікіпедыя

Нарэндра Модзі

Нарэ́ндра Дамадарда́с Мо́дзі (англ.: Narendra Damodardas Modi, гудж.: નરેંદ્ર દામોદરદાસ મોદી, хіндзі: नरेन्द्र दामोदरदास मोदी; нар. 17 верасня 1950(1950-09-17)[1][2][…], Ваднагар[d], Бамбей[d][3]) — індыйскі палітычны і дзяржаўны дзеяч, галоўны міністр штата Гуджарат з 7 кастрычніка 2001 года, лідар Бхаратыя джаната парты. Прэм’ер-міністр Індыі з 26 мая 2014 года.

Нарэндра Модзі
гудж.: નરેન્દ્ર મોદી
хіндзі: नरेन्द्र मोदी
15-ы прэм’ер-міністр Індыі[d]
з 26 мая 2014
Папярэднік Манмахан Сінгх
член Лок сабхі[d]
з 2024
Нараджэнне 17 верасня 1950(1950-09-17)[1][2][…] (74 гады)
Імя пры нараджэнні англ.: Narendrabhai Damodardas Modi
гудж.: નરેન્દ્ર દામોદરદાસ મોદી
авадхі: नरेंद्रभाई दामोदरदास मोदी
хіндзі: नरेंद्रभाई दामोदरदास मोदी
санталі: ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱽᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ
Бацька Damodardas Mulchand Modi[d]
Маці Heeraben Modi[d]
Жонка Jashodaben Narendrabhai Modi[d][4]
Веравызнанне індуізм[5]
Партыя
Член у
Адукацыя
Дзейнасць Культура Індыі, social change[d], палітыка[11], culture of Gujarat[d] і філасофія
Аўтограф Выява аўтографа
Узнагароды
Сайт narendramodi.in (тэл.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

правіць

Маладыя гады

правіць

Нарэндра Дамадардас Модзі нарадзіўся 17 верасня 1950 года ў горадзе Ваднагар[12]. Ён быў трэцім з шасці дзяцей у сям’і Дамадардаса Мулчанда Модзі і яго жонкі Хірабен[13]. З юнацтва пачаў цікавіцца палітыкай, уступіў у шэрагі Раштрыя сваямсевак сангх (РСС). Атрымаў адукацыю палітолага.

Палітычная кар’ера

правіць

У 1998 годзе, па даручэнні тагачаснага лідара Бхаратыя джаната парты Лала Крышны Адвані, узначаліў выбарчую кампанію гэтай партыі ў штатах Гуджарат і Хімачал-Прадэш. У кастрычніку 2001 года стаў галоўным міністрам Гуджарата, змяніўшы на гэтай пасадзе Кешубхая Патэля, які сышоў у адстаўку.[14][15] У 2007 годзе быў пераабраны на трэці тэрмін,[16][17][18] а ў 2012 годзе — на чацвёрты.

Як у Індыі, так і за мяжой, Модзі лічыцца вельмі супярэчлівай фігурай.[19][20][21][22][23][24][25] Рэзкую крытыку выклікалі яго дзеянні падчас Гуджарацкага пагрому 2002 года. У прыватнасці, ён вінаваціўся ў непадаванні абароны індыйскім мусульманам. Нягледзячы на гэта, Модзі карыстаецца велізарнай падтрымкай сярод насельніцтва Гуджарата. Яму ставіцца ў заслугу бурны эканамічны рост штата ў 2000-я гады.[26] Паводле версіі папулярнага часопіса «India Today», у 2006 і 2011 гадах Н. Модзі быў прызнаны лепшым галоўным міністрам Індыі[27].

Пасада прэм’ер-міністра

правіць

13 верасня 2013 года Нарэндра Модзі быў названы кандыдатам у прэм’ер-міністры ад Бхаратыя джаната парты і ўзначаліў перадвыбарную кампанію на парламенцкіх выбарах 2014 года. Паводле яго слоў, ён правёў 440 сустрэч з выбаршчыкамі па ўсёй краіне. Акрамя таго, Модзі паспяхова выкарыстоўваў сацыяльнай сеткі, звярнуўшыся нават да трохмерных галаграмам, каб «непасрэдна» мець зносіны з выбаршчыкамі і ў віртуальнай прасторы[28]. Праграмны слоган БДП абвяшчаў: «Нацыяналізм — наша натхненне. Развіццё і добрае кіраванне — наша мэта»[29].

Галасаванне на выбарах праводзілася ў дзевяць этапаў з 7 красавіка па 12 мая, з яўкай выбаршчыкаў у 66,38 %. 16 мая Выбарчая камісія Індыі пачала падлік галасоў[30]. Паводле папярэдніх даных, Бхаратыя джаната парты лідыравала ў 276 выбарчых акругах з 543, а Нацыянальна-дэмакратычны альянс — у 331[31]. Пасля таго, як папярэдні падлік галасоў паказаў перавагу БДП, прадстаўнік Індыйскага нацыянальнага кангрэса Раджыў Шукла ад імя партыі сказаў, што «мы прызнаём паражэнне. Мы гатовыя перайсці ў апазіцыю»[32]. Па падліках, БДП можа атрымаць 277 месцаў у новым складзе Лок Сабхі, пры 272 неабходных для простай большасці[33], а ІНК — каля 100 месцаў[34]. Дзеючы прэм’ер-міністр Індыі Манмохан Сінгх павіншаваў Нарэндру Модзі з перамогай на выбарах. У сваю чаргу Модзі напісаў у Twitter: «Індыя перамагла! Наперадзе добрыя дні»[35].

17 мая Нарэндра Модзі прыехаў у Дэлі з Гуджарата для правядзення пераможнага параду, які павінен быў завяршаецца каля штаб-кватэры партыі. Уздоўж шляху картэжа былі выстаўлены паліцэйскія і часці спецыяльнага прызначэння[36]. Па шляху ў штаб-кватэру Бхаратыя джаната парты людзі, якія сабраліся ўздоўж вуліц, скандзіравалі яго імя, размахвалі сцягамі, абсыпалі кветкамі яго картэж, спявалі і скакалі пад гукі духавога аркестра і нацыянальных флейт. Модзі некалькі разоў выходзіў з машыны, паказваючы натоўпу знак «V»[37]. У той жа дзень, прэм’ер-міністр Індыі Манмохан Сінгх прызнаў перамогу Бхаратыя джаната парты на выбарах і падаў у адстаўку, заявіўшы, што «спрабаваў рабіць усё магчымае падчас свайго служэння вялікаму народу» Індыі. Паводле канчатковых вынікаў галасавання, Аб’яднаны прагрэсіўны альянс на чале з партыяй Індыйскі нацыянальны кангрэс перамог толькі ў 59 выбарчых акругах з 543, БДП — у 283 акругах, такім чынам, атрымаўшы абсалютную большасць і стаўшы першай за 30 гадоў партыяй, якая зможа сфарміраваць урад самастойна[38]. БДП атрымала кантроль над толькі над ніжняй палатай парламента, Лок Сабхай, але ў Радж’я Сабсе, у яе ўсяго 46 мандатаў з 240, а ў ІНК — 68, што дае магчымасць вета[39].

26 мая Нарэндра Модзі прыняў прысягу прэм’ер-міністра Індыі. На ўрачыстай цырымоніі прысутнічалі палітыкі і прадстаўнікі замежных дзяржаў, сярод якіх быў прэм’ер-міністр Пакістана Наваз Шарыф. Дагэтуль яшчэ ніколі прэм’ер-міністры Індыі і Пакістана не прыязджалі на інаўгурацыю свайго калегі[40]. Акрамя яго, прысутнічалі лідары краін, якія ўваходзяць у Паўднёва-Азіяцкую асацыяцыю рэгіянальнага супрацоўніцтва (SAARC), а таксама прэзідэнты Афганістана, Шры-Ланкі і Мальдываў, прэм’ер-міністры Непала і Бутана, спікер парламента Бангладэш[41]. Перад пачаткам цырымоніі прыняцця прысягі ў прэзідэнцкім палацы ў Дэлі Наваз Шарыф сказаў, што абранне Модзі адкрывае магчымасці для паляпшэння адносін паміж дзвюма краінамі[42]. На наступны дзень, Модзі правёў перамовы з Шарыфам, на якіх былі абмеркаваны пытанні супрацоўніцтва ў розных абласцях, у прыватнасці — у сферы бяспекі на граніцы[43].

Паўторна быў прызначаны на чале ўраду Індыі ў 2019 годзе. Пасля пермогі праўрадавай кааліцыі на чарговых парламенцкіх выбарах, 9 чэрвеня 2024 года Нарэндра Модзі ў трэці раз прынёс прысягу і заступіў на пасаду Прэм’ер-міністра Індыі.

Крыніцы

правіць
  1. ↑ а б Narendra Damodardas Modi // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ а б Narendra Modi // Store norske leksikon — 1978. — ISSN 2464-1480
  3. ↑ а б DNA — 2005. Праверана 26 снежня 2020.
  4. ↑ http://www.thehindu.com/news/national/narendra-modis-wife-injured-in-road-accident-in-rajasthan/article22675666.ece Праверана 3 сакавіка 2018.
  5. ↑ https://starsunfolded.com/narendra-modi/
  6. ↑ https://eci.gov.in/files/category/97-general-election-2014/
  7. ↑ https://www.workwithdata.com/person/modi-shri-narendra-1950 Праверана 21 кастрычніка 2024.
  8. ↑ https://web.archive.org/web/20170317223653/http://indiatoday.intoday.in/story/narendra-modi-degree-controversy-delhi-university-rti/1/903745.html Праверана 25 мая 2021.
  9. ↑ From tea vendor to Prime Minister candidate Праверана 25 мая 2021.
  10. ↑ https://web.archive.org/web/20140819083702/http://www.hindustantimes.com/india-news/modi-proves-to-be-an-astute-strategist/article1-264941.aspx Праверана 25 мая 2021.
  11. ↑ Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.
  12. ↑ Narendra Modi – Biography(недаступная спасылка). Moneycontrol. Архівавана з першакрыніцы 27 красавіка 2009. Праверана 5 April 2009.
  13. ↑ Jose, Vinod. The Emperor Uncrowned(недаступная спасылка). Delhi Press. Архівавана з першакрыніцы 27 лютага 2012. Праверана 17 March 2012.
  14. ↑ Narendra Modi. Праверана 28 March 2010.
  15. ↑ Agencies. Modi becomes longest serving CM of Gujarat(недаступная спасылка). The Indian Express. Архівавана з першакрыніцы 30 студзеня 2013. Праверана 17 September 2011.
  16. ↑ "Modi begins new term in Gujarat". London: BBC News. 25 December 2007. Праверана 7 May 2008.
  17. ↑ "Hindu Leader Begins 3rd Term in Gujarat". ABC News. Праверана 7 May 2008.
  18. ↑ "Narendra Modi begins third innings as Gujarat CM". The Times of India. 25 December 2007. Праверана 7 May 2008.
  19. ↑ Rupam Jain Nair (12 December 2007). "Edgy Indian state election going down to the wire". Ahmedabad: Reuters. Архівавана з арыгінала 30 верасня 2014. Праверана 10 October 2012.
  20. ↑ Simon Robinson (11 December 2007). "India's Voters Torn Over Politician". Time. Surat. Архівавана з арыгінала 24 жніўня 2013. Праверана 10 October 2012.
  21. ↑ Jason Burke (28 March 2010). "Gujarat leader Narendra Modi grilled for 10 hours at massacre inquiry". The Guardian. Delhi. Праверана 10 October 2012.
  22. ↑ Andrew Buncombe (19 September 2011). "A rebirth dogged by controversy". The Independent. Праверана 10 October 2012.
  23. ↑ "Profile: Narendra Modi". BBC. 23 December 2007. Праверана 10 October 2012.
  24. ↑ Ruth David (2007-12-24). "Controversial Gujarati Premier Confirmed In Office". Forbes. Праверана 10 October 2012.
  25. ↑ Henry Chu (9 December 2008). "India premier's party gets unexpected boost". Los Angeles Times. Праверана 10 October 2012.
  26. ↑ Manu Joseph (15 February 2012). "Shaking Off the Horror of the Past in India". The New York Times. Праверана 10 October 2012.
  27. ↑ Кашин В. П. Индия. Предвыборная гонка началась // Азия и Африка сегодня. 2014. № 1. С. 13.
  28. ↑ Нарендра Моди: кто он, следующий премьер Индии? — BBC Russian — В мире
  29. ↑ Ъ-Газета — Каста националистов
  30. ↑ Оппозиция лидирует на парламентских выборах в Индии | РИА Новости
  31. ↑ ИТАР-ТАСС: Международная панорама — Правительство Индии впервые за 30 лет может быть сформировано одной партией
  32. ↑ Правящая партия Индии признала поражение на выборах — BBC Russian — Лента новостей
  33. ↑ Оппозиционные националисты победили на выборах в Индии — BBC Russian — В мире
  34. ↑ Новости NEWSru.com :: После 35-дневных выборов власть в Индии переходит к националистам
  35. ↑ Премьер Индии поздравил с победой на выборах Нарендру Моди | РИА Новости
  36. ↑ Нарендра Моди прибыл в Дели — BBC Russian — Лента новостей
  37. ↑ Нарендра Моди готовится принять власть — BBC Russian — В мире
  38. ↑ ИТАР-ТАСС: Международная панорама — Премьер-министр Индии подал в отставку
  39. ↑ Какое будущее ждет Индийский национальный конгресс? — BBC Russian — В мире
  40. ↑ Премьер Пакистана посетит инаугурацию главы Индии — BBC Russian — Лента новостей
  41. ↑ Премьер Пакистана поедет в Индию на церемонию принятия присяги Моди | РИА Новости
  42. ↑ Моди вступил в должность премьер-министра Индии — BBC Russian — В мире
  43. ↑ Индия и Пакистан хотят решать проблемы сообща | euronews, мир Архівавана 14 ліпеня 2018.

Спасылкі

правіць
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Нарэндра_Модзі&oldid=4839447"