Вікіпедыя

Прэзідэнт Афганістана

Афганістан з’яўляўся Рэспублікай толькі ў перыяд паміж 1973 і 1996 гадамі, і з 2001 да 2021 года, у астатні час ён быў пад уладай караля, эміра і ісламскіх груповак.

Прэзідэнт Афганістана
Узначальвае
Афіцыйная рэзідэнцыя Arg[d]
Прызначаецца Прамыя выбары
Тэрмін паўнамоцтваў 5 год
Пасада з’явілася 11 чэрвеня 2002
president.gov.af/en

Канстытуцыя Афганістана, прынятая ў 2004 годзе, гарантуе прэзідэнту ваенную і заканадаўчую ўладу з адносна слабым нацыянальным парламентам. Гэта з’яўлялася прадметам вялікіх рознагалоссяў, калі было пасяджэнне Лоя-Джырга у снежні 2003 года. Аднак, калі была сфарміравана часовая адміністрацыя, яе стваральнікі былі зацікаўлены ў забеспячэнні стабільнасці ў Афганістане.

У 2021 годзе прэзідэнт Ашраф Гані збег з краіны ў ходзе наступу «Талібану». Віцэ-прэзідэнт Амрула Салех сцвярджае, што ў сувязі з уцёкам былога прэзідэнта Ашрафа Гані з краіны ён выконвае абавязкі прэзідэнта[1]. Пры гэтым фактычна ўлада на большай частцы тэрыторыі Афганістана належыць «Талібану».

Прэзідэнты Афганістана правіць

№ Партрэт Імя Гады жыцця Гады праўлення Партыя
Пачатак Канец
  Рэспубліка Афганістан
1   Мухамед Дауд 1909—1978 14 лютага 1977 27 красавіка 1978 Беспартыйны (да 1976)
Нацыянальна-рэвалюцыйная партыя Афганістана
    Дэмакратычная Рэспубліка Афганістан[2]
— Абдул Кадыр[3] 1944—2014 28 красавіка 1978 30 красавіка 1978 НДПА
1   Нур Махамад Таракі[4] 1917—1979 30 красавіка 1978 14 верасня 1979 НДПА
2 Файл:Hafizullah Amín.jpg Хафізула Амін[5] 1929—1979 14 верасня 1979 27 снежня 1979 НДПА
3 Бабрак Кармаль[6] 1929—1996 27 снежня 1979 24 лістапада [[|1986]] НДПА
4 Хаджы Махамед Чамкані[7] 1947—2012 24 лістапада 1986 30 верасня 1987 Беспартыйны
5   Махамад Наджыбула[8] 1947—1996 30 верасня 1987 30 лістапада 1987 НДПА
Рэспубліка Афганістан
1   Махамад Наджыбула 1947—1996 30 лістапада 1987 16 красавіка 1992[9] НДПА (да 1990)
Ватан
— Абдул Рахім Хатэф[10] 1926—2013 16 красавіка 1992 28 красавіка 1992 Ватан
      Ісламская Дзяржава Афганістан
1   Себгатула Маджадэдзі 1925—2019 28 красавіка 1992 28 чэрвеня 1992[9] Нацыянальны ліберальны фронт Афганістана
2   Бурханудзін Рабані[11] 1940—2011 28 чэрвеня 1992 22 снежня 2001 Ісламскае грамадства Афганістана
—   Хамід Карзай[12] 1957 22 снежня 2001 13 ліпеня 2002 Беспартыйны
  Ісламскі Эмірат Афганістан
мула

Мухамед Амар[13][14][15]

1960—2013 27 верасня 1996 13 лістапада 2001 Талібан
    Пераходная Ісламская Дзяржава Афганістан
—   Хамід Карзай 1957 13 чэрвеня 2002 7 снежня 2004 Беспартыйны
    Ісламская Рэспубліка Афганістан
1   Хамід Карзай[16] 1957 7 снежня 2004 29 верасня 2014 Беспартыйны
2   Ашраф Гані 1949 29 верасня 2014 15 жніўня 2021

(дэ-факта ў сувязі з выгнаннем з краіны)

Беспартыйны
—

в. а.

  Амрула Салех 1972 17 жніўня 2021 дзеючы

(аспрэчваецца талібамі)

Нацыянальны рух

Зноскі

  1. ↑ Amrullah. Clarity: As per d constitution of Afg, in absence, escape, resignation or death of the President the FVP becomes the caretaker President. I am currently inside my country & am the legitimate care taker President. Am reaching out to all leaders to secure their support & consensus..
  2. ↑ Афіцыйная назва пасады ў гэты перыяд — Старшыня Рэвалюцыйнага савета Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан.
  3. ↑ Як старшыня Прэзідыўма Ваенна-рэвалюцыйнага савета.
  4. ↑ Адхілены ад улады, а затым забіты па загаду Хафізула Амін.
  5. ↑ Забіты падчас Штурма палаца Аміна.
  6. ↑ Ссунуты з пасады ў выніку пачатку перабудовы.
  7. ↑ Прызначаны у выніку Нацыянальнага замірэння.
  8. ↑ Старшыня Рэвалюцыйнага савета Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан да 30 лістапада 1987 года.
  9. ↑ а б Падаў у адстаўку.
  10. ↑ Як часовы Прэзідэнт Афганістана.
  11. ↑ У перыяд з 1996 па 2001 год Ісламская Дзяржава Афганістан заставалася міжнародна прызнаным урадам, нягледзячы на тое, што кантралявала толькі каля 10 % афганскай тэрыторыі.
  12. ↑ Як Старшыня часовай адміністрацыі Афганістана.
  13. ↑ Як эмір і валадар прававерных.
  14. ↑ Ісламскі Эмірат Афганістан так і не атрымаў шырокага міжнароднага прызнання, нягледзячы на тое, што ён кантраляваў каля 90 % афганскай тэрыторыі.
  15. ↑ Зрынуты падчас падзення Кабула.
  16. ↑ Першы дэмакратычна абраны кіраўнік дзяржавы.

Спасылкі правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Прэзідэнт_Афганістана&oldid=4710511"