Вікіпедыя

Невыносныя законы

Невыносныя законы (вядомыя пад англійскімі назвамі Intolerable Act, Coercive Acts і Punitive Acts) — шэраг заканадаўчых актаў, прынятых Брытанскім парламентам на працягу 1774 г. ў адказ на знішчэнне чаю Ост-Індыйскай кампаніі. Няма адзінай думкі гісторыкаў аб тым, якія з прынятых у гэты час законаў можна было б аднесці да невыносных, звычайна колькасць вагаецца паміж лічбамі 4 і 5[1]. Першыя тры былі накіраваны выключна супраць калоніі Масачусэтс і горада Бостан. Чацвёрты ахопліваў усе 13 англамоўных амерыканскіх калоній. Усе, акрамя «Квебекскага акта», насілі тэрміновы характар, як часовыя непапулярныя меры.

Апісанне невыносных законаў правіць

«Бостанскі партовы акт» (The Boston Port Act). Прыняты 31 сакавіка 1774 г., пачаў дзейнічаць з 1 чэрвеня 1774 г. Аб'яўляў поўную марскую блакаду бостанскага порта да выплаты кампенсацыі Ост-Індыйскай кампаніі і пэўных тарыфных збораў у бюджэт метраполіі. Таксама гэтым законам адміністрацыя калоніі і галоўны порт пераносіліся ў горад Салем.

«Масачусэцкі ўрадавы акт» (The Massachusetts Government Act). Прыняты 20 мая 1774 г., пачаў дзейнічаць з 1 ліпеня 1774 г. Адмяняў выбарнасць членаў выканаўчага савета калоніі і перадаваў права іх прызначэння каралю. У рамках ажыццяўлення гэтага закона губернатар правінцыі Масачусэцкага заліва распусціў правінцыяльны сход у кастрычніку 1774 г.

«Акт ажыццяўлення правасуддзя» (The Administration of Justice Act). Прыняты 20 мая 1774 г. на тры гады і пачынаў дзейнічаць з 1 чэрвеня таго ж года. Дазваляў перанос судовага разбіральніцтва за тэрыторыю Калоніі Масачусэцкага заліва — ў іншую калонію ці ў Вялікабрытанію па некаторых справах аб крымінальных абвінавачваннях супраць урадавых чыноўнікаў метраполіі ў выпадку, калі ёсць падазрэнні, што суд прысяжных будзе прадузята ставіцца да абвінавачаных. Мелася істотнае абмежаванне: магчыма было перанесці слуханнне толькі па справе аб абвінавачванню за злачынства, за якое па брытанскім законам выносілался смяротнае пакаранне і толькі калі гэта злачынства ажыццявіў джяржслужачы падчас супрацьстаяння грамадскім хваляванням. Пры гэтым сведкі і іншыя ўдзельнікі працэсу ехалі на новае месца разбіральніцтва за дзяржаўны кошт.

«Кватэравальны акт» (The Quartering Act). Прыняты 2 чэрвеня 1774 г. як новая рэдакцыя адпаведнага закона 1765 г. тэрмінам дзеяння да 24 сакавіка 1776 г. Дазваляў размяшчэнне вайскоўцаў у свабодных жылых пабудовах (харчэўнях, гасцініцах) і нежылых пабудовах непасрэдным рашэннем губернатара той ці іншай амерыканскай калоніі на працягу 24-х гадзін пасля ўзнікнення такой патрэбы пры адсутнасці вайсковай казармы альбо калі казарма не магла змясціць усіх вайскоўцаў. Прычына новай рэдакцыі закона была звязана з тым, што раней губернатару было цяжка атрымаць дазвол ад мясцовай каланіяльнай адміністрацыі на размяшчэнне вайскоўцаў па-за межамі казармы.

«Квебекскі акт», (The Quebec Act) які часам адносяць да групы невыносных законаў. Прыняты 7 кастрычніка 1774. Пашыраў граніцы правінцыі Квебек, ўводзіў там французскі грамадзянскі кодэкс, аб'яўляў свабоду веравызнання для каталікоў на яе тэрыторыі і змяшчаў новую версію прысягі каралю-пратэстанту, якая была больш паліткарэктнай для яго падданых-каталікоў.

Рэакцыя амерыканскіх калоній правіць

Грамадска-палітычная эліта 13 амерыканскіх калоній успрыняла гэтыя законы даволі негатыўна. Менавіта з іх падачы яны ўвайшлі ў гісторыю як «невыносныя» (intolerable). У адказ на невыносныя законы быў скліканы Першы Кантынентальны Кангрэс, які распрацоўваў варыянты кампраміснага ўрэгулявання і контр-мер супраць гэтых законаў. Супрацьстаянне ўрада метраполіі з палітычнай элітай калоній скончылася вайной за незалежнасць і стварэннем ЗША.

Зноскі

  1. ↑ Напрыклад, у адпаведным англійскім артыкуле Вікіпедыі «Квебекскі акт» не ўваходзіць у пералік невыносных законаў, а ў рускім артыкуле ён наадварот аднесены да іх ліку

Тэкст невыносных законаў правіць


Дадатковая інфармацыя правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Невыносныя_законы&oldid=4055895"