Вікіпедыя

Пратэсты ў Венесуэле (з 2014)

Пратэ́сты ў Вэнэсуэ́ле ў 2014 годзе (ісп.: Protestas en Venezuela de 2014) — масавыя пратэсты і дэманстрацыі супраць сацыялістычнага ўрада прэзідэнта Нікаласа Мадуры, выкліканыя высокім узроўнем злачыннасці і хранічным дэфіцытам асноўных тавараў[7][8]. Віна за гэта была ўскладзеная на эканамічную палітыку венесуэльскага ўрада з яго строгім кантролем цэн3, з-за чаго інфляцыя дасягнула аднаго з найвышэйшых паказчыкаў у свеце[9][10], а ў краіне назіраецца суцэльная недастача прадуктаў і іншых тавараў[10]. Прэзідэнт Мадура, аднак, абвясціў, што супраць яго ўрада вядзецца «эканамічная вайна», у прыватнасці абвінаваціў капіталізм[11]. Незадаволеныя грамадзяне адказалі пратэстамі па ўсёй краіне; у выніку сутычак з’явіліся ахвяры, параненыя і затрыманыя.

Пратэсты ў Венесуэле (з 2014)
Дата з 4 лютага 2014 года
Месца Венесуэла
Прычына карупцыя
эканамічны крызіс (недахоп харчовых і гаспадарчых тавараў)
строгі кантроль дзяржавы над эканамічнай палітыкай, высокі ўзровень злачыннасці
Вынік беспарадкі і сутыкненні працягваюцца
Змены Паражэнне чавістаў на парламенцкіх выбарах 2015 года
Праціўнікі
Венесуэльская апазіцыя
Народная воля
Круглы стол дэмакратычнага адзінства
Антыўрадавыя пратэстоўцы і студэнты 		Урад Венесуэлы
Баліварыянская нацыянальная паліцыя
Адзіная сацыялістычная партыя Венесуэлы
Камуністычная партыя Венесуэлы
Рэвалюцыйны рух Тупамара
Калектывас

Праўрадавыя пратэстоўцы і студэнты

Камандуючыя
Леапольда Лопес
Марыя Карыа Мачада, Хуан Гуайдо 		Нікалас Мадура
Дыясдада Кабелья
Густава Гансалес Лопес
Агульныя страты
43 загінулых[1][2] і 50 забітых[3], ад 66[4] да 150 параненых[2], больш за 100 арыштаваных[5]

З красавіка 2017 года загінулі 110 чалавек[6]

Дэманстрацыя ў Маракайба (16 лютага 2014)
Студэнцкая дэманстрацыя з патрабаваннем адстаўкі Нікаласа Мадуры

Першыя пратэсты супраць злачыннасці пачаліся ў студзені 2014 годзе пасля таго, як актрыса і былая Міс Венесуэла Моніка Спір з мужам былі забітыя 6 студзеня ў машыне, у якой у гэты момант знаходзілася і іх пяцігадовая дачка[12][13]. У лютым адбыўся яшчэ адзін эпізод са спробай згвалтавання студэнткі ва ўніверсітэцкім кампусе Сан-Крыстобаля, які вывеў на вуліцы студэнтаў; гэтыя пратэсты перакінуліся і на іншыя гарады, дзе да іх далучыліся лідары апазіцыі[14]. Студэнцкія пратэсты супалі са святкаваннем двухсотгоддзя бітвы пад Ла Вікторыяй 12 лютага 1814 года падчас Венесуэльскай вайны за незалежнасць, у якой прыхільнікі незалежнасці ва ўмовах недахопу ўзброеных сіл выдавалі зброю студэнтам і семінарыстам. Таму гэтая дата таксама адзначаецца як Нацыянальны дзень моладзі.

Пратэсты 2014 года атрымалі назву «Венесуэльскай вясны» паводле аналогіі з Арабскай вясной[15][16][17].

Прычыны правіць

У Венесуэле і суседніх краінах высокі паводле сусветных стандартаў узровень карупцыі. З часу першага апублікавання берлінскай НДА Transparency International (TNI) індэксу ўспрыняцця карупцыі Венесуэла стала займала ў ім апошнія месцы (напрыклад, у 2008 годзе — 158-я з 180 краін, найгоршая ў Амерыцы пасля Гаіці[18]; у 2012 годзе — у дзясятцы найгоршых краін разам з Бурундзі, Чадам і Гаіці[19]) і ў рэйтынгу 2013 года знаходзілася на 160-м месцы з 175[20]. Паводле звестак TNI, найбольш карумпаванымі ў Венесуэле з’яўляюцца паліцыя, суды і парламент[21].

Эканамічная палітыка венесуэльскага ўрада спрычыніла найвышэйшы ўзровень інфляцыі ў свеце і значны дэфіцыт прадуктаў і іншых тавараў[10]. У краіне не стае, напрыклад, туалетнай паперы, цукру, малака, кавы[22]. Прэзідэнт Мадура ж лічыць прычынай гэтага «эканамічную вайну» супраць яго кабінета[11].

У 2013 годзе Венесуэла правяла дэвальвацыю ўласных грошай[23]. У краіне не стае цвёрдай валюты для сплаты пазыкаў. Урад вінны найбуйнейшай прыватнай кампаніі «Empresas Polar», якая займаецца харчовай вытворчасцю, 463 мільёны долараў ЗША, з-за чаго прадпрыемства не можа разлічыцца з замежнымі пастаўшчыкамі[24]. Замарожаны галоўны чыгуначны праект краіны, бо Венесуэла не мае 7,5 мільярдаў долараў і вінаватая Кітайскай чыгунцы $500 мільёнаў[25]. З пачатку 2014 года такія міжнародныя авіякампаніі, як Air Canada, Air Europa, American Airlines і United Airlines, прыпынілі дзейнасць у Венесуэле, паколькі яе запазычанасць склала 3,3 мільярды долараў[26][27][28].

Манетарная палітыка ўрада прывяла да таго, што ў краіне не хапае лекаў і іншых медыкаментаў[24]. Венесуэльскі ўрад перастаў публікаваць медыцынскую статыстыку ў 2010 і не выдзяляе дастатковых сродкаў на медыцыну; па прызнанні ўрачоў, 9 з 10 вялікіх шпіталяў маюць толькі 7% неабходных медыкаментаў, а прыватныя ўрачы паведамляюць, што «незлічоная колькасць» пацыентаў памірае ад лёгка вылечных хвароб толькі з-за «эканомікі, што коціцца ўніз»[29].

Кожную 21 хвіліну ў Венесуэле забіваюць чалавека[30][31]. За першыя два месяцы 2014 года ўжо загінулі каля 3000 чалавек, што на 10% больш за мінулагодні аналаг і на 500% больш ад часу прыходу да ўлады Уга Чавеса[32]. Пасля забойства актрысы і былой Міс Венесуэлы Монікі Спір з мужам у пачатку студзеня на вачах у іх пяцігадовай дачкі брытанскі тэлеканал «Channel 4» назваў Венесуэлу «адной з найнебяспечнейшых краін свету, у якой пры прэзідэнцтве Уга Чавеса расквітнела злачыннасць, і падчас узброеных рабаванняў часта ўчыняюцца забойствы»[12]. Колькасць загінулых за мінулае дзесяцігоддзе супастаўная з колькасцю ахвяр у Іракскай вайне[33].

Падзеі правіць

8 студзеня 2014 года пасля таго, як стала вядома пра забойства Монікі Спір і яе былога мужа, у сталіцы Венесуэлы Каракасе пачаліся пратэсты. 23 студзеня апазіцыйныя палітыкі Леапольда Лопес і Марыя Карына Мачада распачалі кампанію па пазбаўленні Мадура пасады пад назвай La Salida (Сыход). Яны заклікалі дабіцца сыходу прэзідэнта шляхам грамадзянскіх пратэстаў і запрасілі да ўдзелу ў акцыях студэнтаў.

4 лютага студэнты Андскага ўніверсітэта пратэставалі супраць неабароненасці і спробы згвалтавання студэнткі. На наступны дзень іх падтрымалі студэнты ўніверсітэта Алехандра Гумбальта, яшчэ праз дзень — каталіцкага ўніверсітэта Тачыры. Пасля затрыманняў да акцый падтрымкі далучыліся іншыя ўніверсітэты.

12 лютага адбыўся агульнанацыянальны страйк, які прайшоў у 38 гарадах краіны і быў прымеркаваны да 200-годдзя Дня моладзі і бітвы пад Ла Вікторыяй. Пасля спробы паліцыі разагнаць дэманстрацыі і выкарыстання зброі пратэсты сталі разгарацца[34][35]. Першым загінулым пратэстоўцам стаў Васіль Дакоста, забіты стрэлам у галаву. Пазней у гэты ж дзень у Каракасе былі забітыя яшчэ адзін пратэстовец Роберт Рэдман і адзін праўрадавы актывіст[36]. Прэзідэнт Мадура абвінаваціў у гібелях «фашысцкія групоўкі» і апазіцыйнага лідара Леапольда Лопеса[37].

Зноскі

  1. ↑ At least four people killed as thousands march in Caracas for and against Maduro — MercoPress (англ.)
  2. ↑ а б Папа Римский призвал к прекращению насилия в Венесуэле, РИА Новости (руск.)
  3. ↑ Десятки людей погибли в Венесуэле из-за перекрытия манифестантами дорог, Российская газета (руск.)
  4. ↑ Protestas en Venezuela: marcha dejó 66 heridos graves | El Comercio Perú (ісп.)
  5. ↑ BBC News — Pro and anti-Maduro marches gather thousands in Venezuela (англ.)
  6. ↑ В Венесуэле ещё один человек погиб во время протестов, РИА Новости (руск.)
  7. ↑ Архіўная копія (англ.)(недаступная спасылка). Reuters (30 снежня 2013). Архівавана з першакрыніцы 16 кастрычніка 2015. Праверана 17 кастрычніка 2021.
  8. ↑ Anatoly Kurmanaev, Corina Pons.. Venezuela Inflation Hits 16-Year High as Shortages Rise (англ.). Bloomberg (8 лістапада 2013). Праверана 1 сакавіка 2014.
  9. ↑ Архіўная копія (англ.)(недаступная спасылка). The World Factbook. ЦРУ. Архівавана з першакрыніцы 17 мая 2020. Праверана 17 кастрычніка 2021.
  10. ↑ а б в Medieval policies (англ.). Venezuela’s economy. The Economist (20 жніўня 2011). Праверана 1 сакавіка 2014.
  11. ↑ а б Mariano Castillo, Osmary Hernandez.. Decree powers widen Venezuelan president's economic war (англ.). CNN (20 лістапада 2013). Праверана 1 сакавіка 2014.
  12. ↑ а б Venezuela: the most dangerous place on earth? (англ.). Venezuela, World. Channel 4 (8 студзеня 2014). Праверана 26 сакавіка 2014.
  13. ↑ Jeffrey Tayler.. What the Heck Is Going on in Venezuela? (Could the Maduro Regime Fall?) (англ.). Latin America. Bloomberg. Праверана 1 сакавіка 2014.
  14. ↑ Vivia Sequera.. Did attempted rape ignite Venezuela's national protests? (англ.). Christian Science Monitor (22 лютага 2014). Праверана 1 сакавіка 2014.
  15. ↑ Gianfranco Di Giacomantonio.. Venezuela: Continuano le manifestazioni di protesta (італ.). Abruzzo24ore (19 лютага 2014). Праверана 1 сакавіка 2014.
  16. ↑ Tim Walker.. A Venezuelan Spring? Three killed as armed vigilantes on motorcycles attack anti-government protesters (англ.). World > Americas. The Independent (13 лютага 2014). Праверана 1 сакавіка 2014.
  17. ↑ Gina Montaner.. La primavera venezolana (ісп.). Zona franca. El mundo (18 лютага 2014). Праверана 1 сакавіка 2014.
  18. ↑ Архіўная копія (англ.)(недаступная спасылка). surveys and indices. Transparency International. Архівавана з першакрыніцы 16 мая 2021. Праверана 17 кастрычніка 2021.
  19. ↑ Архіўная копія (англ.)(недаступная спасылка). Corruption Perceptions Index. Transparency International. Архівавана з першакрыніцы 28 мая 2013. Праверана 17 кастрычніка 2021.
  20. ↑ Архіўная копія (англ.)(недаступная спасылка). Corruption Perceptions Index. Transparency International. Архівавана з першакрыніцы 3 снежня 2013. Праверана 17 кастрычніка 2021.
  21. ↑ Архіўная копія (англ.)(недаступная спасылка). Global Corruption Barometer. Transparency International. Архівавана з першакрыніцы 12 мая 2020. Праверана 17 кастрычніка 2021.
  22. ↑ Virginia Lopez.. Venezuela food shortages: 'No one can explain why a rich country has no food' (англ.). The Guardian (26 верасня 2013). Праверана 13 сакавіка 2014.
  23. ↑ Ezequiel Minaya, Kejal Vyas.. Venezuela Slashes Currency Value (англ.). Latin America News. The Wall Street Journal (9 лютага 2013). Праверана 13 сакавіка 2014.
  24. ↑ а б Latin America’s weakest economies are reaching breaking-point (англ.). The Economist (1 лютага 2014). Праверана 26 сакавіка 2014.(недаступная спасылка)
  25. ↑ Toh Han Shih.. China Railway Group’s project in Venezuela hits snag (англ.). South China Morning Post (11 красавіка 2013). Праверана 13 сакавіка 2014.
  26. ↑ Mery Mogollon, Chris Kraul.. Venezuela sees more airlines suspend ticket sales, demand payment (англ.). World now. Los Angeles Times (24 студзеня 2014). Праверана 13 сакавіка 2014.
  27. ↑ Peter Wilson.. Airlines keep cutting off Venezuelans from tickets (англ.). USA Today (24 студзеня 2014). Праверана 13 сакавіка 2014.
  28. ↑ Peter Wilson.. Venezuelans blocked from buying flights out (англ.). USA Today (10 студзеня 2014). Праверана 13 сакавіка 2014.
  29. ↑ Frank Bajak.. Архіўная копія (англ.)(недаступная спасылка). The Big Story. Associated Press (6 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 26 лютага 2014. Праверана 17 кастрычніка 2021.
  30. ↑ Mary Murray.. Seven Things To Know About the Venezuela Crisis. NBC News. NBC (26 лютага 2014). Праверана 26 сакавіка 2014.
  31. ↑ Mariano Castillo, Catherine E. Shoichet.. Beauty queen’s killers nabbed, Venezuela says (англ.). CNN (10 лютага 2014). Праверана 26 сакавіка 2014.
  32. ↑ Roberto A. Ferdman.. There have already been almost 3,000 murders in Venezuela since the start of the year (англ.). Quartz (7 сакавіка 2014). Праверана 26 сакавіка 2014.
  33. ↑ Simon Romero.. Venezuela, More Deadly Than Iraq, Wonders Why (англ.). Americas. New York Times (22 жніўня 2010). Праверана 26 сакавіка 2014.
  34. ↑ Venezuela: Violence Against Protesters, Journalists (англ.). Human Rights Watch (21 лютага 2014). Праверана 11 красавіка 2014.
  35. ↑ Eric Brown.. 11 Photos From Venezuela's Anti-Government Protests (англ.). Economy. International Business Times (12 лютага 2014). Праверана 11 красавіка 2014.
  36. ↑ Death toll rises in Venezuela as protesters, soldiers clash (англ.). World. The Globe and Mail (12 сакавіка 2014). Праверана 11 красавіка 2014.
  37. ↑ The Associated Press.. Two dead after fierce anti-government protests in Venezuela (англ.). Daily News (12 лютага 2014). Праверана 11 красавіка 2014.

Спасылкі правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Пратэсты_ў_Венесуэле_(з_2014)&oldid=4681959"