Райнхард Зелтэн
Райнгард Зельтэн (ням.: Reinhard Selten; 5 кастрычніка 1930, Брэслау, цяпер Уроцлаў — 23 жніўня 2016, Познань) — нямецкі эканаміст.
| Райнхард Зелтэн | |
|---|---|
| ням.: Reinhard Selten | |
 | |
| Дата нараджэння | 5 кастрычніка 1930[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 23 жніўня 2016[5][6][7] (85 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Adolf Selten[d] |
| Род дзейнасці | эканаміст, матэматык, эсперантыст, выкладчык універсітэта |
| Навуковая сфера | эканоміка |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктарская ступень[d] |
| Альма-матар | |
| Навуковы кіраўнік | Ewald Burger[d][8] і Wolfgang Franz[d][8] |
| Член у |
|
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па эканоміцы (1994) «за Фундаментальны аналіз раўнавагі ў тэорыі некааператыўных гульняў». Ён стаў першым немцам, які атрымаў гэту ўзнагароду.
БіяграфіяПравіць
Райнгард Зэлтэн нарадзіўся ў Брэслау (тады правінцыя Ніжняя Сілезія), у змешанай сям’і: бацька (Адольф Зельтэн) быў яўрэем, маці — (Кётэ Лютэр) — пратэстанткай. Айцец меў невялікі магазін, які займаўся галоўным чынам пракатам перыядычных выданняў, але ў 1933 годзе, з прыняццем нюрэнбергскіх расавых законаў, ён быў вымушаны яго прадаць[13]. Бацька памер у 1942 годзе пасля працяглай хваробы і дзеці змаглі пазбегнуць дэпартацыі, якая пачалась неўзабаве. Як паўкроўка Райнгард Зельтэн не меў права на школььную адукацыю пасля 14 гадоў і пачаў працаваць рознарабочым. Пасля вызвалення Брэслау, ён разам з маці, братамі і сястрой перабраўся спачатку ў Саксонію, потым у Аўстрыю, дзе працаваў на ферме. Толькі ў 1946 годзе ён атрымаў магчымасць працягнуць сярэднюю адукацыю і ўжо ў наступнм годзе пасяліўся з сям’ёй у Мельзунгене, дзе ў 1951 годзе ва ўзросце 21 года скончыў мясцовую гімназію.
Вучыўся ў Франкфурцкім універсітэце. Прафесар Свабоднага ўніверсітэта ў Берліне, універсітэта ў Білефельдзе, Бонскай вышэйшай школы эканомікі (падраздзяленне Рэйнскага ўніверсітэта, Бон). Заснавальнік Бонскай лабараторыі эксперыментальнай эканомікі.
Зельтэн і эсперантаПравіць
Р. Зельтэн неаднаразова выказваўся на высокім узроўні ў падтрымку міжнароднай мовы эсперанта[14]. У прыватнасці, у 2007 годзе, выступаючы ў Еўрапарламенце, ён заявіў: «Лёгкая ў вывучэнні планавая мова эсперанта дае нейтральнае рашэнне моўнай праблемы». Ён таксама пагадзіўся балатавацца ў 2009-м на выбарах у Еўрапарламент ад невялікай партыі EDE (Еўропа — Дэмакратыя — Эсперанта)[15].
ТворыПравіць
- «Мадэль алігаполіі з інерцыяй попыту» (Ein Oligopolmodel mit Nachfrageträgheit, 1965)
Зноскі
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #119479273 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.
- ↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/533738/Reinhard-Selten
- ↑ а б Reinhard Selten — Nobel Foundation. Праверана 3 лютага 2021.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #119479273 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
- ↑ а б http://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/wirtschaftswissen/wirtschaftsnobelpreistraeger-reinhard-selten-gestorben-14415860.html
- ↑ Reinhard Selten // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Reinhard Selten // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Матэматычная генеалогія — 1997.
- ↑ NNDB — 2002.
- ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Selten_Reinhard
- ↑ http://vds-ev.de/verein/bekannte-mitglieder/
- ↑ https://racef.es/es/academicoscorrespondiente-extranjero/rselten
- ↑ Selten Biografy(недаступная спасылка)
- ↑ Нобелеўскі лаўрэат выступіў за эсперанта на «польскім Давосе»(недаступная спасылка)
- ↑ Зельтэн будзе балатавацца ад партыі эсперантыстаў