Томаш Гарыг Масарык

Томаш Гарыг Масарык (чэшск.: Tomáš Garrigue Masaryk, імя часта скарачаецца як TGM; 7 сакавіка 1850, Гёдзінг (Гадонін), Маравія, Аўстрыйская імперыя — 14 верасня 1937, Ланы, Чэхаславакія) — чэшскі сацыёлаг і філосаф, грамадскі і дзяржаўны дзеяч, адзін з лідараў руху за незалежнасць Чэхаславакіі, а пасля заваёвы ёй незалежнасці — першы прэзідэнт рэспублікі (1918—1935). Член-карэспандэнт Брытанскай акадэміі (1920).

Томаш Гарыг Масарык
чэшск.: Tomáš Garrigue Masaryk
прэзідэнт Чэхаславакіі
14 лістапада 1918 — 14 снежня 1935
Пераемнік Эдвард Бенеш
член Дзяржаўнай рады Аўстра-Венгрыі[d]
1891 — 1893
член Дзяржаўнай рады Аўстра-Венгрыі[d]
1907 — 1917
Нараджэнне 7 сакавіка 1850(1850-03-07)[1][2][…]
Смерць 14 верасня 1937(1937-09-14)[5][1][…] (87 гадоў)
Месца пахавання
Імя пры нараджэнні чэшск.: Tomáš Jan Masaryk[9]
Бацька Jozef Maszárik[d][10]
Маці Terezie Masaryková[d][10]
Жонка Charlotte Garrigue[d][11][12]
Дзеці Alice Masaryková[d], Herbert Masaryk[d], Jan Masaryk[d] і Olga Masaryková[d]
Веравызнанне Evangelical Church in Austria (1781-1918)[d][13] і Евангелічная царква чэшскіх братоў[14]
Партыя
Член у
Адукацыя
Навуковая ступень доктар філасофіі
Дзейнасць палітык, філосаф, педагог, пісьменнік, сацыёлаг, выкладчык універсітэта, журналіст, настаўнік
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера палітыка[8], філасофія[8], сацыялогія[8], журналістыка[8], сістэма адукацыі[d][8] і літаратура[8]
Месца працы
Аўтограф Выява аўтографа
Род войскаў Чэхаславацкія легіёны[d][18]
Бітвы
Узнагароды
Grand Cross of the Order of Charles III

Ордэн Ганаровага легіёна (1921)

Order of the Star of Karađorđe Вялікі крыж ордэна Трох зорак Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland ордэн Слана ордэн Белага арла Вялікі крыж ордэна Збавіцеля Grand Cross of the Military Order of Saint James of the Sword 1st Class of the Order of the Cross of the Eagle

ганаровы доктар пратэстанцкага тэалагічнага факультэта ў Празе[d] (24 мая 1923)

Honorary citizenship of Strakonice[d] (1918)

Honorary citizenship of Třebíč[d] (2 лістапада 1918)

ганаровы грамадзянін Прагі[d] (1922)

ганаровы грамадзянін Мараўске-Будзеёвіцаў[d] (7 сакавіка 1930)

Honorary citizenship of Strakonice[d] (6 сакавіка 1935)

ганаровы грамадзянін Брно[d] (7 сакавіка 1935)

ганаровы грамадзянін Кладна[d] (7 сакавіка 1935)

ганаровы грамадзянін Нове-Места-на-Мораве[d] (1935)

Honorary citizenship of České Budějovice[d]

Honorary citizenship of Kopřivnice[d]

honorary citizen of Nové Město nad Metují[d]

Honorary citizenship of Polná[d]

Honorary citizenship of Žamberk[d]

Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Зноскі

  1. а б Tomas Masaryk // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Tomáš Garrigue Masaryk // Internet Philosophy Ontology project Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Масарик Томаш Гарриг // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
  5. Масарик Томаш Гарриг // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
  6. Czech National Authority Database Праверана 29 студзеня 2023.
  7. Regional Database of the Central Bohemian Research Library in Kladno Праверана 20 чэрвеня 2023.
  8. а б в г д е ё ж з і к л Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  9. birth registry
  10. а б birth registry
  11. marriage registry
  12. ČT24 — 2017. Праверана 24 лістапада 2020.
  13. Nešpor Z., Vojtíšek Z., Klementová T. et al. Malý slovník českých nekatolických náboženských osobností 20. a 21. stoletíKalich, 2019. — С. 230. — 466 с. — ISBN 978-80-7017-261-2
  14. Nešpor Z., Vojtíšek Z., Klementová T. et al. Malý slovník českých nekatolických náboženských osobností 20. a 21. stoletíKalich, 2019. — С. 231. — 466 с. — ISBN 978-80-7017-261-2
  15. NNDB — 2002.
  16. http://tg-masaryk.cz/mapa/index.jsp?id=220
  17. http://tg-masaryk.cz/mapa/index.jsp?id=219
  18. Legie 100 Праверана 25 снежня 2022.

Літаратура правіць

  • Masaryk osvoboditel: sborník. Praha, 1920
  • Chavez E.A. Masaryk como filósofo. México: Universidad nacional, 1938.
  • Opat J. Tomáš Garrigue Masaryk. Praha: Melantrich, 1990 (на англ. мове)
  • Soubigou A. Tomáš Garrigue Masaryk. Praha; Litomyšl: Paseka, 2004
  • Preclík, Vratislav. Masaryk a legie (Masaryk and legions), váz. kniha, 219 pages, first issue vydalo nakladatelství Paris Karviná, Žižkova 2379 (734 01 Karvina, Czech Republic) ve spolupráci s Masarykovým demokratickým hnutím (Masaryk Democratic Movement, Prague), 2019, ISBN 978-80-87173-47-3, pages 5 – 32, 36 - 39, 41 - 42, 106 - 107, 111-112, 124–125, 128, 129, 132, 140–148, 184–199.