Томаш Гарыг Масарык

Томаш Гарыг Масарык (чэшск.: Tomáš Garrigue Masaryk, імя часта скарачаецца як TGM; 7 сакавіка 1850, Гёдзінг (Гадонін), Маравія, Аўстрыйская імперыя — 14 верасня 1937, Ланы, Чэхаславакія) — чэшскі сацыёлаг і філосаф, грамадскі і дзяржаўны дзеяч, адзін з лідараў руху за незалежнасць Чэхаславакіі, а пасля заваёвы ёй незалежнасці — першы прэзідэнт рэспублікі (1918—1935). Член-карэспандэнт Брытанскай акадэміі (1920).

Томаш Гарыг Масарык
чэшск.: Tomáš Garrigue Masaryk
MasarykFotoPrvniPoselstviTGM.jpg
прэзідэнт Чэхаславакіі[d]
14 лістапада 1918 — 14 снежня 1935
Пераемнік Эдвард Бенеш
член Дзяржаўнай рады Аўстра-Венгрыі[d]
1891 — 1893
член Дзяржаўнай рады Аўстра-Венгрыі[d]
1907 — 1917
Нараджэнне 7 сакавіка 1850(1850-03-07)[1][2][…]
Смерць 14 верасня 1937(1937-09-14)[6][1][…] (87 гадоў)
Месца пахавання
Імя пры нараджэнні чэшск.: Tomáš Jan Masaryk[8]
Бацька Jozef Maszárik[d][8]
Маці Terezie Masaryková[d][8]
Жонка Charlotte Garrigue[d][9][10]
Дзеці Alice Masaryková[d], Herbert Masaryk[d], Jan Masaryk[d] і Olga Masaryková[d]
Веравызнанне Evangelical Church in Austria (1781-1918)[d][11] і Евангелічная царква чэшскіх братоў[12]
Партыя
Член у
Адукацыя
Навуковая ступень доктар філасофіі
Дзейнасць палітык, філосаф, педагог, пісьменнік, сацыёлаг, выкладчык універсітэта, журналіст, настаўнік
Месца працы
Аўтограф T. G. Masaryk Signature.svg
Род войскаў Чэхаславацкія легіёны[d][14]
Бітвы
Узнагароды
Order of the Star of Karađorđe

Ордэн Ганаровага легіёна

Вялікі крыж ордэна Трох зорак Grand Cross of the Order of Charles III Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland ордэн Слана ордэн Белага арла Вялікі крыж ордэна Збавіцеля Grand Cross of the Military Order of Saint James of the Sword

Honorary citizenship of Třebíč[d] (2 лістапада 1918)

1st Class of the Order of the Cross of the Eagle

ганаровы грамадзянін Брно[d] (7 сакавіка 1935)

ганаровы грамадзянін Прагі[d] (1922)

Honorary citizenship of Kopřivnice[d]

Honorary citizenship of České Budějovice[d]

honorary citizen of Kladno[d] (7 сакавіка 1935)

ганаровы грамадзянін Мараўске-Будзеёвіцаў[d] (7 сакавіка 1930)

Honorary citizenship of Polná[d]

honorary citizen of Nové Město nad Metují[d]

ганаровы доктар пратэстанцкага тэалагічнага факультэта ў Празе[d] (24 мая 1923)

Honorary citizenship of Žamberk[d]

Honorary citizenship of Nové Město na Moravě[d] (1935)

Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Зноскі

  1. а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  2. а б Tomáš Garrigue Masaryk // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Tomas Masaryk // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. Масарик Томаш Гарриг // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1974. — Т. 15 : Ломбард — Мезитол. — С. 436. Праверана 28 верасня 2015.
  5. The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
  6. Масарик Томаш Гарриг // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1974. — Т. 15 : Ломбард — Мезитол. — С. 436. Праверана 27 верасня 2015.
  7. Czech National Authority Database Праверана 29 студзеня 2023.
  8. а б в birth registry
  9. marriage registry
  10. ČT24 — 2017. Праверана 24 лістапада 2020.
  11. Nešpor Z., Vojtíšek Z., Klementová T. et al. Malý slovník českých nekatolických náboženských osobností 20. a 21. stoletíKalich, 2019. — С. 230. — 466 с. — ISBN 978-80-7017-261-2
  12. Nešpor Z., Vojtíšek Z., Klementová T. et al. Malý slovník českých nekatolických náboženských osobností 20. a 21. stoletíKalich, 2019. — С. 231. — 466 с. — ISBN 978-80-7017-261-2
  13. NNDB — 2002.
  14. Legie 100 Праверана 25 снежня 2022.

ЛітаратураПравіць

  • Masaryk osvoboditel: sborník. Praha, 1920
  • Chavez E.A. Masaryk como filósofo. México: Universidad nacional, 1938.
  • Opat J. Tomáš Garrigue Masaryk. Praha: Melantrich, 1990 (на англ. мове)
  • Soubigou A. Tomáš Garrigue Masaryk. Praha; Litomyšl: Paseka, 2004
  • Preclík, Vratislav. Masaryk a legie (Masaryk and legions), váz. kniha, 219 pages, first issue vydalo nakladatelství Paris Karviná, Žižkova 2379 (734 01 Karvina, Czech Republic) ve spolupráci s Masarykovým demokratickým hnutím (Masaryk Democratic Movement, Prague), 2019, ISBN 978-80-87173-47-3, pages 5 – 32, 36 - 39, 41 - 42, 106 - 107, 111-112, 124–125, 128, 129, 132, 140–148, 184–199.