Вікіпедыя

Узброеныя сутыкненні ў Тавушы (2020)

Узброеныя сутыкненні ў Тавушы паміж сілавікамі Арменіі і Азербайджана пачаліся 12 ліпеня 2020 года і працягваліся да канца месяца. Падзеі з’яўляюцца часткай шматгадовай пагранічнай спрэчкі і міжэтнічнага канфлікту ў Карабаху.

Узброеныя сутыкненні ў Тавушы
Дата 12—31 ліпеня 2020
Месца армяна-азербайджанская мяжа
Вынік кожны бок абвясціў пра сваю перамогу[1][2]
Праціўнікі
 Азербайджан  Арменія
Камандуючыя
Азербайджан Ільхам Аліеў Арменія Армен Саркісян
Сілы бакоў
невядома невядома
Страты
12 забітых і 4 параненых (даныя МА Азербайджана[3][4])
30 забітых, 3 танкі, каля 13 БПЛА збітыя (даныя МА Арменіі[5][6]) 		4 забітых і 46 параненых (даныя МА Арменіі[7])
каля 120 забітых, 1 танк, 1 БТР, 2 БПЛА, 1 сродак РЭБ (даныя МА Азербайджана[8])
Агульныя страты
1 мірны жыхар Азербайджана забіты і 1 мірны жыхар Арменіі паранены
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сутыкненні

правіць

Першы інцыдэнт адбыўся каля 12 гадзін 12 ліпеня па мясцовым часе. У прэс-службе Мінабароны Азербайджана расказалі, што ваенныя Арменіі груба парушылі рэжым спынення агню, калі пачалі абстрэл. Прычым у ведамстве ўдакладнілі, што абстрэл вёўся з артылерыйскіх установак. У сваю чаргу ў Facebook Мінабароны Арменіі напісала, што ваенныя супрацьлеглага боку паспрабавалі захапіць пагранпункт, а да гэтага хацелі парушаць мяжу, праехаўшы на машыне[9].

Перастрэлкі працягваліся да наступнага дня. Па даных Арменіі, яны ішлі кожныя 15—25 хвілін з выкарыстаннем артылерыі рознага калібра, прычым баявыя дзеянні адбываліся ў небяспечнай блізкасці ад мірных вёсак, а зацішша наступіла толькі на дзве гадзіны з 03:30. Баку заяўляў, што армянскія ваенныя вялі агонь па мірным сялу Агдам Тавузскага раёна. Гэтую інфармацыю абвергла прэс-сакратар міністэрства абароны Арменіі Шушан Сцепанян, якая заявіла, што Армянскія УС падвергнулі абстрэлу інжынерную інфраструктуру і тэхнічныя сродкі арміі Азербайджана[10].

Раніцай азербайджанская артылерыя абстраляла базу праціўніка[11]. Пазней абодва бакі абвінавацілі адзін аднаго ў абстрэлах мірных паселішчаў[12][13].

Баі працягваліся і 14 ліпеня. Армянскі бок паведамляў, што праціўнік выкарыстоўваў рэактыўныя сістэмы залпавага агню, танкі і дроны. Па паведамленні МА Арменіі позна ўвечары СПА Арменіі збілі два ўдарныя БПЛА Азербайджана, якія ўпалі на нейтральнай тэрыторыі. Ноч з 14 на 15 ліпеня прайшла адносна спакойна, артылерыя не ўжывалася[14].

Раніцай 15 ліпеня Міністэрства абароны Азербайджана заявіла, што адна даўгачасная агнявая кропка узброеных сіл Арменіі, што абстрэльвала пазіцыі азербайджанскіх падраздзяленняў і населеныя пункты ў напрамку Тавузскага раёна[15].

Днём Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што ў выніку карных мер, прадпрынятых у дачыненні да праціўніка, дакладным агнём азербайджанскіх падраздзяленняў быў знішчаны палявы пункт кіравання аднаго з падраздзяленняў узброеных сіл Арменіі[16]. Знішчальнікі Су-30СМ ВПС Арменіі былі паднятыя ў паветра для патрулявання паветраных межаў Арменіі пасля з’яўлення турэцкіх беспілотнікаў на межах з Арменіяй[17][18].

У ноч з 15-га на 16-га , як паведамляў Ераван, армянскія ваенныя падчас жорсткага бою перашкодзілі азербайджанскай арміі ажыцявіць дыверсію на сваёй тэрыторыі[19][20][21].

16 ліпеня армянскі бок дазволіў азербайджанскаму камандаванню эвакуіраваць цела іх загінулых салдат з нейтральнай зоны на мяжы, паведаміла прэс-сакратар Мінабароны Шушан Сцепанян. Таксама былі апублікаваныя фота і відэа, на якіх, па паведамленнях армянскага боку, відаць, як азербайджанскія вайскоўцы забіраюць з тэрыторыі цела сваіх таварышаў па службе. Мяркуючы па матэрыялах, азербайджанскія ваенныя, як пісалі армянскія СМІ, вынеслі, як мінімум, 8 загінулых[22]. Прадстаўнік Мінабароны Азербайджана абверг словы армянскага боку, заявіўшы, што на тэрыторыі Арменіі няма загінулых або параненых вайскоўцаў азербайджанскай арміі[23]

Разам з тым, баі працягваліся. У той жа дзень МА Азербайджана паведамляла, што падчас бою іх байцы знішчылі 20 салдат, 1 дрон і сродак РЭБ варожага боку[24].

17 ліпеня армянскі бок заявіў, што ўначы азербайджанскія сілы парушылі рэжым спынення агню 120 раз, але агонь вёўся выключна са стралковай зброі, без ужывання цяжкага ўзбраення[25].

Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што падраздзяленні ўзброеных сіл Арменіі на працягу сутак парушылі рэжым спынення агню ў розных напрамках фронту 97 разоў. У прыватнасці, з тэрыторыі Чамбаракскага раёна Арменіі, падвергнуліся абстрэлу пазіцыі азербайджанскай арміі ў сёлах Агдам, Мунджуглу і на безыменных вышынях на тэрыторыі Тавузскага раёна, у вёсцы Заманлы і на безыменных вышынях на тэрыторыі Кедабекскага раёна[26].

Днём армянскі бок распаўсюдзіў фатаграфію ўдарнага БПЛА УС Азербайджана SkyStriker, вырабленага ў Ізраілі, які перахапілі армянскія УС з дапамогай сродкаў РЭБ, да нанясення ім удару[27].

Раніцай 18 ліпеня Армія абароны Нагорна-Карабахскай Рэспублікі апублікавала фатаграфію, якая паказвае, як паведаміла прэс-службы, збіты азербайджанская беспілотнік Orbiter-3, які пралятаў над тэрыторыяй непрызнанай НКР[28].

Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што падраздзяленні ўзброеных сіл Арменіі, выкарыстоўваючы буйнакаліберныя кулямёты і снайперскія вінтоўкі, на працягу сутак парушылі рэжым спынення агню ў розных напрамках фронту 53 разы. У прыватнасці, з пазіцый, размешчаных у вёсцы Масесгех Бердскага раёна і на безыменных вышынях на тэрыторыі Чамбаракскага раёна Арменіі, падвергнуліся абстрэлу пазіцыі азербайджанскай арміі ў сяле Агдам Тавузскага раёна, у вёсцы Геялі і на безыменных вышынях на тэрыторыі Кедабекскага раёна. Агнём у адказ праціўнік быў падаўлены, азербайджанскія падраздзяленні цалкам кантралююць аператыўнае становішча[29].

19 ліпеня міністэрства абароны Азербайджана выступіла з заявай, у якой паведамлялася, што «воінскія часці Узброеных сіл Арменіі парушалі рэжым спынення агню 70 разоў на працягу дня ў розных напрамках фронту, выкарыстоўваючы буйнакаліберныя кулямёты і снайперскія вінтоўкі».

21 ліпеня Баку выступіў з заявай, у якой паведамлялася, што «воінскія часці Узброеных сіл Арменіі парушалі рэжым спынення агню 60 разоў на працягу дня ў розных напрамках фронту, выкарыстоўваючы буйнакаліберныя кулямёты і снайперскія вінтоўкі». Начальнік прэс-службы міністэрства абароны палкоўнік Вагіф Даргяхлы паведаміў, што ворагі парушылі рэжым спынення агню і ў выніку прынятых прэвентыўных мер двое армянскіх ваеннаслужачых былі цяжка паранены[30].

Раніцай наступнага дня прэс-сакратар мінабароны Арменіі Шушан Сцепанян заявіў, што ўначы азербайджанскія сілы паспрабавалі захапіць пост, але былі адкінутыя агнём армянскіх сіл, нясучы значныя страты. Паведамляецца, што ў армянскага боку страт і параненых няма. Таксама было дададзена, што некаторыя азербайджанскія вайскоўцы засталіся адрэзаныя ад асноўнай часткі войскаў і апынуліся ў блакадзе[31]. Кіраўнік прэс-службы Міністэрства абароны Азербайджана палкоўнік Вагіф Даргяхлы назваў гэтую заяву армянскага боку выдумкай і дэзінфармацыяй. Паводле яго слоў ніякай атакі ў тым напрамку з боку Азербайджана не было. Даргяхлы абверг таксама наяўнасць у азербайджанскага боку страт, заўважыўшы, пры гэтым, што з боку Арменіі назіралася паніка сярод армянскіх ваеннаслужачых, былі чутныя стрэлы са стралковай зброі на пазіцыях падраздзяленняў УС Арменіі. Даргяхлы заявіў, што мяркуючы па ўсім паміж армянскімі вайскоўцамі адбылася чарговая перастрэлка[32].

Увечары 22 ліпеня Міністэрства абароны Азербайджана заявіла аб знішчэнні армянскага тактычнага БПЛА «X-55» над вёскай Агдам і апублікавала фатаграфіі абломкаў[33].

На працягу 23—29 ліпеня зафіксаваныя парадку сотні парушэнняў рэжыму спынення агню з абодвух бакоў. Паведамлялася пра снайперскія атакі і выкарыстанні БПЛА.

30 і 31 ліпеня армянскі бок заяўляў аб шматразовых атаках азербайджанскіх сіл, у тым ліку і з ужываннем ЗРК «Аса»[34][35][36].

Пагрозы

правіць

16 ліпеня прэс-сакратар мінабароны Азербайджана Вагіф Даргяхлы ў адказ на заявы армянскага боку аб магчымасці нанясення ўдару па Мінгечэвірскаму вадасховішчу, заявіў, што «армянскі бок не павінен забываць, што найноўшыя ракетныя сістэмы, якія знаходзяцца на ўзбраенні нашай арміі, дазваляюць з высокай дакладнасцю ўразіць АЭС Мецаморы, што можа прывесці да вялікай катастрофы для Арменіі»[37]. У адказ, прадстаўнік мінабароны Арменіі Арцрун Аванісян заявіў, што ўдар па АЭС можа прывесці да глабальнай катастрофы для ўсяго рэгіёну, уключаючы Азербайджан. Ён нагадаў, што з боку армянскіх узброеных сіл ці афіцыйных асобаў не было ніякіх заяў аб узяцці пад прыцэл грамадзянскіх аб’ектаў, альбо стратэгічна важных і не важных аб’ектаў. Паводле яго слоў, гэтай заявай азербайджанскага боку ўжо займаюцца спецыялісты: палітыкі і дыпламаты падымуць гэтае пытанне ў адпаведных міжнародных структурах[38]. Пазней МЗС Арменіі апублікаваў заяву, дзе адзначаецца, што дзеянні, якімі пагражае МА Азербайджана, з’яўляюцца абуральным парушэннем міжнароднага гуманітарнага права, у прыватнасці, першага дадатковага пратакола Жэнеўскай канвенцыі[39].

Рэакцыя

правіць

Арганізацыя дагавора аб калектыўнай бяспецы (АДКБ) прызначыла экстраннае пасяджэнне ў сувязі з эскалацыяй канфлікту дзвюх краін[40].

Прэм’ер Арменіі Нікол Пашынян на пасяджэнні ўраду 13 ліпеня назваў тое, што адбылося «правакацыяй» і заявіў, што яна «не застанецца без адказу». У сваю чаргу прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў заявіў у той жа дзень, што распачатая днём раней перастрэлка на мяжы — «чарговая правакацыя армянскага боку» і адказнасць за яе нясе ваенна-палітычнае кіраўніцтва Арменіі[41].

МЗС Турцыі, Ірана і Пакістана[42] падтрымалі Баку і асудзілі Арменію за абстрэлы на мяжы[43]. У той жа час Ераван падтрымалі Гватэмала і Нагорна-Карабахская Рэспубліка[44]. Афіцыйныя прадстаўнікі Расіі[45], ЗША, Украіны[46], Казахстана і Грузіі[47] выказалі сваю занепакоенасць эскалацыяй канфлікту

Спецпрадстаўнік Еўрапейскага саюза на Паўднёвым Каўказе Тайва Клаар адзначыў, што Еўрасаюз занепакоены абвастрэннем сітуацыі на мяжы дзвюх дзяржаў і заклікае абодва бакі праявіць стрыманасць дзеля ўрэгулявання гэтага канфлікту[41].

Гл. таксама

правіць

Зноскі

правіць
  1. ↑ Президент Алиев собрал министров
  2. ↑ The Prime Minister of the Republic of Armenia presented the position of Armenia regarding the recent escalation on the Armenian-Azerbaijani border and the Nagorno-Karabakh peace process. primeminister.am. The Prime Minister of the Republic of Armenia (23 ліпеня 2020). — «There is no doubt that we have passed this test with victory... [...] ...we strengthened our positions after the victorious battles in July...»  Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2020. Праверана 8 жніўня 2020.
  3. ↑ "İtki verən düşmən geri otuzdurulub". mod.gov.az(азерб.). Azerbaijan Ministry of Defence. 12 July 2020. Архівавана з арыгінала 12 ліпеня 2020. Праверана 12 July 2020.
  4. ↑ "Düşmən hücumunun qarşısı alınarkən hərbi qulluqçularımız şəhid olub". mod.gov.az(азерб.). Azerbaijan Ministry of Defence. 12 July 2020. Архівавана з арыгінала 12 ліпеня 2020. Праверана 12 July 2020.
  5. ↑ "«Հակառակորդը միայն մարդկային կորուստներ չի կրել։ Թանկարժեք թռչնակ էլ կորցրեցին». Արծրուն Հովհաննիսյան". 168.am(арм.). 12 July 2020. Архівавана з арыгінала 13 ліпеня 2020. Праверана 12 July 2020.
  6. ↑ "Բացառիկ լուսանկար․ հայկական կողմը խոցել է ադրբեջանական ԱԹՍ". Banak.info(арм.). Архівавана з арыгінала 13 ліпеня 2020. Праверана 13 July 2020. {{cite news}}: Пададзена больш чым адно значэнне |archivedate= і |archive-date= specified (даведка); Пададзена больш чым адно значэнне |archiveurl= і |archive-url= specified (даведка)
  7. ↑ Tavuşun vilayət rəhbəri: "5 yaralımız var" Архівавана 13 ліпеня 2020.
  8. ↑ Haqqin.az aparıcı erməni KİV-inə müraciət etdi(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 13 ліпеня 2020.
  9. ↑ На границе Азербайджана и Армении произошло столкновение Архівавана 14 ліпеня 2020. // Чеснок, 13 июля 2020
  10. ↑ На границе Армении и Азербайджана начались бои
  11. ↑ "Azərbaycan Ordusunun bölmələri düşmənin dayaq məntəqəsinə zərbə endirib - VİDEO". mod-gov.az(азерб.). Azerbaijani Ministry of Defense. 13 July 2020. Архівавана з арыгінала 13 July 2020.
  12. ↑ Shushan, Stepanyan. Ադրբեջանական զինված ուժերը 82մմ տրամաչափի ականանետից յոթ արկ են արձակել Չինարի բնակավայրի ուղղությամբ։ Տուժածներ չկան, վնասվել է բնակելի տներից մեկի տանիքը։ (арм.). Facebook (13 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 13 July 2020.
  13. ↑ "Ermənistan Silahlı Qüvvələri Tovuzun yaşayış məntəqələrini artilleriya atəşinə tutub". Aze Voice(азерб.). 13 July 2020. Архівавана з арыгінала 13 ліпеня 2020. Праверана 13 July 2020.
  14. ↑ content. Մամուլի հաղորդագրություն (арм.). mil.am. Праверана 15 ліпеня 2020.
  15. ↑ ВС Азербайджана уничтожили опорный пункт и огневую точку противника - видео (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 15 ліпеня 2020.
  16. ↑ Уничтожен полевой пункт управления подразделения ВС Армении - видео (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 15 ліпеня 2020.
  17. ↑ Армения отправила истребители “Су-30СМ” на боевое дежурство: что известно (руск.). rusdialog.ru. Праверана 15 ліпеня 2020.
  18. ↑ Воздушные границы на замке: Пашинян показал, как Су-30СМ заступают на боевое дежурство (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Праверана 15 ліпеня 2020.
  19. ↑ Ночью на границе с Азербайджаном был бой: армянские ВС пресекли диверсию (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2020. Праверана 15 ліпеня 2020.
  20. ↑ Азербайджанский спецназ ночью атаковал армянскую позицию "Бесстрашный" - детали от МО (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2020. Праверана 16 ліпеня 2020.
  21. ↑ [https://factor.am/269388.html Ադրբեջանցիները 100 հոգով փորձել են դիրք գրավել. զոհերով հետ են շպրտվել. Նիկոլ Փաշինյան. Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այս հասցեով՝ https://factor.am/269388.html © factor.am] (арм.).
  22. ↑ Как азербайджанцы забирают тела погибших военных с нейтральной зоны - видео МО Армении (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Архівавана з першакрыніцы 18 ліпеня 2020. Праверана 16 ліпеня 2020.
  23. ↑ Минобороны АР: на территории Армении нет погибших и раненых азербайджанских военнослужащих
  24. ↑ Подразделения ВС Азербайджана уничтожили 20 армянских военнослужащих (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 16 ліпеня 2020.
  25. ↑ Азербайджанские ВС 120 раз нарушили режим прекращения огня - Минобороны Армении (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Архівавана з першакрыніцы 17 ліпеня 2020. Праверана 17 ліпеня 2020.
  26. ↑ 17 Июля 2020 10:05 (руск.). mod.gov.az. Праверана 17 ліпеня 2020.
  27. ↑ История одной фотографии: как азербайджанский дрон-камикадзе оказался в армянском "плену" (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Архівавана з першакрыніцы 17 ліпеня 2020. Праверана 17 ліпеня 2020.
  28. ↑ В Карабахе сбили азербайджанский беспилотник – фото (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Архівавана з першакрыніцы 18 ліпеня 2020. Праверана 18 ліпеня 2020.
  29. ↑ 18 Июля 2020 09:58 (руск.). mod.gov.az. Праверана 18 ліпеня 2020.
  30. ↑ Ситуация на линии фронта напряженная, ранены военнослужащие ВС Армении - Минобороны АР (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 22 ліпеня 2020.
  31. ↑ Армянские ВС отразили новую атаку противника, азербайджанские военные оказались в блокаде (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Архівавана з першакрыніцы 22 ліпеня 2020. Праверана 22 ліпеня 2020.
  32. ↑ Это выдумки: в Минобороны Азербайджана опровергли заявления противника об атаке (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 22 ліпеня 2020.
  33. ↑ Уничтожен очередной тактический БПЛА Армении (руск.). mod.gov.az. Праверана 22 ліпеня 2020.
  34. ↑ "Situation relatively calm in Armenia-Azerbaijan border"(англ.). Armenpress. 2020-07-30. Архівавана з арыгінала 2020-07-30. Праверана 2020-07-30.
  35. ↑ "Situation on border relatively calm: Azerbaijan fires from Igla-S and OSA-AK systems"(англ.). Public Radio of Armenia. 2020-07-30. Архівавана з арыгінала 2020-07-30. Праверана 2020-07-30.
  36. ↑ "Situation on Armenian-Azerbaijani state border relatively calm: MOD"(англ.). Aysor.am. 2020-07-31. Архівавана з арыгінала 2020-07-31. Праверана 2020-07-31.
  37. ↑ Минобороны: Ракетные системы нашей армии позволяют поразить АЭС Мецамор с высокой точностью
  38. ↑ "Это преступление"- армянские дипломаты займутся угрозой Баку ударить по Армянской АЭС (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2020. Праверана 16 ліпеня 2020.
  39. ↑ Власти Азербайджана создают ядерную угрозу всем народам региона - оценки МИД и омбудсмена (руск.)(недаступная спасылка). Sputnik Армения. Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2020. Праверана 16 ліпеня 2020.
  40. ↑ К чему готовы Баку и Ереван на фоне эскалации карабахского конфликта // Правда.ру, 13 июля 2020
  41. ↑ а б ЕС обеспокоен обострением конфликта Армении и Азербайджана // Deutsche Welle, 13 июля 2020
  42. ↑ Farooqui, Aisha. Pakistan condemns Armenian attack on Tovuz in Azerbaijan (англ.) (14 ліпеня 2020).
  43. ↑ Türkiyə XİN Azərbaycan-Ermənistan sərhədindəki döyüşlər haqda(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 13 ліпеня 2020.
  44. ↑ Poghosyan, Vahram. Արցախից շարունակում ենք ուշի-ուշով հետևել ՀՀ պետական սահմանի ուղղությամբ Ադրբեջանի կողմից իրականացվող սադրիչ գործողություններին: Եթե չհանդարտվի, ընդամենը ժամեր հետո արցախցի կամավորականները իրավիճակի թելադրանքով և պահանջով կրկին պատրաստ են տավուշցի եղբայրների հետ խրամատներում թև ու թիկունք դառնալու: (арм.). Facebook (12 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 14 ліпеня 2020.
  45. ↑ Заявление МИД России (руск.). mid.ru. Министерство иностранных дел Российской Федерации (13 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 13 July 2020.
  46. ↑ Відповідь речниці МЗС на запитання ЗМІ щодо артилерійських обстрілів на Товузькому напрямі (укр.). mfa.gov.ua. Министерство иностранных дел Украины (13 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 13 July 2020.
  47. ↑ Zourabichvili, Salome. Statement of the President of Georgia (англ.)(недаступная спасылка). president.gov.ge. The Administration of the President of Georgia (13 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 14 ліпеня 2020.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Узброеныя_сутыкненні_ў_Тавушы_(2020)&oldid=4869186"