Францыск Іванавіч Шустэр

беларускі і расійскі архітэктар і інжынер

Францыск Іванавіч Шустэр (1832 — 1908) — архітэктар[1].

Францыск Іванавіч Шустэр
Дата нараджэння 1832
Месца нараджэння
Дата смерці 1 сакавіка 1908(1908-03-01)
Месца смерці
Альма-матар
Працы і дасягненні
Член у
Працаваў у гарадах Пскоў, Мінск, Саратаў, Харкаў, Пецярбург
Горадабудаўнічыя праекты Харкаў
Узнагароды
ордэн Святой Ганны 2 ступені ордэн Святога Станіслава 2 ступені ордэн Святога Станіслава 3 ступені
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

правіць

Адукацыя

правіць

Пачатковую адукацыю атрымаў у Варшаўскай гімназіі[2]. Пасля заканчэння Варшаўскай мастацкай школы  (руск.) атрымаў званне архітэктара 1-й ступені. Для далейшага ўдасканалення ў будаўнічай справе ў 1851 годзе паступіў у Пецярбургскую Акадэмію мастацтваў[1]. У 1852 і 1853 гадах быў адзначаны срэбнымі медалямі 1-й і 2-й ступеняў[2] за праекты будынку вядомага жывапісца і гандлёвага будынку для дамскіх туалетаў[1]. У 1855 годзе з дазвалення галоўнаўпраўляючага шляхоў зносін і публічных будынкаў сдаў выпускны экзамен разам з выхаванцамі практычнага класа Пецярбургскага будаўнічага вучылішча і атрымаў званне грамадзянскага інжынера і чын губернскага сакратара[2].

У Пскове

правіць

Прызначаны вытворцам работ заміж інжынера ў Пскоўскую губернскую будаўнічую і дарожную камісію[2]. Акрамя тэхнічнай дзейнасці быў дырэктарам пскоўскага губернскага турэмнага камітэту і папячыцелем пскоўскіх арастанцкіх рот грамадзянскага ведамства (1860-61)[3].

У Пецярбургу

правіць

У 1857 атрымаў званне акадэміка архітэктуры, у 1871 — інжынера-архітэктара[1][2].

Адначасова з гэтым Францыск Іванавіч далучыўся да Тэхніка-будаўнічага камітэту Міністэрства ўнутраных спраў, з адкамандзіраваннем для заняццяў ў Галоўнае таварыства расійскіх чыгунак  (руск.) у Пецярбургу[2]. Падчас службы там здымаў кватэру ў Доме П. С. Шчарбакова па вуліцы Чайкоўскага, 69[4].

У Мінску

правіць

У 1883 годзе назначаны губернскім архітэктарам у Мінск. Некаторыя крыніцы[3] падаюць, што Ф. Шустэр займаў пасаду губернскага інжынера, але губернскім інжынерам з 1871 і прынамсі да 1886 года быў Мікалай Ягоравіч Чакмасаў[5].

У Саратаве

правіць

У 1885—1890 гадах працаваў губернскім інжынерам у Саратаве. Стварыў некалькі новых праектаў і праектаў перабудоў гарадскіх будынкаў, таксама адзначыўся драўлянымі храмамі і пабудовамі сядзіб у Саратаўскай губерні[2]. Быў таксама дырэктарам саратаўскага турэмнага камітэту, членам саратаўскіх дабрачынных таварыстваў — таварыства чырвонага і белага крыжа, таварыства выратавання[3].

У Харкаве

правіць

З 1890 года заняў пасаду губернскага інжынера ў Харкаве. Па яго праектах, вырашаных у стылявых формах неабарока і неарасійскага напрамку, у горадзе было выканана шмат пабудоў[1].

Быў дырэктарам Харкаўскага турэмнага камітэта, членам Харкаўскага аддзялення клапатлівага таварыства пра сляпых[1].

Актыўна займаўся грамадскай дзейнасцю. Быў сапраўдным членам Рускага тэхнічнага таварыства  (руск.), членам Пецярбургскага таварыства архітэктараў  (руск.), Таварыства інжынераў у Лондане і складаўся ў розных камітэтах і дабрачынных камітэтах у тых гарадах, дзе служыў. З 1907 года сапраўдны стацкі саветнік[6]. Памёр 1 сакавіка 1908 года[1].

Творчасць

правіць

У Санкт-Пецярбургу

правіць
 
Былы даходны дом на Коннагвардзейскім бульвары
 
Даходны дом на Вярэйскай, дзе пазней жыў У. І. Ленін

У Мінску

правіць
 
Дом Лунца па вуліцы Захар'еўскай  (руск.) у Мінску (у цэнтры, самы нізкі будынак)

У Саратаве

правіць
 
Будынак Саратаўскай купецкай біржы, цяпер адзін з карпусоў Паволжскага інстытута кіравання  (руск.)
  • драўляны будынак цырка ў садзе Р. В. Очкіна[2]
  • праект мураванага будынка купецкай біржы  (руск.)[12] — канец 1880-х[8]
  • праект перабудовы гасцініцы «Расія»[12]
  • аднаўленне і пашырэнне згарэлага мукамольнага млына гандлёвага дома бр. Рэйнеке
  • перабудова двухпавярховага мураванага дома Зейферт[13]
  • драўляныя бальнічныя баракі пры губернскай турме  (руск.)[2]
  • пабудова плывучай станцыі таварыства выратавання на водах «Порт-Пасьет»[2]

У Саратаўскай губерні

правіць

У Самарскай губерні

правіць
 
Асабняк Паісія Міхайлавіча Мальцава ў Балакове, фота каля 1890-х гадоў

У Харкаве

правіць

Узнагароды

правіць

Зноскі

  1. а б в г д е ё ж з і к л м ШУСТЕР Франциск Іванович Архівавана 21 лютага 2017. (укр.)
  2. а б в г д е ё ж з і к л м н Работы архитектора Шустера Ф. И. в 1885—1890 гг. в Саратове (руск.)
  3. а б в Барановский Г. В. Юбилейный сборник сведений о деятельности бывших воспитанников Института гражданских инженеров (Строительного училища) 1842—1892 (руск.)
  4. Дом П. С. Щербакова — Доходный дом Н. И. Кошеверова (руск.)
  5. Теперь я знаю, кто проектировал дом доктора О. Л. Лунца (руск.)
  6. Шустер Франциск Иванович (руск.)
  7. Варшавский вокзал Архівавана 31 кастрычніка 2019. (руск.)
  8. а б в г Шустер Франциск Иванович (1832—1908) (руск.)
  9. У крыніцы памылкова падаецца назва ракі, гл. ШУСТЕР ФРАНЦИСК ИВАНОВИЧ (1832—1908)
  10. Доходный дом. Конногвардейский бульв., 3
  11. Доходный дом (по Подольской ул.) (руск.)
  12. а б Саратов (руск.)
  13. Дом Зейферт (руск.)
  14. Архитекторы государственного банка: Из истории строительства зданий для главного банка империи (руск.)

Літаратура

правіць
  • Архитекторы-строители Санкт-Петербурга середины XIX — начала XX века. Под общ. ред. Б. М. Кирикова  (руск.). — СПб. Пилигрим, 1996
  • Тимофієнко В. Г.  (укр.) Зодчі України кінця XVIII — початку XX століть: Біографічний довідник. — К.: НДІТІАМ, 1999. — 477 с

Спасылкі

правіць