Вікіпедыя

Халід Шэйх Махамед

Халід Шэйх Махамед (араб. خالد شيخ محمد‎‎, нар. 14 красавіка 1965) — адзін з арганізатараў тэрарыстычнага акту 11 верасня 2001 года.

Халід Шэйх Махамед
араб. خالد شيخ محمد‎‎
Род дзейнасці тэрарыст
Дата нараджэння 1 сакавіка 1964(1964-03-01)[1] (60 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Веравызнанне іслам
Альма-матар
Член у
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ранняе жыццё правіць

Па паходжанні пакістанскі белудж, правёў дзяцінства ў Кувейце.

У 1986 годзе скончыў сельскагаспадарчы і тэхналагічны ўніверсітэт штата Паўночная Караліна, ЗША, па спецыяльнасці «машынабудаванне».

Пасля заканчэння ўніверсітэта Махамед удзельнічаў у вайне ў Афганістане на баку маджахедаў. Затым ён жыў у Пакістане і Катары, дзе стаў супрацоўнічаць з тэрарыстычнымі групамі[3].

Да свайго арышту ў 2003 годзе ў Пакістане афіцыйна працаваў інжынерам у Міністэрстве электраэнергетыкі і водазабеспячэння Катара, прычым у замежныя камандзіроўкі, дзе займаўся падрыхтоўкай тэрактаў, ён ездзіў за кошт дзяржустановы, у якой працаваў[4].

Тэрарызм правіць

Яго вінавацілі ў датычнасці да выбухаў у Сусветным гандлёвым цэнтры ў Нью-Ёрку ў 1993 годзе (Халід Шэйх Махамед з’яўляецца дзядзькам Рамзі Юзафа, асуджанага за гэты напад). У 1996 годзе мужчына быў таксама абвінавачаны ў падрыхтоўцы тэракту на Філіпінах, падчас якога тэрарысты рыхтаваліся ўзарваць 12 амерыканскіх лайнераў. Яго таксама звязвалі з нападам 12 кастрычніка 2000 года на амерыканскі эсмінец USS Cole. Таксама ён спрабаваў трапіць у Чэчню да Хатаба, але не змог гэтага зрабіць. Сам Махамед у інтэрв’ю карэспандэнту тэлекампаніі «Аль-Джазіра» ў верасні 2002 назваў сябе кіраўніком ваеннага камітэта «Аль-Каіды». У гэтым інтэрв’ю ён заявіў, што прысутнічаў на сустрэчы кіраўніцтва арганізацыі, на якой прымалася рашэнне аб правядзенні тэрактаў 11 верасня 2001 года ў ЗША. ФБР прызначыла ўзнагароду ў 25 мільёнаў долараў за любую інфармацыю, якая прывядзе да зловы баевіка[3][5][6].

Халід Шэйх Махамед таксама прызнаўся, што асабіста адцяў галаву ў 2002 годзе ў Пакістане амерыканскага журналіста Дэніэла Перла[7].

Зняволенне правіць

Махамед быў затрыманы 1 сакавіка 2003 года ў ходзе сумеснай аперацыі амерыканскіх спецслужбаў і Міжведамаснай разведкі Пакістана ў горадзе Равалпіндзі, размешчаным недалёка ад Ісламабада[3][8].

Пасля арышту Махамед спачатку ўтрымліваўся ў сакрэтнай турме ЦРУ на тэрыторыі Польшчы, дзе пацярпеў ад жорсткіх допытаў: яго пазбаўлялі сну і ўжывалі метад, вядомы як імітацыя ўтаплення. Такіх эпізодаў было 183. Паводле яго слоў, пад катаваннямі ён у нейкі момант сказаў аператыўнікам «тое, што, як яму здавалася, яны хацелі пачуць». Гэта прывяло да арышту дваіх невінаватых людзей. Пасля таго, як турма ЦРУ ў Польшчы была зачынена, Махамеда перавезлі ў Бухарэст. Новая турма адрознівалася больш мяккімі ўмовамі ўтрымання. З 2006 года Махамед змяшчаўся ў Гуантанама. Падчас допыту ў 2007 годзе ён прызнаўся, што сапраўды быў арганізатарам тэракту 11 верасня[9][8][10].

У маі 2012 года на ваеннай базе Гуантанама пачаўся суд над Халідам Шэйхам Махамедам, якога ўлады ЗША лічаць галоўным арганізатарам тэрактаў 11 верасня 2001 года, і чатырма яго меркаванымі саўдзельнікамі. Усе яны паўсталі перад ваенным судом. Па гэтай справе былі праведзены дзясяткі дасудовых слуханняў, але складаны працэсуальны характар разбору ў спалучэнні з матэрыяльна-тэхнічнымі праблемамі прывёў да шматразовых затрымак. У ліпені 2019 года The Wall Street Journal паведаміў, што Махамед гатовы пацвердзіць інфармацыю аб дачыненні Саудаўскай Аравіі да тэрактаў 11 верасня. У абмен на гэта ён просіць улады ЗША не патрабаваць для яго смяротнага пакарання. У жніўні таго ж года датай пачатку разгляду справы аб тэрактах па сутнасці была прызначана 11 студзеня 2021 года[11]. Аднак у верасні 2021 года старшыня суда заявіў, што трыбунал пачнецца не раней, чым праз год[12].

Погляды правіць

У 2015 годзе Махамед напісаў ліст Бараку Абаму, у якім назваў амерыканскага лідара «галавой змяі», а Амерыку — «краінай прыгнёту і тыраніі». Махамед абвінавачваў ЗША ў вядзенні вайны супраць усяго мусульманскага свету. У якасці прыкладу ён прыводзіў замежныя ваенныя аперацыі ЗША, падтрымку Ізраіля і прыгнёт народа Палесціны. Пра арганізаваны ім тэракт 11 верасня 2001 года Махамед адклікаўся з гонарам і пісаў пра тое, што напады сталі працягам той вайны, якую пачалі «вы і вашы дыктатары на нашай зямлі»[9].

Зноскі правіць

  1. ↑ Khalid Sheikh Mohammed // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ https://www.cnn.com/2013/02/03/world/meast/khalid-sheikh-mohammed-fast-facts/
  3. ↑ а б в "Guantanamo Docket: Khalid Shaikh Mohammed". The New York Times. 2008-11-03.
  4. ↑ В Белом доме расскажут о финансировании Катаром террористов из «Аль-Каиды» Архівавана 10 лістапада 2018. // EurAsia Daily
  5. ↑ "Top al Qaeda operative caught in Pakistan". CNN. 2003-03-01. Архівавана з арыгінала 2010-01-26. Праверана 2011-03-27.
  6. ↑ «Аль-Каеде» отрубили ещё одну голову. Архівавана з першакрыніцы 3 сакавіка 2006. Праверана 16 жніўня 2006.
  7. ↑ "Key 9/11 figure 'beheaded Pearl'". BBC News. BBC. 2007-03-15. Праверана 2007-03-15.
  8. ↑ а б "Inside a 9/11 Mastermind's Interrogation". 2008-06-22. Праверана 2020-10-07.
  9. ↑ а б Письмо из Гуантанамо: организатор 9/11 изложил претензии к Обаме. Архівавана з першакрыніцы 7 верасня 2021.
  10. ↑ Warren Richey. Did harsh interrogation tactics help US find Osama bin Laden? (5 мая 2011). Архівавана з першакрыніцы 10 сакавіка 2012. Праверана 28 лютага 2012.
  11. ↑ Назначена дата начала суда над обвиняемыми в терактах 11 сентября. Архівавана з першакрыніцы 13 кастрычніка 2020.
  12. ↑ Суд по делу о терактах 11 сентября в США начнется как минимум через год - РИА Новости, 13.09.2021.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Халід_Шэйх_Махамед&oldid=4611508"