Церабунь

Церабунь
Краіна	Беларусь
Вобласць	Брэсцкая
Раён	Брэсцкі
Сельсавет	Клейнікаўскі
Каардынаты	52°10′15″ пн. ш. 23°31′28″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	▼184 чал. (2009);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 162
Паштовы індэкс	225037
Аўтамабільны код	1
	Церабунь на Вікісховішчы

Церабу́нь^[1] (трансліт.: Cierabuń, руск.: Теребунь) — вёска ў Брэсцкім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Клейнікаўскага сельсавета. Размешчана за 16 км на паўночны захад ад Брэста, 8 км ад чыгуначнай станцыі Матыкалы.

У складзе камунальнага ўнітарнага сельскагаспадарчага прадпрыемства «Пагранічнік» (цэнтр — а.г. Клейнікі).

Гісторыя правіць

Паводле пісьмовых крыніц вёска вядома з 16 ст. як велікакняжацкае сяло ў Берасцейскім старостве і ваяводстве ВКЛ. Пад 1566 г. пазначана ў інвентары як маёнтак Гноенскага. У 1583 годзе (па іншых звестках у 1585) пабудаваны з каменю Троіцкі касцёл. У 17 ст. радавы маёнтак князёў Шуйскіх. У 1609 годзе князем Іванам Шуйскім пабудавана праваслаўная мураваная царква са званіцай. Войцех Шуйскі (1730—1792), староста нежынскі, які быў у шлюбе з Анеляй Шуйскай (дачкой берасцейскага харунжага Ігнацыя Шуйскага — далёкага сваяка Войцеха) меў у вёсцы «прыгожы каменны палац» і сад^[2].

Пасля 3-га падзелу Рэчы Паспалітай (1795) у складзе Расійскай імперыі, у Слонімскай, з 1797 года — у Літоўскай, з 1801 года — у Гродзенскай губернях. У Айчынную вайну 1812 года пры пераправе цераз р. Лясная каля вёсак Клейнікі, Вістычы і Церабунь адбылася бітва, у выніку якой загінулі 2 тыс. французскіх і 1 тыс. рускіх салдат. З 1876 года вёска ў Матыкальскай воласці Брэсцкага павета; маёнткам валодаў граф К. Грабаў, тут меліся вінакурны завод, 2 карчмы, штогод адбывалася ярмарка. Дзейнічала царкоўна-прыходская школа.

У 1905 годзе сяло (47 жыхароў) і маёнтак (5 жыхароў) у Матыкальскай воласці Брэсцкага павета. Паводле Рыжскага мірнага дагавора 1921 года ў складзе Польшчы, у Матыкальскай гміне Брэсцкага павета Палескага ваяводства.

З 1939 года ў складзе БССР. У 1940 годзе адкрыта 7-гадовая школа. У Вялікую Айчынную вайну загінулі 6 вяскоўцаў.

У сакавіку 1950 года арганізаваны калгас «Новы шлях», у які ўступілі ўсе жыхары вёскі (34 гаспадаркі). Да 8 верасня 1959 года вёска ўваходзіла ў склад Матыкальскага сельсавета^[3]. У 1960-я гады калгас аб’яднаўся з калгасам «Краіна Саветаў» (в. Коладна), а затым у час узбуйнення ўвайшоў у склад калгаса «Пагранічнік» (в. Клейнікі). 4 верасня 1972 года да вёскі далучана вёска Коладна^[4].

Насельніцтва правіць

27 двароў, 163 жыхары (1876)
16 двароў, 79 жыхароў (30.9.1921)
32 двары, 117 жыхароў (1940)
130 жыхароў (1959)
93 жыхары (1970)
99 гаспадарак, 180 жыхароў (1997)
88 гаспадарак, 171 жыхар (2005)

Інфраструктура правіць

Базавая школа
Аддзяленне сувязі

Славутасці правіць

Троіцкі касцёл
Царква Параскевы Пятніцы
Сядзіба Грабоўскіх
Стаянка-1 перыяду мезаліту (9-5-е тысячагоддзі да н.э.; в. Коладна), на марэннай узвышанасці — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113В000349шыфр 113В000349
Стаянка-2 перыяду мезаліту (9-5-е тысячагоддзі да н.э.; в. Коладна), за 0,2 км ад в. Шумакі, на схіле марэннай узвышанасці — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113В000350шыфр 113В000350

Страчаная спадчына правіць

Замак Шуйскіх (другая палова XVII ст.). Разабраны ў 1862 годзе.

Зноскі

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU)
↑ Гладышчук, А. А. Нямцэвічы. Сапраўдныя гісторыі : гісторыка-дакументальны нарыс / А. А. Гладышчук. — Мінск : Литература и Искусство, 2009. с. 25. : іл.
↑ Рашэнне выканкома Брэсцкага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 8 верасня 1959 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1959, № 11.
↑ Рашэнне выканаўчага камітэта Брэсцкага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 4 верасня 1972 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1972, № 27 (1365).

Літаратура правіць

Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя ў 15 тамах. Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / пад навук. рэд. А. І. Лакоткі. — Мн.: БелЭн, 2006. ISBN 985-11-0373-X.
Гладышчук, А. А. Нямцэвічы. Сапраўдныя гісторыі : гісторыка-дакументальны нарыс / А. А. Гладышчук. — Мінск : Литература и Искусство, 2009. — 288 с. : іл.

Спасылкі правіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Церабунь
Церабунь на Radzima.org
Церабунь на «Глобусе Беларусі»

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU)

[2] Гладышчук, А. А. Нямцэвічы. Сапраўдныя гісторыі : гісторыка-дакументальны нарыс / А. А. Гладышчук. — Мінск : Литература и Искусство, 2009. с. 25. : іл.

[3] Рашэнне выканкома Брэсцкага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 8 верасня 1959 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1959, № 11.

[4] Рашэнне выканаўчага камітэта Брэсцкага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 4 верасня 1972 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1972, № 27 (1365).

[1]

[2]

[3]

[4]