Эйіці Нэгісі

Эйіці Нэгісі
Эйіці Нэгісі
	яп.: 根岸英一
Дата нараджэння	14 ліпеня 1935[…]
Месца нараджэння	Hsinking[d], Маньчжоу-го;
Дата смерці	6 чэрвеня 2021 (85 гадоў)
Месца смерці	Індыянапаліс, акруга Мэрыян[d], Індыяна, ЗША;
Грамадзянства	ЗША[…]; Японія;
Род дзейнасці	хімік, прафесар, даследчык
Навуковая сфера	арганічная хімія
Месца працы	Універсітэт Пердзью; Сірак’юскі ўніверсітэт; Універсітэт Хакайда[d]; Teijin[d];
Навуковая ступень	доктар філасофіі (1963)
Альма-матар	Такійскі ўніверсітэт (май 1958); Пенсільванскі ўніверсітэт (верасень 1963);
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША; Амерыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры[d]; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Амерыканская асацыяцыя садзейнічання развіццю навукі;
Узнагароды	грант Гугенхайма (1986) Нобелеўская прэмія па хіміі (2010) American Chemical Society Award in Organometallic Chemistry[d] (1998) American Chemical Society Award for Creative Work in Synthetic Organic Chemistry[d] (2010)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эйіці Нэгісі (яп.: 根岸英一, 14 чэрвеня 1935, Чанчунь, Маньчжоу-го — 6 чэрвеня 2021, Уэст-Лафеет, Індыяна, ЗША) — японскі^[9] хімік. Вядомы як першаадкрывальнік так званай рэакцыі Нэгісі. Ганаровы прафесар Універсітэта Пердзью (ЗША). Нобелеўскі лаўрэат па хіміі за 2010 год.

Біяграфія правіць

Нарадзіўся ў 1935 годзе ў горадзе Чанчунь (у той час — сталіца японскай марыянеткавай дзяржавы Маньчжоу-го, у цяперашні час належыць Кітаю). У 1958 годзе скончыў бакалаўрыят па кірунку «Арганічная хімія» Такійскага універсітэта. З 1958 па 1960 гады працаваў у кампаніі Teijin. Атрымаў ступень доктара філасофіі па арганічнай хіміі ў Пенсільванскім універсітэце ў 1963 годзе. Пасля атрымання дыплома зноў вярнуўся ў кампанію Teijin, у якой прапрацаваў да 1966 года. Затым пераехаў у ЗША, дзе два гады працаваў пастдокам ля Герберта Браўна ва Універсітэце Пердзью. У 1968 годзе атрымаў там пасаду асістэнт-прафесара. У 1972—1979 гадах працаваў у Сіракузскім універсітэце, спачатку на пасадзе асістэнт-прафесара, а з 1976 года як дацэнт-прафесар. У 1979 годзе вяртаецца ва Універсітэт Пердзью на пасаду поўнага прафесара. З 1999 года ганаровы прафесар хіміі Універсітэта Пердзью.

У сакавіку 2018 ён і жонка прапалі без вестак, перамяшчаючыся на машыне па штаце Ілінойс і, верагодна, заблудзіліся. Нэгісі быў знойдзены, яго жонка загінула^[10].

Навуковыя дасягненні правіць

Нэгісі пачаў свае навуковыя даследаванні ў 1966 годзе пад кіраўніцтвам Герберта Браўна. Першыя яго працы былі прысвечаны вывучэнню розных борарганічных рэакцый утварэннявуглярод-вугляродных сувязяў. Праз некаторы час навуковец прыйшоў да ўсведамлення таго, што неабходна сканцэнтравацца на пошуку каталітычных рэакцый, якія паскараюць сінтэз.

У 1972 Нэгісі пачаў даследаванні металарганічных рэакцый, каталізуемых пераходнымі металамі. На працягу 1976—1978 гадоў Нэгісі апублікаваў парадку 10 работ, якія апісваюць рэакцыі крос-спалучэння з удзелам розных металарганічных рэчываў, якія змяшчаюць магній, цынк, бор, алюміній, стронцый і цырконій, каталізуемых паладыем або нікелем. Сёння рэакцыі, якія ўтрымліваюць цынк, алюміній або цырконій, называюцца рэакцыямі Негісі. За гэтыя адкрыцця Нэгісі быў узнагароджаны Нобелеўскай прэміяй па хіміі 2010 года^[11].

Сяброўства ў навуковых таварыствах правіць

Амерыканскае хімічнае таварыства (з 1979 года)
Амерыканская асацыяцыя садзейнічання развіццю навукі (1975—1980, 1992—1994)
Phi Lambda Epsilon (з 1984 года)
Японскае хімічнае таварыства (з 1985 года)
Sigma Xi (з 1989)
Замежны член Нацыянальнай акадэміі навук ЗША (2014)^[12]

Зноскі

↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1715742/Negishi-Ei-ichi
↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1719562/Nobel-Prizes-Year-In-Review-2010/296811/Prize-for-Chemistry
↑ ^а ^б https://www.purdue.edu/newsroom/releases/2021/Q2/ei-ichi-negishi,-one-of-2-nobel-prize-winners-from-purdue-university,-dies.html Праверана 12 чэрвеня 2021.
↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ijch.198400013/abstract
↑ http://www.bloomberg.com/news/2010-10-06/heck-suzuki-negishi-win-nobel-chemistry-prize-for-linking-carbon-atoms.html
↑ Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ ^а ^б NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>
↑ С начала 1960-х годов живёт и работает в США, однако американского гражданства не имеет
↑ International News | Latest World News, Videos & Photos -ABC News - ABC News (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 14 сакавіка 2018. Праверана 15 сакавіка 2018.
↑ The Nobel Prize in Chemistry 2010 (англ.)
↑ Ei-ichi Negishi (англ.)

Літаратура правіць

R. Van Noorden Clever coupling catalysts lauded by chemistry Nobel // Nature. — 6.10.2010
А. Борисова. Нобелевские кросс-сочетания // Троицкий вариант. — № 64, c. 5, 7 (12.10.2010)

Спасылкі правіць

Ei-ichi Negishi Архівавана 9 кастрычніка 2010. Архіўная копія на афіцыйным сайце Універсітэта Пердзью (англ.)
Біяграфія на афіцыйным сайце Універсітэта Пердзью (англ.)
Curriculum Vitae Архівавана 24 кастрычніка 2010. Архіўная копія (англ.)

[_8c9b126c64c837f8-1] ttp://www.britannica.com/EBchecked/topic/1715742/Negishi-Ei-ichi

[_aea8bd17eefc66ac-2] ttp://www.britannica.com/EBchecked/topic/1719562/Nobel-Prizes-Year-In-Review-2010/296811/Prize-for-Chemistry

[_d192d918d760f1ed-3] а ^б https://www.purdue.edu/newsroom/releases/2021/Q2/ei-ichi-negishi,-one-of-2-nobel-prize-winners-from-purdue-university,-dies.html Праверана 12 чэрвеня 2021.

[_2351ec2a4128a297-4] Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_abde8059ff92fce2-5] ttp://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ijch.198400013/abstract

[_2d3aeffca64f457a-6] ttp://www.bloomberg.com/news/2010-10-06/heck-suzuki-negishi-win-nobel-chemistry-prize-for-linking-carbon-atoms.html

[_033495c6053bf66f-7] Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[_6f91517a68bd0f9b-8] а ^б NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[9] С начала 1960-х годов живёт и работает в США, однако американского гражданства не имеет

[10] International News | Latest World News, Videos & Photos -ABC News - ABC News (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 14 сакавіка 2018. Праверана 15 сакавіка 2018.

[11] The Nobel Prize in Chemistry 2010 (англ.)

[NAS-12] Ei-ichi Negishi (англ.)

[9]

[1]

[2]

[4]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[10]

[11]

[12]

Эйіці Нэгісі
яп.: 根岸英一

Дата нараджэння	14 ліпеня 1935(1935-07-14)^[1]^[2]^[…]
Месца нараджэння	Hsinking^[d], Маньчжоу-го^[4]
Дата смерці	6 чэрвеня 2021(2021-06-06)^[3] (85 гадоў)
Месца смерці	Індыянапаліс, акруга Мэрыян^[d], Індыяна, ЗША^[3]
Грамадзянства	ЗША^[5]^[6]^[…] Японія
Род дзейнасці	хімік, прафесар, даследчык
Навуковая сфера	арганічная хімія^[7]
Месца працы	Універсітэт Пердзью Сірак’юскі ўніверсітэт Універсітэт Хакайда^[d] Teijin^[d]
Навуковая ступень	доктар філасофіі (1963)
Альма-матар	Такійскі ўніверсітэт (май 1958) Пенсільванскі ўніверсітэт (верасень 1963)
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША^[8] Амерыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры^[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Амерыканская асацыяцыя садзейнічання развіццю навукі^[8]
Узнагароды	грант Гугенхайма (1986) Нобелеўская прэмія па хіміі (2010) American Chemical Society Award in Organometallic Chemistry^[d] (1998) American Chemical Society Award for Creative Work in Synthetic Organic Chemistry^[d] (2010)
Медыяфайлы на Вікісховішчы