Юрый Аляксандравіч Сабалеўскі (вучоны)
Юрый Аляксандравіч Сабале́ўскі[2] (29 верасня 1923, Мінск — 24 кастрычніка 2002) — беларускі вучоны ў галіне будаўніцтва, доктар тэхнічных навук (1970), прафесар (1970). Заслужаны будаўнік БССР (1980).
| Юрый Аляксандравіч Сабалеўскі | |
|---|---|
_at_the_grave_of_Yuri_Sobolevsky_in_Minsk.jpg) | |
| Дата нараджэння | 29 верасня 1923 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 24 кастрычніка 2002[1] (79 гадоў) |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Дзеці | Дзмітрый Юр'евіч Сабалеўскі |
| Род дзейнасці | навуковец |
| Навуковая сфера | будаўніцтва[d] і геатэхніка[d] |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар тэхнічных навук (1970) |
| Навуковае званне | |
| Альма-матар | |
| Прэміі |
 |
| Узнагароды |
  |
.svg){kind=small}
Біяграфія правіць
Нарадзіўся 29 верасня 1923 года ў Мінску. У 1941 годзе скончыў сярэднюю школу.
У верасні 1941 года сям’я Сабалеўскіх пераехала ў Глыбокае[3]. З пачатку 1942 года Юрый Сабалеўскі быў адным з удзельнікаў падпольнай групы, якая дзейнічала ў Глыбокім[3]. Быў намеснікам камандзіра, камандзірам Глыбоцкай падпольнай маладзёжнай арганізацыі. Пасля вызвалення Глыбокага ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў у пачатку 1945 года быў прызваны ў Чырвоную Армію. У якасці наводчыка батальённага мінамёта прымаў удзел у баях складзе 1-га Украінскага фронту, удзельнічаў у вызваленні Прагі і штурме Берліна.
Пасля дэмабілізацыі ў верасні 1945 года паступіў на будаўнічы факультэт Беларускага політэхнічнага інстытута, які скончыў у 1950 годзе. Застаўся працаваць на кафедры «Будаўнічыя канструкцыі». У 1953 годзе паспяхова абараніў кандыдацкую на тэму «Аб гарызантальных зрушэннях гідратэхнічных збудаванняў»[3]. Удзельнічаў у стварэнні новай кафедры «Асновы, падмуркі і інжынерная геалогія», якую ўзначаліў у 1953 годзе. У 1968 годзе абараніў доктарскую дысертацыю на тэму «Даследаванне ўстойлівасці меліярацыйных каналаў».
Памёр 24 кастрычніка 2002 года[4]. Пахаваны ў Мінску на Усходніх могілках.
Навуковая дзейнасць правіць
Аўтар навуковых прац па механізацыі грунтоў, будаўніцтве падмуркаў, узвядзенні падземных збудаванняў, праблемах устойлівасці фільтруючых адхонаў, апоўзняў і воданасычаных асноў. Прапанаваў метады вызначэння канчатковых гарызантальных зрушэнняў падмуркаў гідратэхнічных збудаванняў, праектавання бураін’екцыйных анкераў і паляў. У 1980—1990 гадах быў з’яўляўся навуковым кіраўніком праекта першай лініі Мінскага метрапалітэна.
Сярод апублікаваных прац:
- Криволинейные очертания однородных откосов. — Мн., 1969;
- Водонасыщенные основания. — Мн.: Вышэйшая школа, 1975;
- Механика грунтов. — Мн., 1986.
Сям’я правіць
- Сын — Дзмітрый Юр’евіч Сабалеўскі (нар. 1959) — беларускі вучоны ў галіне механікі грунтоў і геатэхнікі.
Узнагароды и званні правіць
- Медаль «За адвагу»
- Заслужаны будаўнік БССР (1980)
- Прэмія Савета Міністраў СССР (1989)
Памяць правіць
Крыніцы правіць
- ↑ https://rep.bntu.by/bitstream/handle/data/10571/ГЕОТЕХНИКА%20БЕЛАРУСИ-НАУКА%20И%20ПРАКТИКА.%20Ч.%201.pdf
- ↑ БелЭн 2002.
- ↑ а б в Сабалеўскі Юрый Аляксандравіч // Глыбоцкі гісторыка-этнаграфічны музей
- ↑ Соболеский Д. СОБОЛЕВСКИЙ ЮРИЙ АЛЕКСАНДРОВИЧ. БИОГРАФИЯ ГЛАЗАМИ СЫНА Архівавана 30 красавіка 2021. (руск.)
- ↑ Сквер славутых землякоў Глыбоччыны папоўніўся бюстам геатэхніка Юрыя Сабалеўскага (ФОТА)
Літаратура правіць
- Сабалеўскі Юрый Аляксандравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 46. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
- Сабалеўскі Юрый Аляксандравіч // Беларуская савецкая энцыклапедыя : [у 12 т.]. — Мінск, 2074. — Т. 11. — С. 647.
- Соболевский Юрий Александрович // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.]. — Минск, 2008. — Т. 7. — С. 9.
- Соболевский Юрий Александрович // Кто есть Кто в Республике Беларусь. Строители Беларуси. — Минск, 2013. — С. 140—141.
Спасылкі правіць
- ГЕОТЕХНИКА БЕЛАРУСИ: НАУКА И ПРАКТИКА. МатериалыМеждународной научно-технической конференции, посвященной 60-летию кафедры оснований, фундаментов и инженерной геологиии 90-летию со дня рождения профессора Юрия Александровича Соболевского (Минск, 23-25 октября 2013 г.) Ч. 1. Архівавана 30 красавіка 2021. — ISBN 978-985-550-316-4 (Ч. 1)
- Сквер славутых землякоў Глыбоччыны папоўніўся бюстам геатэхніка Юрыя Сабалеўскага (ФОТА)
- Сабалеўскі Юрый Аляксандравіч // Глыбоцкі гісторыка-этнаграфічны музей
- Сабалеўскі Юрый Аляксандравіч // ДУ «Віцебская абласная бібліятэка імя У. І. Леніна»