Купальнік горны

	Купальнік горны
	; Агульны выгляд квітнеючай расліны.
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Астракветныя
Сямейства:	Астравыя
Падсямейства:	Астравыя
Трыба:	Madieae
Падтрыба:	Arnicinae
Род:	Купальнік
Від:	Купальнік горны
Міжнародная навуковая назва
	Arnica montana L.
Сінонімы
	Doronicum arnica Desf. (1804); Doronicum montanum (L.) Lam. (1786); Doronicum montanum (L.) Lam.;
Арэал
Ахоўны статус
	Выклікаюць найменшыя асцярогі; IUCN 3.1 Least Concern : / 162327
ITIS	505925
NCBI	436207
EOL	584423
GRIN	t:10675
IPNI	291938
TPL	gcc-103364

Купальнік горны^[1] ці Буквіца^[2] (Arnica montana) — від шматгадовых травяністых раслін сямейства Астравыя.

Назвы

Купальнік горны, арнік, буквіца, гарнік, касцян^[3], лясны цітун, пералёт, тур, чамярыца^[2]^[4]^[5], баравы гваздзік, заячча капуста^[4].

Распаўсюджанне і экалогія

Расце на тэрыторыі Еўропы.

Расце ў хваёвых борах і ў хваёва-бярозавых лясах, на лясных лугах і палянах, узлесках, сярод хмызнякоў, на прасеках і мурожных лугах, часам на забалочаных лугах. У гарах паднімаецца да альпійскага пояса. Аддае перавагу пясчаным кіслым глебам з сярэдняй вільготнасцю.

Уключаны ў Чырвоную кнігу Беларусі.

Батанічнае апісанне

Карэнішча паўзучае, гарызантальна разгалінаванае, даўжынёй да 15 см, дыяметрам каля 1 см, са шматлікімі ніткападобнымі каранямі, звонку карычневае.

Сцябло прамастаячае, уверсе часта разгалінаванае, вышынёй 15-80 см, пакрытае простымі і жалезістым валасінкамі, асабліва густымі ў верхняй частцы.

Прыкаранёвыя лісты разеткі шырокія, авальныя або даўгавата-авальныя, тупаватыя, з выбітнымі бакавымі жылкамі, зверху з валасінкамі, коратка звужаныя ў хвосцік або амаль сядзячыя. Сцябловыя — парныя, супраціўныя, даўжынёй 15-17 см, шырынёй да 4-5 см, даўгаватыя або ланцэтападобныя, рэдка даўгавата-авальныя (ніжняя пара), у верхняй палове сцябла, асабліва на галінах, з адным-некалькімі чарговымі, лінейнымі, завостранымі лістамі.

Цвіце ў чэрвені — жніўні (у высакагор'ях ліпені — верасні). Плады спеюць у ліпені — верасні.

Выкарыстанне

Дэкаратыўная, лекавая, меданосная і харчовая расліна.

Сінонімы

Doronicum arnica, Desf. (1804)
Doronicum montanum, (L.) Lam. (1786)
Doronicum montanum, (L.) Lam.

Зноскі

↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 19. — 160 с. — 2 350 экз.
↑ ^а ^б З. Верас. Беларуска-польска-расейска-лацінскі ботанічны слоўнік. — Вільня, Субач 2: Выданне газеты «Голас беларуса», Друкарня С. Бэкэра, 1924.
↑ Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897
↑ ^а ^б Анненков Н. (руск.) (бел. Ботанический словарь, Спб, 1878
↑ Рытов М. В. (руск.) (бел. Русские лекарственные растения. т. I. Петроград, 1918

[Киселевский-1] Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 19. — 160 с. — 2 350 экз.

[Верас-2] а ^б З. Верас. Беларуска-польска-расейска-лацінскі ботанічны слоўнік. — Вільня, Субач 2: Выданне газеты «Голас беларуса», Друкарня С. Бэкэра, 1924.

[3] Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897

[Аненкаў-4] а ^б Анненков Н. (руск.) (бел. Ботанический словарь, Спб, 1878

[5] Рытов М. В. (руск.) (бел. Русские лекарственные растения. т. I. Петроград, 1918

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]