Абу Мусаб аз-Заркаві
Абу Мусаб аз-Заркаві (араб. أبو مصعب الزرقاوي; 20 кастрычніка 1966 — 7 чэрвеня 2006) — іарданскі тэрарыст, заснавальнік і кіраўнік ісламісцкай групоўкі «Армія адзінабожжа і джыхаду», член міжнароднай тэрарыстычнай арганізацыі «Аль-Каіда», удзельнік Афганскай і Іракскай войнаў.
| Абу Мусаб аз-Заркаві | |
|---|---|
| араб. أبو مصعب الزرقاوي | |
 | |
| Імя пры нараджэнні | араб. أحمد فضيل نزال الخلايلة |
| Род дзейнасці | тэрарыст, палітык |
| Дата нараджэння | 30 кастрычніка 1966 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 7 чэрвеня 2006[1][2][3] (39 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Веравызнанне | суніты |
| Партыя | |
| Член у | |
| Прыналежнасць | Армія адзінабожжа і джыхаду і Аль-Каіда |
| Бітвы/войны | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
БіяграфіяПравіць
Інфармацыя пра асабістую біяграфію аз-Заркаві заснавана на паведамленнях з розных крыніц і з цягам часу змянялася — магчыма па кан’юнктурных меркаваннях, звязаных з інтарэсамі амерыканскіх спецслужбаў.
Аз-Заркаві нарадзіўся, як мяркуецца, 20 кастрычніка 1966 года ў горадзе Зарка (Іарданія) непадалёк ад Амана. Яго сапраўднае імя, як мяркуецца, — Ахмед Фадыль Халейла (араб. أحمد فاضل النزال الخلايله). Быў удзельнікам Афганскай вайны, у гады якой ваяваў супраць Савецкай Арміі. Па вяртанні ў Іарданію быў заўважаны ў падрыўных дзеяннях супраць караля, за што быў арыштаваны і правёў сем гадоў у турме (1992—1999). Выйшаўшы на волю, арганізаваў радыкальную групоўку «Армія адзінабожжа і джыхаду» (з 2003 года перабазаваную ў Ірак).
Сусветную вядомасць аз-Заркаві атрымаў дзякуючы дзяржаўнаму сакратару ЗША Коліну Паўэла, які зімой 2003 года, выступаючы на пасяджэнні Савета бяспекі ААН і спрабуючы даказаць, што Ірак пагражае ўсім свеце сваёй зброяй масавага паражэння і звязаны з «Аль-Каідай», распавёў, у прыватнасці, аб нібыта злучным звяне паміж Садамам Хусейнам і Усамай бэн Ладэнам. Гэтым злучным звяном і быў Абу Мусаб аз-Заркаві[4].
Падчас Іракскай вайны Аз-Заркаві падазраваўся ў арганізацыі мноства тэрарыстычных актаў, у тым ліку выбухаў з выкарыстаннем замініраваных аўтамабіляў, накіраваных супраць замежнікаў, іракцаў, якія супрацоўнічалі з амерыканскімі ваеннымі сіламі і новай іракскай адміністрацыяй у Іраку, і іракскіх шыітаў. Акрамя таго, ён арганізаваў выкраданні замежных закладнікаў і асабіста ўдзельнічаў у іх пакараннях смерцю[4].
Амерыканскія ўлады прызначылі ўзнагароду ў 25 мільёнаў долараў ЗША за яго злоў[4].
У 2004 годзе Абу Мусабу Заркаві сталі прыпісваць арганізацыю практычна ўсіх буйных тэрактаў, як у Іраку, так і за яго межамі[4].
Улетку 2004 года, на фоне абвастрэння адносін паміж ЗША і Іранам, амерыканскія СМІ сталі падкрэсліваць сувязі яго з іранскімі рэлігійнымі ўладамі. Аказалася, што зусім нядаўна ён пастаянна пражываў у Тэгеране[4].
18 верасня 2004 года арганізацыя, якую ўзначальваў аз-Заркаві, абвясціла аб пачатку беспрэцэдэнтнай акцыі па скупцы выкрадзеных замежнікаў у крымінальных банд. Іракскія спецслужбы меркавалі, што мясцовыя крымінальныя верхаводы наладзілі своеасаблівы бізнэс: яны выкрадалі замежнікаў, а затым за бясцэнак прадавалі іх людзям аз-Заркаві
20 лістапада 2005 года 57 старэйшын клана Халейла — аднаго з найбольш уплывовых бедуінскіх родаў у Іарданіі, які мае роднасныя сувязі нават з кіруючай у Іарданіі хашыміцкай дынастыяй, — падпісалі адкрыты ліст, у якім яны адракліся ад свайго сваяка і асудзілі тэрарыстычныя акцыі аз-Заркаві. Падставай для гэтага паслужылі тры выбухі ў гатэлях Амана, якія адбыліся ў лістападзе 2005. Адказнасць за гэтыя выбухі ўзяла на сябе групоўка аз-Заркаві. Сам жа ён выступіў з пагрозамі забіць караля Іарданіі Абдалу II.
7 чэрвеня 2006 года аз-Заркаві і шэсць ягоных паплечнікаў былі забіты двума бомбамі, скінутымі амерыканскім знішчальнікам-бамбардзіроўшчыкам F-16 за сем кіламетраў ад горада Баакуба[5][6].
Асабістая характарыстыкаПравіць
Па расказах людзей, якія асабіста мелі зносіны з аз-Заркаві, ён паўстае змрочным, запальчывым чалавекам. Галоўнае яго крэда — барацьба з заходнім уплывам на мусульманскае грамадства.
КалецтваПравіць
Адной з важных дэталяў у апісанні Абу Мусаба Заркаві з самага пачатку было яго калецтва. Яшчэ Колін Паўэл сцвярджаў, што падчас Афганскай вайны ён быў паранены ў нагу і доўга лячыўся. У рэшце рэшт яму ампутавалі нагу. Аперацыя была зроблена ў Багдадзе, і гэта лічылася доказам сувязяў Заркаві з Садамам Хусейнам. Аднак у 2004 годзе амерыканскія спецслужбы перагледзелі свае першапачатковыя даныя і было абвешчана, што тэрарыст зусім не інвалід[4].
Тэорыя змовы вакол ЗаркавіПравіць
Прадстаўнікі адной з ісламісцкіх арганізацый заявілі ў красавіку 2004 года, што аз-Заркаві на самай справе мёртвы, а ўсе заклікі, якія публікуюцца ў Інтэрнэце ад яго імя, на самай справе сфабрыкаваны, каб распаліць ў Іраку грамадзянскую вайну і нацкаваць шыітаў і сунітаў. Пры гэтым ісламісты абвясцілі аўтарамі фабрыкацый амерыканскія спецслужбы[4].
Кантакты з чачэнскімі баевікаміПравіць
У пачатку 2004 года Заркаві заклікаў баевікоў з Чачні адправіцца ў Ірак «для барацьбы з ЗША»[7].
Пра сувязі аз-Заркаві з чачэнскімі сепаратыстамі заяўляў расійскі генерал-маёр Ілля Шабалкін, па яго сцвярджэнні, Абу Джарах, які з’яўляўся ў Чачні падчас Чачэнскай вайны эмісарам «Аль-Каіды», прыходзіўся стрыечным братам аз-Заркаві[8].
Зноскі
- ↑ http://www.cnn.com/2006/WORLD/meast/06/08/iraq.al.zarqawi/index.html
- ↑ Abu Musab al-Zarqawi // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Abu Mussab al- Sarkawi // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б в г д е ё Ъ-газета — Лучший враг Америки
- ↑ Iraq Terror Chief Killed In Airstrike, CBS News (June 8, 2006). Праверана 4 лістапада 2020.
- ↑ Insurgent Leader Al-Zarqawi Killed in Iraq, The Washington Post (June 8, 2006). Праверана July 18, 2010.
- ↑ ЭТО НУЖНО ЖИВЫМ… Архівавана 22 жніўня 2004 года.
- ↑ «Ставропольская правда» от 20.05.2005